Dit is een goede aanvulling vanuit Campbell op het boek "Essentials of animal behaviours" voor het vak diergedrag. De samenvatting is gemaakt voor het vak diergedrag wat op de opleiding docent biologie wordt gegeven. De samenvatting is overzichtelijk, met dikgedrukte woorden en aanvullende afbeeldi...
Samenvatting Campbell hoofdstuk 52
Een mannetjes Fiddler krab heeft één grote fel gekleurde klauw. Deze klauw heeft twee functies,
namelijk een vrouwtje versieren maar ook andere mannetjes afstoten. Je kan jezelf afvragen:
- Hoe het gedrag wordt gestuurd
- Hoe het zich ontwikkeld gedurende het leven van een dier
- Hoe het wordt beïnvloed door erfelijke factoren in de omgeving
- Hoe het zich ontwikkeld over meerdere generaties.
Individueel gedrag: een handeling die wordt uitgevoerd door spieren of klieren die onder bestuur
staan van het zenuwstelsel en als reactie op een prikkel.
Collectief gedrag: het totaal van de reacties van een dier op uitwendige en inwendige prikkels.
Niko Tinbergen heeft de vier vragen opgesteld voor het doorgronden van diergedrag. De eerste twee
vragen behoren tot de proximale analyse (directe oorzaken van de vorming van het gedrag) en de
laatste twee vragen behoren tot de ultimate vragen (hoe evolutionaire krachten het gedrag gevormd
hebben over de tijd):
1. Directe stimuli: Welke stimuli veroorzaken het gedrag?
2. Ontwikkeling: Hoe verandert het gedrag gedurende het volwassen worden van het dier?
3. Overlevingsfunctie: Hoe beïnvloedt het gedrag de kans op overleving en reproductie?
4. Evolutionaire geschiedenis: Hoe verandert het gedrag als een functie van de evolutionaire
geschiedenis, of fylogenie, van het bestudeerde dier?
Fixed Action Patterns -> Vast actiepatroon Bij diergedrag: een opeenvolging van niet-aan-geleerde
handelingen die in wezen onveranderlijk is en, zodra begonnen, gewoonlijk afgerond wordt.
Kenmerken:
- Zijn altijd gelijk
- Eenmaal gestart worden ze afgemaakt
- Wordt in gang gezet door de sleutelprikkel
Voorbeeld: Een mannetjes stekelbaars valt een ander mannetjes stekelbaars aan dat zijn nest
territorium binnen valt. De rode buik van de binnendringende mannetje stimuleert het andere
mannetje voor zijn agressieve gedrag.
Sign Stimulus -> sleutelprikkel = een externe sensorische prikkel die een vast actiepatroon bij een
dier in gang zet. Bijvoorbeeld een rood object bij de stekelbaars.
Migratie -> een regelmatige, langeafstandsverandering van locatie.
De positie van sommige dieren wordt bepaald door:
- relatieve positie van de zon ter opzichte van de aarde
- Positie van de sterren, bijvoorbeeld de Noorderster die een constante positie in de hemel heeft.
- Magnetische veld van de aarde
, Gedragsritme
- Circadiane klok: 24 uurs klok (biologische klok)
- Circannual ritme: Jaarlijkse cyclus van de seizoenen
- Gedrag gelinkt aan de volle of nieuwe maan
Signaal -> stimulus overgedragen van het ene dier naar het andere.
Communicatie -> Het uitzenden en ontvangen van deze signalen.
Feromonen -> Chemische communicatie: geur en smaak
Feromonen van een koninginnenbij hebben veel effect, zo trekt de koningin werkers aan en
mannetjes. Feromonen kunnen ook dienen als alarm signaal, bijvoorbeeld wanneer een voorn vis
gewond is, komt er een substantie in het water waarop andere voornvissen reageren. Ze verschuilen
zich dan met zijn alle op de bodem.
Aangeboren gedrag -> diergedrag dat vastgelegd is in de ontwikkeling en onder sterke genetische
controle staat. Aangeboren gedrag wordt feitelijk in dezelfde vorm vertoond door alle individuen van
een populatie ondanks inwendige en uitwendige omgevingsverschillen gedurende de ontwikkeling en
tijdens de levensloop.
cross-fostering study -> Jongen groot laten brengen door ouders van een andere soort.
Gedrag wat op deze manier anders wordt, kan ook worden doorgegeven aan nakomelingen.
Voorbeeld: Jongen van een aggressieve muizensoort die veel voor hun jongen zorgen, worden groot
gebracht bij een niet aggressieve soort die weinig zorg biedt aan de jongen. Deze jongen nemen dat
gedrag over en de nakomelingen hiervan ook weer.
Menselijke variant: studie van tweelingen. Dan wordt gekeken naar het gedrag van tweelingen
wanneer ze in hetzelfde huis opgroeien en wanneer ze in twee aparte huishouden worden opgevoed.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zijlstramarly. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
