Lecture 1: Inleiding
Een budget is een weergave in monetaire termen van de activiteiten van de overheid.
New Public Management (NPM)
New Public Management (NPM) kwam op in de jaren 90 en richtte zich op het maximaliseren
van winst en output.
Input-Output Model
Het proces kan worden weergegeven als:
1. Input: Middelen die worden ingezet.
2. Activiteiten: Acties die worden uitgevoerd met de middelen.
3. Output: Directe resultaten van de activiteiten.
4. Outcome: Gevolgen of resultaten op de middellange termijn.
5. Impact: Langetermijneffecten van de uitkomsten.
Twee benaderingen om problemen aan te pakken
Charles Lindblom beschreef twee manieren om problemen op te lossen in de boekhouding:
1. Root method (wortelmethode): Deze methode verbindt de middelen (input) direct aan
de doelen (ends) die men wil bereiken. Het is een systematische en analytische
benadering.
2. Branch method (takmethode): Dit is de manier waarop het in de praktijk vaak
gebeurt. Het is incrementeel en gebaseerd op bestaande praktijken en geleidelijke
aanpassingen.
Beperkingen van deze benaderingen zijn:
• Beperkte menselijke intellectuele capaciteiten
• Beschikbare informatie
• Begrensde rationaliteit (bounded rationality): Mensen kunnen slechts een beperkte
hoeveelheid informatie verwerken en zijn beperkt in hun vermogen om volledig
rationele beslissingen te nemen.
Pathways Framework
Het Pathways Framework van Conlan, Posner en Beam heeft implicaties voor budgettering.
Het model bestaat uit vier pathways (paden) die verschillende manieren beschrijven waarop
beleid en budgetbeslissingen tot stand komen. Het onderscheidt zich op basis van de scope
(reikwijdte) van mobilisatie en de vorm van mobilisatie.
1. Expert pathway (Deskundigenpad)
o Positie: Linksboven
o Mobilisatie: Gespecialiseerde expertise en kennis
o Kenmerk: Hoger niveau van socialisatie en professionaliteit
, o Uitleg: In deze pathway worden beslissingen voornamelijk genomen door
deskundigen en specialisten met diepgaande kennis van de betreffende
onderwerpen. Het draait om technische en inhoudelijke expertise.
2. Symbolic pathway (Symbolisch pad)
o Positie: Rechtsboven
o Mobilisatie: Ideeën en waarden
o Kenmerk: Grootschalige mobilisatie van ideeën en symbolen
o Uitleg: Hier worden beslissingen gestuurd door bredere maatschappelijke
ideeën en symbolen. Het draait om de waarden en de symbolische betekenis
die beleid heeft voor het publiek.
3. Pluralist pathway (Pluralistisch pad)
o Positie: Linksonder
o Mobilisatie: Organisaties en belangen
o Kenmerk: Diverse en vaak concurrerende belangen
o Uitleg: In deze pathway zijn verschillende belangenorganisaties en groepen
betrokken die elk hun eigen agenda hebben. Beslissingen worden genomen
door onderhandelingen en compromissen tussen deze groepen.
4. Partisan pathway (Partijgebonden pad)
o Positie: Rechtsonder
o Mobilisatie: Politieke partijen en coalities
o Kenmerk: Partijgebonden en politiek gemobiliseerd
o Uitleg: Hier worden beslissingen sterk beïnvloed door politieke partijen en hun
ideologieën. Het draait om politieke mobilisatie en partijlijnen.
, Lecture 2: Budgeting and Allocation
Budgettering en toewijzing gaat over hoe overheden hun financiële middelen plannen en
verdelen. Deze lecture behandelt de verschillende stadia in de budgetcyclus en de uitdagingen
en hervormingen in het budgetteringsproces.
Budget Cycle
1. Budget Authorization (Budgetgoedkeuring):
o Realiteit: Slechts 5% van de uitgaven in het budget van het volgende jaar kan
wettelijk worden herverdeeld tijdens de goedkeuring.
o Beperkte impact van het parlement:
▪ Beperkte capaciteiten en informatie-overload: Parlementariërs
hebben niet altijd de tijd of expertise om elk detail van het budget te
begrijpen.
▪ Beperkte flexibiliteit: De meeste uitgaven zijn al vastgelegd, wat
weinig ruimte laat voor herverdeling.
2. Soorten Uitgaven:
o Discretionaire uitgaven (flexibel): Deze kunnen gemakkelijk worden
aangepast, zoals sommige investeringsuitgaven.
o Discretionaire uitgaven (gecommitteerd): Deze zijn al vastgelegd en
moeilijker aan te passen.
o Verplichte uitgaven (mandatory expenditure): Dit zijn uitgaven die
wettelijk verplicht zijn, zoals:
▪ Basisgezondheidszorg
▪ Werkloosheidsuitkeringen
▪ Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen
▪ Pensioenen
Functies van Overheidsbudgettering
De doelen van het overheidsbudgetteringsproces zijn:
• Effectieve toewijzing van middelen
• Efficiënte werking van openbare diensten
• Duurzame fiscale positie
Risico’s in Budgettering:
• Client politics en incrementalism: Dit zijn problemen waarbij beleidsvorming
langzaam en stapsgewijs verloopt zonder grote veranderingen (beschreven door
Lindblom en Conlan et al.).
• Schick's kritiek: Overheidsprikkels zijn vaak niet effectief in het veranderen van
gedrag, anders zouden we:
o Fiscale discipline hebben
o Alleen effectieve programma’s financieren
o Efficiënte diensten als norm zien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Haraka. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.