Samenva'ng hoorcolleges Organisa2epsychologie
Hoorcollege 1: Introduc2e
Organisa2egedrag:
De studie van wat mensen denken, voelen en doen in en rondom organisa4es
Organisa2egedrag – voorbeeld UU-onderzoek
- Masterclass HR-professionals: hoe voer je effec4ef D&I-beleid?
- Niet alleen wetenschappelijke publica4es, maar ook factsheets en beleidsstukken
- Kennisoverdracht naar prak4jk, maar ook ophalen wat er in de prak4jk speelt
Organisa2epsychologie:
• Bestuurt menselijk gedrag in de context van arbeidsorganisa2es
• Niveaus:
- Individu
- Interpersoonlijk
- Team
- Organisa4e
Drie perspec4even op effec4viteit van organisa4es:
1. Open Systemen-perspec2ef
• Organisa4es zijn complexe systemen die ‘leven’ binnen hun externe omgeving en hier
aNankelijk van zijn
, • Oorspronkelijk gericht op fysieke hulpbronnen
à Hoe goed je als organisa4e kan omgaan met die veranderende context, maakt dat je
effec4ever wordt
à Voorbeeld: NePlix (mensen zaten niet meer te wachten op dvd’s huren etc.)
à Niet alle organisa4es kunnen goed meebewegen met hun externe omgeving
(tomtom, BlackBerry, V&D)
2. Human Capital-perspec2ef
• Versterkt de organisa4e menselijk kapitaal:
- Kennis
- Vaardigheden, competen4es, talenten
- Crea4viteit
- Mo4va4e, tevredenheid, commitment, bevlogenheid versterken
- Risico op burnout, uitval, vertrek verminderen
à Flexwerk bijvoorbeeld heeV zowel voordelen (meer autonomie) als nadelen (minder
sociale cohesie)
Belang van ‘unlearning’
• Succesvolle bedrijven doen ook aan afleren
- Leer van de input die je krijgt uit de omgeving
3. Belanghebbenden-perspec2ef (stakeholder perspec2ef)
• Stakeholders: individuen, groepen, en andere betrokken par4jen, die invloed hebben
op, of beïnvloed worden door doelen en handelen van organisa4e
à Let op verschil met aandeelhouders (shareholder), dat gaat vaker over winst of verlies
• Ethiek:
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen:
, à Gevolgen voor samenleving en milieu gaan verder dan financiële belangen en
we]elijke verplich4ngen
à Contract van organisa4e met samenleving
MARS-model:
Actuele uitdagingen voor organisa2es:
1. Technologische veranderingen
- Razendsnelle veranderingen (zoals chatgpt)
- Nieuwe samenwerkingsvormen (bijv. Uber)
- Nieuwe veiligheidsrisico’s (hacks)
- Block chain technologie
- Robo4sering
Gevolgen technologische veranderingen:
• Onenigheid wetenschap en experts over gevolgen
- Veel baanverlies
- Winst plaPormkapitalisme naar kleine groep (Pfeiffer)
- Minder saai en smerig werk?
- Nieuwe banen zoals dronepiloot
à Baanpolarisa4e
à Vraagt veel denkkracht en crea4viteit van mensen
à Baanonzekerheid, technostress
, 2. Globalisering
• Economische, sociale en culturele verbondenheid met personen/organisa4es in
andere delen van de wereld
• Effecten op organisa4es
- Grotere markt, lagere kosten, meer innova4e
- Meer diversiteit
- Toenemende intensivering werk (‘24/7’)
- Outsourcing naar lagelonenlanden
3. Veranderingen in arbeidsverhoudingen
- Tijdelijke contracten, oproepkrachten, detachering etc.
- Gedwongen of vrijwillig freelance werk
Gevolgen:
- Minder baanzekerheid
- Baanonzekerheid tast welzijn aan
à Geestelijke gezondheid, angstklachten
à Zelfwaardering
à Soma4sche gevolgen, alcoholgebruik
- Ook op lange termijneffecten
4. Werk-privé-integra2e
- Integreren van verschillende rollen in werk en privéleven
- Voorkomen van conflicten tussen rollen
- Term vervangt concept werk-privébalans
- Werk-privé verrijking
- Meeste mensen ervaren werk-privéconflict