Biologie H14 H15 H16
BINAS:
H14: 87D, 88C, 88G, 15D, 27C, 87C2, 87C3, 27A, 87C4, 27A4, 27A2
H15: 93B, 93A1, 93G, 93C
H16: 93F, 93G, 34
Woorden:
Zintuigcellen, evenwichtszintuig, maculae, Drie halfcirkelvormige kanalen, mechanoreceptoren,
thermoreceptoren, chemoreceptoren, fotoreceptoren, langdurige constante prikkel, adaptie, geluid
filteren, buitenoor, buis van Eustachius, middenoor, gehoorbeentjes, slakkenhuis, orgaan van Corti,
verkouden, decibel, gehoorschade, netvlies, hoornvlies, pupil, pupilreflex, gele vlek, kegeltje, staafje,
oogspieren, blinde vlek, oog, verziend, bijziend, afstand en diepte, chiasma opticum, kleuren, zien,
spierspoeltjes, reflexbogen, peesreflex
Ecosysteem, biotische factoren, abiotische factoren, anorganische stoffen, chemosynthese, foto-
autotrofe organismen, fotosynthese, heterotrofe organismen, organische stoffen, producenten,
reducenten, nitrietbacteriën, nitraatbacteriën, inteelt, grafiek, habitat, niche, eilandtheorie, founder
effect, flessenhalseffect, extremofielen, adaptie, exoten, eutrofiëring, biodiversiteit, afvaleters,
fossiele brandstoffen, biobrandstoffen, recycling, microklimaat
Sinks, permafrostgebieden, langzame koolstofkringloop, snelle koolstofkringloop, broeikasgas,
versterkt broeikaseffect, stikstofbinding, groenbemesting, eutrofiëring, algenbloei, biologisch
afbreekbaar, persistent, hypoxie, omslagpunt
, H14
Adaptie: receptorcel reageert minder op de adequate prikkel komt door een langdurige constante
prikkel
- Op sommige plekken treedt adaptie sneller op dan ander plekken
Afstand en diepte: regels van perspectief en stereoscopisch zien
- Perspectief: zelfde voorwerp lijkt veraf kleiner dan dichtbij
- Stereoscopisch zien: vergelijk tussen beide beelden van ogen
Bijziend: niet in de verte kunnen zien = holle lens
- Extra divergentie nodig
Blinde vlek: de plek waar bloedvaatjes door het netvlies gaan en de axonen van de sensorische
zenuwcellen, gebundeld in een oogzenuw, het oog verlaten bevinden zich geen receptorcellen.
- Hiermee ‘zie’ je niets
- Aan kant van neus
- Scheidend vermogen groot door kleine groepen kegeltjes
Buis van Eustachius: buis die het opheffen van de drukverschillen tussen buitenoor en middenoor
opheft
- Loopt van middenoor naar keelholte, door te slikken gaat hij even open en kan er lucht
doorheen: over- of onderdruk verdwijnt
Buitenoor: oorschelp vangt geluidstrillingen en geleidt ze via de gehoorgang het oor in
- Oorschelp en gehoorgang vormen samen buitenoor
- bij zacht geluid draai je de oorschelp naar geluidsbron toe, beter ontvangst
- aan het einde van de gehoorgang bereiken de trillingen het trommelvlies
Chemoreceptoren: reageren op bepaalde stoffen (mond en neus)
- inwendige chemoreceptoren meten de pH en de concentraties O2 en CO2 van je bloed
- elke chemoreceptor reageert daarbij op zijn eigen adequate prikkel
- sensorische neuronen geven hun impulsen door aan het ademhalingscentrum in de
hersenstam
- bij hoge pCO2 gaat via een regelkring je ademhaling sneller, er komt adrenaline
(versnelt hartslag en je bloeddruk stijgt)
- dit registreren drukreceptoren in een dun gedeelte van de wand van de
aortaboog en halsslagaders
- zij bestaan uit de uiteinden van sensorische neuronen
- via regelkringen met negatieve terugkoppeling verwijden slagaders en vertraagt de
hartslag, de bloeddruk gaat weer omlaag
Chiasma opticum: aan beide neuskanten verwisselen de uitlopers van de zenuwcellen van baan
Decibel: eenheid geluidssterkte (dB)
Drie halfcirkelvormige kanalen: kunnen draaiingen in drie richtingen registreren
- Ontvangen informatie over draaibewegingen van je hoofd
- Elk kanaal heeft een basis met een knobbel met daarin haarcellen (zintuigcellen) met lange
ciliën (zintuigharen)
- Zij steken in een geleiachtige massa, de cupula