SAMENVATTING SEKSUOLOGIE
De seksualiteit en intimiteit beginnen en eindigen met de persoonlijke beleving van mensen.
SEKSUALITEIT, INTIMITEIT EN EROTIEK
• Veel handelingsverlegenheid op het gebied om over seksualiteit te praten
• Seksueel taalgebruik is verweven met emoties
• Dit verschil is persoonlijk en context afhankelijk
• Veilige sfeer en vertrouwen als voorwaardes voor een gesprek over seksualiteit
• Afspraken woordkeuzes
• Eigen voorkeur voor de taal
• Taalgebruik moet aansluiten bij de doelgroep
Voorbeeld: bij de kindertaal is het doel om woorden te ‘ont seksualiseren’ omdat kinderen nog onbekend
zijn met de seksuele functies van de geslachtsorganen.
Woorden: plasser, voorbibs en spleetje
DRIE KERNBEGRIPPEN
• Seksualiteit: gerichtheid op geslachtelijkheid en fysieke, vaak genitale lustbeleving en opwinding
van zichzelf en/of de ander.
• Intimiteit: het inruilen van afstandelijkheid of angst voor wederzijds vertrouwen en relationele
warmte
• Erotiek: de kunst een ander te verleiden (of jezelf te verleiden met fantasie)
INITMITEIT
• Genoegen aan het vertrouwd dicht bij iemand te zijn
• Ik> Wij (de ik grens vervaagd)
• Telefoneren, fantaseren, intiem contact, lezen van een lief berichtje, samen slapen
• Opgeven controle
1
, • Als mensen graag dicht bij hun geliefde zijn, dan is dat intimiteit. Mensen kunnen iemand
knuffelen en daarvan genieten zonder gericht te zijn op de seksuele. Als er wel sprake is van
seksuele gedachten en opwinding dan wordt er gesproken over erotiek.
EROTIEK
• Erotiek is vaak de trigger van intimiteit naar seksualiteit
• Kunst van het verleiden: subtiel uitdagen zorgt ervoor dat een intieme setting seksueel geladen
wordt.
SEKSUALITEIT
• Voorbeelden: opgewonden raken, penetratie, vrijen en handelingen verrichten al dan niet gericht
op een orgasme, feitisjisme
• In een situatie kan je zowel intimiteit, erotiek en seksualiteit ervaren en dit kan tussen partners en
per moment verschillen.
• Seksualiteit is nooit iets puur individueels. Seksuele verlangens staan nooit los van relationele
verlangens, omdat elke bevrediging van seksueel verlangen plaatsvindt in een relatie, hoe
kortstondig of gefantaseerd ook. Dit geldt zelfs voor soloseks.
DRIE KERNBEGRIPPEN
Met seksualiteit en intimiteit wordt een veelomvattend gebied van het menselijk functioneren aangeduid.
In de seksualiteit is de mens gericht en betrokken, is geslachtelijkheid en geslachtsverschillen, op het
man-zijn, vrouw-zijn – zijn van zichzelf ode de ander…. Onder intimiteit verstaan we allerlei vormen van
toenadering tussen mensen waarbij men de angst voor elkaar inruilt voor wederzijds vertrouwen en
warmte.
LIEFDE IN KAART BRENGEN
• Begrippen zoals liefde, verliefdheid en vriendschap te breed
• Ieder persoon heeft associaties hierbij (acceptatie, geborgenheid, erkenning etc.)
• Onderscheid cupiditas en caritas
• Cupiditas: de liefde die gericht is op het eigen plezier
• Caritas: naastenliefde, de onvoorwaardelijke liefde aan een ander, waaraan je eigen wensen
ondergeschikt zijn
• Onderscheid eros en philia
• Eros: verlangen naar wat je mist
• Philia: is de niet seksuele wederkerige liefde tussen mensen of in een gezin
• Onderscheid: romantische verlangen en seksueel verlangen
• Romantisch: verbond aangaan met partner
• Seksueel: seksueel verbond aangaan met partner
SEKS
Het is niet aan de hulpverleners om cliënten te veroordelen, dat is het vak van de rechters
2
,BELEVING EN COMMUNICATIE
• Taak van hulpverlener om vanuit menselijke omgang mensen hulp bieden waar ze ‘iets mee
kunnen’ waar wij hen en de samenleving een dienst bewijzen.
• Stigmatisering en veroordeling zijn blokkerende processen voor de interactie tussen client en de
hulpverlener.
• Iedereen heeft diens eigen connotatie (emotionele bijbetekenis)
• In communicatie hier rekening mee houden (begripsvaliditeit)
• Dit komt door eigen ervaringen en het eigen referentiekader
• Speelt wederkerigheid/consent een rol
• Voorbeeld het woord: intimiteit
1. Gevoel van een ander te houden en dat de ander ook om jou geeft
2. Het gevoel dat jij op je gemak, veilig en vertrouwd voelt
3. Gevoelens kan uiten en kunt delen
Dit laatste is een punt waar mannen en vrouwen verschillen
BELEVING EN EMOTIES
• Kunnen wij het onderwerp seksualiteit dat omgeven is door mysterie doorgronden?
• Emoties bij dit onderwerp zijn zo verschillend en ambivalent
• Hierdoor is het analyseren van seksualiteit lastig
• Moeten wij de menselijke emoties binnen onderzoek wegnemen of is dit juist waardevol?
- Juist de mensen die ongelukkig zijn in hun intieme en seksuele leven passende instrumenten
geven
- Gevoelens ordenen
- Bijvoorbeeld positieve seksuele emoties die seks stimuleren en negatieve seksuele emoties
die seks hinderen in kaart brengen .
- Vitaliteit, begeerte, zelfwaardering, vertrouwen, afkeer, lusteloosheid, eenzaamheid en
onbegrip
HET BIOPSYCHOSOCIALE MODEL
• De wetenschap die de seksualiteit tot object van onderzoek heeft, heet de seksuologie;
• Gevoed door drie wetenschappen: biologie, psychologie en sociologie;
• Samenwerkende verklaring;
• → Hoe een persoon bepaald door omgeving en prenatale condities vormgeeft aan seksueel
gedrag en zich seksueel ontwikkelt;
• Voorbeeld:
• Eerste menstruatie door stress en eenoudergezinnen→ vroegere eerste keer → meer
seksuele partners en meer kinderen
3
, • Kritiek: Gemiddeldes, nooit individuele
Biologische Sociologische
voorspellers
factoren: factoren:
Geslacht Gender
Psychologische
factoren:
Geslacht en gender
Seksueel gedrag
•
GESLACHT SEKSE
• Geslacht verwijst naar lichamelijke, biologische kenmerken: je hebt een mannenlichaam of een
vrouwenlichaam, of het is onduidelijk bij welk geslacht je ingedeeld bent.
• Mannelijke of vrouwelijke functie bij het voortplanten
• Hormoonhuishouding
• Chromosomen
• In- en uitwendige geslachtsorganen
• Uitgaan van twee hoofdgroepen: mannen en vrouwen
• Echter zijn er uitzonderingen: Geen tweesplitsing maar een continuüm
HET CONTINUÜMMODEL
• Binaire beelden: man en vrouw
• Mensen denken in compartimenten en in het compartimentenmodel (hokjes)
• Maar is dit de werkelijkheid?
• Het continuümmodel past goed bij het rijke scala aan menselijke diversiteit op het gebied van
geslacht, gender en seksuele gerichtheid/oriëntatie
• Compartimenten zijn niet volledig genoeg om jouw identiteit optimaal tot uitdrukking te brengen
INTERSEKSE
• Een parapluterm voor mensen die geboren zijn met een lichaam dat niet past binnen de
normatieve definities van man en vrouw zoals de maatschappij die hanteert.
• 1 op de 200 mensen
• Hoeft niet bij de geboorte zichtbaar te zijn→ gespecialiseerd onderzoek is nodig
• Klachten vruchtbaarheid
• 40 Verschillende vormen van intersekse bekend
• Chromosomen, geslachtsklieren of anatomie
• Kennis dat zij intersekse zijn → aanpassingsproblemen
• Wat betekent het om een man of vrouw te zijn?
• Intersekse is maatschappelijk onzichtbaar
4
