Biologie 6 vwo samenvatting
Hoofdstuk 18 - Eiwitten
Paragraaf 18.1 - Van polypeptideketen tot een werkzaam eiwit
Matrijsstreng: 3’ naar 5’
→ We bouwen altijd van 5’ naar 3’
RNA polymerase aanhechten in promotor
→ Bij de mens → promotor = TATAbox
RNA polymerase koppelt aan in de TATAbox (promotor)
● Stukje dat voor startcodon (AUG) zit → voegt niets toe → Stukje wordt niet gecodeerd →
UTR
Afwerking van een polypeptideketen:
Elke lichaamscel kan verschillende eiwitten vormen die allemaal naar een eigen plaats gaan
(grondplasma, organel, buiten de cel)
Om eiwitten naar de juiste plek te brengen → tijdens vorming → adreslabel (= eerst gevormde
stukje polypeptideketen) mee
1. De code voor eiwitten ligt in het DNA
2. Begin transcriptie = vormen mRNA
3. Na transcriptie gaat het mRNA van de kern naar een ribosoom in het grondplasma
4. Begin translatie (proces waarbij het mRNA wordt afgelezen en wordt vertaald naar
een eiwit)
- Adreslabel (= eerst gevormde stukje polypeptideketen) → bindt aan
signaalherkenning molecuul (SHM) uit grondplasma
- Verschillende adreslabels → verschillende eiwitten → verschillende receptoren
5. Tijdelijk stoppen translatie
1. SHM hecht aan SHM-receptor van het ER
2. Ribosoom koppelt aan ribosoomreceptor van ER → komt zo precies boven
eiwitpoort in ER
3. Eiwitpoort opent
In eiwitpoort:
GTP hecht aan SHM-receptor:
1. GTP splitst in GDP en Pi
2. SHM komt los van SHM-receptor
6. Translatie weer starten
7. Groeiende polypeptideketen komt binnen het ER terecht
8. Stopcodon bereikt?? → ontkoppelingseiwit bindt aan mRNA
, - Ontkoppelingseiwit koppelt de polypeptideketen los van ribosoom
9. Ribosoomreceptor laat ribosoom los → valt uit in 2 delen
10. Eiwitpoort sluit
In ER:
1. Begin omzetting naar eiwit
2. Polypeptideketen krijgt zijn ruimtelijke eiwitstructuur en toevoegingen
(bijv koolhydraten)
3. Stukjes membraan van ER vormen transportblaasjes die de eiwitten
voor afwerking naar Golgi-systeem vervoeren
Golgi-systeem:
In golgi-systeem → ontstaan definitieve eiwitvorm
Functies enzymen in golgi-systeem:
1. Toevoegen onder andere fosfaatgroepen
2. Wijziging van de in het ER toegevoegde suikers
3. Koppeling van meerdere polypeptideketens aan een tot een eiwit
Golgi-systeem verpakt + sorteert gevormde eiwitten in blaasjes (afhankelijk adreslabels die
eindbestemming bepalen)
Mogelijkheden transportblaasjes met eiwitten:
1. Transportblaasje brengt via exocytose het product de cel uit
2. Eiwitten gaan deel uitmaken van het celmembraan (receptoren of eiwitpoorten) →
eiwitten gaan deel uitmaken van celmembraan, als transportblaasje met celmembraan
fuseert
3. Eiwitten zijn de enzymen van het lysosoom → in grondplasma van cel functie vervullen
→ Enzymen in deze lysozymen breken afvalstoffen binnen de cel af → cel hergebruikt
afbraakstoffen of scheidt ze uit
Molecuulstructuur van een eiwit
Eiwitten hebben een specifieke ruimtelijke structuur
Primaire structuur Geeft de volgorde en het aantal van de verschillende aminozuren in
het eiwit weer
Secundaire structuur ● Beschrijft ruimtelijke bouw van delen van de polypeptideketen
Door de vorming van waterstofbruggen ontstaat de secundaire
structuur
Een polypeptideketen kan op sommige plaatsen een spiraalstructuur
(𝞪-helix) of plaatstructuur (𝞫-sheet) aannemen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabeauadorf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,86. Je zit daarna nergens aan vast.
