Paragraaf 1
Samenstelling atmosfeer:
> meer dan 80% van gassen die dampkring vormen zijn aanwezig in onderste 10 tot 25
km door zwaartekracht.
- Verder van aardoppervlak: minder gasdeeltjes in atmosfeer -> lagere luchtdruk
- Samenstelling:
78% stikstof
21% zuurstof
kleine hoeveelheid waterdamp en koolstofdioxide.
Opbouw atmosfeer:
> atmosfeer heeft 4 lagen gescheiden door lagen, pauzes genoemd. Hier verandert
temperatuur vergelegen met de laag eronder.
- Troposfeer: 9-12 km van polen naar evenaar waar temp. Met grotere hoogte
daalt.
- Stratosfeer: ozonlaag (15-30km) filtert schadelijke uv-straling uit zonlicht.
- Mesosfeer: waarin meteorieten verbranden en uit elkaar vallen
- Thermosfeer: minder dan 1% van atmosferische gassen.
Stralingsbalans:
> stralingsbalans/energiebalans:
evenwicht tussen hoeveel straling de
atmosfeer verlaat.
- Omzetting kortgolvige straling (=
straling door zon) in warmte en
terugkaatst door aarde als
langgolvige straling (=niet
zichtbaar)
- Broeikasgassen stralen meestal
warmte weer terug naar de aarde
-> natuurlijk broeikasgaseffect
(zonder dit effect –16 graden
Celcius op aarde)
Variaties in instraling:
> Hoeveelheid straling die gebied ontvangt, hangt af van:
- Breedteligging (= afstand van de evenaar)
- Weerkaatsing van het zonlicht → albedo
, Breedteligging:
> Meer straling op lage breedte, door:
- Bolling aarde, waardoor zonnestralen
daar loodrecht vallen en dus meer
straling per oppervlakte-eenheid
- Kortere weg door dampkring, waardoor
minder energie door lucht wordt
opgenomen
Albedo:
> Albedo (= weerkaatsing van het zonlicht)
verschilt van gebied tot gebied. Hierdoor lucht
erboven meer/minder warm.
Herverdeling van zonne-energie:
> Bolling van de aarde zorgt voor energieoverschot
tussen 35⁰ N.B. en 35⁰ Z.B.
- Hoger dan 35⁰ N.B. en 35⁰ Z.B. is er juist een
energietekort
- Lucht- en zeestromen zorgen voor transport
energie
Weer en klimaat:
Weer = toestand van dampkring op bepaald
moment en voor klein gebied
Klimaat = gemiddelde toestand van weer over
lange periode (30 jaar) en voor groot gebied
Temperatuurfactoren:
> Er zijn vijf temperatuurfactoren:
- Breedteligging
hoe verder van de evenaar, hoe lager de gemiddelde temperatuur
- Hoogteligging boven zeeniveau
temperatuur daalt met stijging hoogte
gebergten vormen klimaatscheiding tussen twee gebieden
- Gesteldheid van het aardoppervlak
water wordt langzamer warm en koud dan land
- Aanlandige en aflandige wind
- Aanvoer van warmte of koude door zeestromen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper monicavandenbosch008. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
