Samenvatting
Samenvatting ~ Biologie h5+6 ~ vwo 4
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
In dit document vindt u een samenvatting over hoofdstuk 5 (ecologie) en hoofdstuk 6 (mens & milieu). De stof komt uit het boek: Biologie voor Jou 4B.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 5 & 6 BiologieHet milieu heeft invloed op alles wat er op de planeet gebeurt:
Ecologen: houden zich bezig met alle zaken die invloed hebben op ons milieu
o Invloed abiotische factoren: temperatuur, lucht, water, licht
o Invloed biotische factoren: levende natuur = schimmels, dieren, plantenresten
Invloed op kleine schaal of op globale schaal
Binnen ecosysteem is er sprake van dynamiek: aantallen biotische factoren en mate
van abiotische factoren wisselen per periode
Ecologie: wetenschap over de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving.
Organisme wordt door zijn omgeving beïnvloed en beïnvloed zijn omgeving.
Biotische factoren: invloeden afkomstig van levende
natuur
o Soortgenoten, predatoren (roofdieren),
prooidieren, ziekteverwekkers
Abiotische factoren: invloeden afkomstig van
levenloze natuur
o Landorganismen: klimaat
(licht/wind/neerslag), bodemgesteldheid
o Waterorganismen: temperatuur,
zuurstof/zoutgehalte, licht, stroming
Emergente eigenschappen: eigenschappen die specifiek zijn voor dat niveau
Treedt op of verandert als men van organisatieniveau verandert
Indeling (van klein naar groot):
1. Molecuul: DNA met erfelijk materiaal van organisme
2. Cel: bevat alle genetische informatie van het organisme (stamcel)
3. Weefsel: geheel van cellen met dezelfde bouw en functies (spier)
4. Orgaan: geheel van weefsel met functie (hart)
5. Orgaanstelsel: geheel van organen met functie (verteringsstelsel)
6. Individu: één enkel organisme
7. Populatie: groep organismen van dezelfde soort binnen bepaald gebied
8. Habitat: plaats waar bepaald organisme kan leven
9. Levensgemeenschap: alle organismen in bepaald gebied
10. Biotoop: alle abiotische factoren in het ecosysteem
11. Niche: plaats die soort/populatie in ecosysteem inneemt
12. Ecosysteem: geheel van levensgemeenschap en abiotische natuur
13. Bioom: vegetatiegordels die bepaald worden door klimaat
14. Biosfeer: alle ecosystemen op aarde
, Thema 5 & 6 Biologie
Tolerantie: vermogen van organismen om schommelingen in abiotische factor te verdragen
Verspreidingsgebied: gebied op aarde waar individuen van bepaalde soort leven
o Soorten met grote tolerantie hebben groot verspreidingsgebied
o Tolerantiegrenzen (min. en max.)
o Tolerantiegebied (tussen min. en max.)
o Optimum (gunstigste waarde)
Temperatuur
Enzymactiviteit (aanmaak van eiwitten) is
afhankelijk van temperatuur. Bij een lage temperatuur komen enzym en substraat
(ondergrond/voedingsbodem) moeilijk bij elkaar en botsingen zijn te zacht.
Koudbloedig: lichaamstemperatuur is gelijk aan omgevingstemperatuur. Bij lage
temperatuur kunnen ze niet actief zijn.
Warmbloedig: kan zelf lichaamstemperatuur bepalen. In warme gebieden zijn
uitsteeksels groter dan in koude gebieden.
Extremofielen: organismen die in het buitengebied van de temperatuur leven
Licht
Zonplanten groeien het best met veel licht en schaduwplanten het best in schaduw
Licht remt lengtegroei van de stengels. Hierdoor groeien stengels naar het licht
Daglengte zon heeft bij veel organismen invloed op tijdstip voortplanting
Lucht
Bij planten kan wind voor bestuiving zorgen door zaten te verspreiden
Wind bevordert verdamping van water uit bladeren.
Zuurstofgehalte speelt grote rol bij overlevingskans van heterotrofe organismen
Vervuilende stoffen spelen grote rol bij
overlevingskans organisme.
Water
Waterplanten: kleine/geen wortelstelsel,
grote/slappe bladeren met huidmondjes
Landplanten in vochtig milieu: zwak ontwikkeld
wortelstelsel, bladeren met dun waslaagje en
veel huidmondjes
Landplanten in droog milieu: goed ontwikkeld wortelstelsel, bladeren met dikke
waslaag en weinig huidmondjes (alleen aan onderkant)
Waterdieren hebben bepaald zuurstof/zoutgehalte nodig om te overleven in water
Dieren in vochtig milieu: hebben doordringbare huid voor water en verdunde urine
Dieren in droog milieu: hebben ondoordringbare huid voor water, kleine verdamping
ademhaling en sterk geconcentreerde urine
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boudyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,76. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen