Samenvatting van het boek basiskennis Aardrijkskunde. Heel handig voor de toelatingstoets van de PABO. Zelf heb ik hem in een keer gehaald door de samenvatting. Alle onderwerpen komen terug in de samenvatting en worden verduidelijkt met plaatjes. De plaatjes maakten het voor mij een stuk makkelijke...
,Geografische coördinaten
De lijnen van pool tot pool worden meridianen genoemd.
Westerlengte en oosterlengte, noordelijke halfrond en zuidelijk halfrond
24 uur = 1 etmaal (Graden erbij schrijven)
24 tijdzones. 1 tijdzone = 15 lengtegraden
Endogene krachten
(Krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken)
- Naar elkaar toe bewegen = convergente platen
- Van elkaar af bewegen = divergente platen
- Langs elkaar heen bewegen = transforme platen
Vulkanen (Kegelvulkaan)
Vloeibaar, magma verspreid zich snel Stroperig,
stollingsgesteente,
stenenregels en
aswolken.
,Exogene krachten (krachten van buitenaf op de aardkorst werken)
Verwering: gesteente op de aardkorst dat kan verbrokkelen en zelf oplossen. Dit
komt onder andere door temperatuur. Uiteindelijk scheurt een deel van het
gesteente los en brokkelt het af, dit noem je mechanische verwering. Het
oplossen van gesteente kan ook ontstaan door zuren in de bodem, dit noem je
een chemische verwering.
Erosie (uitschuring) : kan pas ontstaan na mechanische verwering. Het
afgebrokkelde gesteente gaat schuren over de aardkorst. Dit kan ontstaan door:
- zwaartekracht (loszittende keien van een berg)
- gletsjers (dit verplaats zich heen en weer waardoor stenen onder de
gletsjers schuren over de aardkorst)
- water van beken en rivieren (een rivier neemt sediment mee. Tijdens de
tocht schuren keien over de bodem en zo komen er nieuwe delen los. De
kleien worden van de bovenloop naar de benedenloop steeds kleiner.)
- door de wind (wind kan alleen zandkorrels en kleideeltjes meenemen. Als
dit op de grond terechtkomt en blijft liggen ontstaat er een afzetting laag
(sedimentgesteente))
gesteentekringloop
de aardkorst bestaat uit gesteente, een vaste stof die op haar beurt weer is
opgebouwd uit mineralen. Elk mineraal heeft een eigen scheikundige formule en
eigen kristalvorm. Er zijn drie soorten gesteente: (dit kan samen zorgen voor een
gesteentekringloop)
- stollingsgesteenten
- sedimentgesteenten
- metamorfe gesteenten
De aardkorst werd oorspronkelijk gevormd door stollingsgesteente. Doordat het
wordt afgezet door zwaartekracht, gletsjes, water van beken en rivieren en de
wind ontstaat er afzettings- of sedimentgesteente. Resten van planten en dieren
zijn ook sedimentgesteenten.
Sedimentgesteente of stollingsgesteente komt door exogene krachten onder de
grond te liggen door hoge druk en temperatuur vanuit de endogene krachten
ontstaat er metamorfose zo ontstaat metamorf gesteente. als metamorf
gesteente zo diep in de grond geraakt kan het weer opsmelten, zo ontstaan ze
door endogene krachten ze weer aan het aardoppervlak.
, Hoofdstuk 3 – weer, klimaat en landschappen op aarde
Temperatuur op de aarde
Factoren die belangrijk zijn voor de temperatuur op aarde:
- breedteligging (hoe schuiner de zonnestralen invallen, hoe meer
oppervlakte verwarmd moet worden met dezelfde hoeveelheid
zonnestralen)
- samenstelling van het aardoppervlak (het land warmt snel op door de zon
en de zee doet hier langer over)
- hoogteligging (hoe hoger op een berg, hoe kouder het wordt)(temperatuur
daalt met 0.8 C per honderd meter stijging)
- zee- en windstromen (is van invloed wanneer het brongebied een andere
temperatuur heeft dan het gebied waar het naartoe gaat)
- ligging van gebergte (de berg fungeert als een muur die kou of warmte
tegenhoudt)
Neerslag op de aarde
waterkringloop (plaatje boek blz. 50)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indyburgers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,96. Je zit daarna nergens aan vast.
