Samenvatting
Samenvatting - Internationaal publiekrecht
- Instelling
- Juridische Hogeschool (JHS)
Cijfer: 7. Ik heb echter de halve samenvatting destijds geleerd, door tijd te kort. Alles staat erin beschreven.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Praktisch Internationaal RechtHoofdstuk 1. Kennismaking met internationaal recht
Leerdoelen:
- Internationaal publiekrecht en soevereiniteit definiëren
- De synoniemen van het begrip internationaal publiekrecht benoemen
- Internationaal publiekrecht onderscheiden van internationaal privaatrecht en Nederlands
publiekrecht
- De drie kenmerken van de internationale rechtsorde benoemen en toelichten
- De bijzondere rol van Nederland binnen de internationale rechtsorde toelichten
Geschiedenis van het internationaal recht
Wat is het internationaal recht?
Het geheel van internationale rechtsregels, dat de publiekrechtelijke rechtsbetrekkingen regels
tussen internationale rechtssubjecten
Wat is natuurrecht
Dit houdt in dat rationele en logische regels de basis van de natuur zijn, onafhankelijk van de tijd
en plaats.
Synoniem internationaal publiekrecht
Volkenrecht en internationaal recht.
Internationaal versus nationaal
Binnen het nationale recht creëert de soevereine overheid wetten en regels voor burgers op het
eigen grondgebied. Internationaal gelden er andere regels, namelijk regelgeving die staten
waardevol vinden om daadwerkelijk na te komen, zoals verdragen en internationaal
gewoonterecht.
Publiek versus privaat
Publiek of openbaar gezag bedenkt regelgeving om internationale problemen zoals
grensoverschrijdende milieuvervuiling of terrorisme het hoofd te bieden. De term ‘publiek’ staat
tegenover ‘privaat’. Internationaal privaatrecht richt zich met name op geschillen tussen natuurlijke
personen en/of rechtspersonen.
In het internationaal privaatrecht wordt onderscheid gemaakt tussen formeel en materieel recht
Bij formeel recht gaat het onder meer om procesrecht, maar dan wel om internationaal
procesrecht. Dat gaat onder andere over de rechtsmacht, de erkenning van de buitenlandse
uitspraken (zoals een echtscheiding die is uitgesproken door een buitenlandse rechter) en
authentieke akten (zoals een verklaring van ongehuwd zijn, die nodig is als een vreemdeling in
Nederland wil verblijven bij een Nederlandse partner of bij een andere vreemdeling die rechtmatig
in Nederland verblijft) en over internationale samenwerking tussen staten. Bij rechtsmacht gaat het
over de vraag welke rechter bevoegd is.
Bij het materiele internationaal privaatrecht gaat het om de vraag welk (nationaal) recht van
toepassing is.
Welke nationale recht is van toepassing? --> (conflictregels) boek 10 BW
Welke rechter (soort en locatie) is bevoegd? --> Wetboek van Burgelijke Rechtsvordering
Conflictenrecht
Hier wordt onder andere aangeknoopt bij de nationaliteit van de betrokken partijen, het land waar
partijen hun gewone verblijfplaats hebben, de plaats waar een huwelijk is gesloten en de plaats
(het land) waar een onroerend goed ligt. Er kunnen dus meerdere aanknopingspunten van
toepassing zijn.
Als gevolg van globalisering en internationalisering is er steeds meer sprake van relaties en
overeenkomsten tussen mensen en bedrijven uit verschillende landen. Als gevolg daarvan sluiten
landen verdragen met elkaar over hoe ze om moeten gaan met dit gegeven.
,Wat staat er in zo’n verdrag?
Een verdrag is een schriftelijke overeenkomst tussen staten. De verdragen reguleren welk recht en
welke rechter van toepassing en bevoegd zijn in situaties waar mensen een verbintenis of
overeenkomst met elkaar zijn aangegaan. Die zij bijvoorbeeld willen beëindigen of waarover een
conflict is ontstaan.
Het ontbreken van een centraal systeem van uitvoerende, wetgevende en handhavende macht in
het internationale stelsel heeft als gevolg dat er niet een centraal orgaan is aan te wijzen dat
wetten of regels maakt. Waar ligt de handhaving van de internationale regels?
Bij de staten zelf. Er bestaat een uitzondering op de regel dat er geen internationaal systeem van
handhaving van internationaal recht bestaat. Soms wordt dit door een internationale organisatie
gedaan, zoals de VN. Een van de hoofdorganen van de VN is de veiligheidsraad, zij kunnen
besluiten nemen die de VN-lidstaten binden en dit orgaan kan ook de naleving van zijn besluiten
afdwingen.
De EU is een andere internationale organisatie die via haar instellingen sancties kan opleggen aan
haar lidstaten als die hun verplichtingen niet nakomen. Dit kan op eigen initiatief of op initiatief van
lidstaten zijn.
Rechtsbronnen van het internationaal recht:
- Gewoonterecht
- Verdragen
- Algemene rechtsbeginselen
- Jurisprudentie
- Doctrin
Soeverein
Dit houdt in dat staten (juridisch) gelijk zijn aan elkaar en ze zelfstandig bevoegd zijn om
rechtsbetrekkingen met elkaar aan te gaan. Zij kunnen zelf beslissingen nemen. Letterlijk betekend
het ‘hoogste macht’ of ‘hoogste gezag’.
Kenmerken internationale rechtsorde
1. decentraal karakter
- Geen centrale wetgevende, uitvoerende of rechterlijke macht
- Afwezigheid van een centraal geregeld internationaal systeem van rechtshandhaving
2. Horizontaal karakter
- Gelijkheid tussen staten
- Afhankelijkheid tussen staten
- (vreedzame) co-existentie
3. Grote invloed van politieke en machtsfactoren
De rechtsmacht of jurisdictie van een staat
Dit is de soevereiniteit van een staat om wetten voor het eigen grondgebied te maken. Hierdoor
kan een staat regels stellen of handhaven op het eigen grondgebied ten aanzien van zijn eigen
burgers. Het is daarom belangrijk te weten waar de nationale rechtsmacht of jurisdictie eindigt en
de regels van de internationale gemeenschap beginnen.
Horizontale werking in het internationaal recht (horizontale rechtsorde)
Alle leden van de VN kunnen zelfstandig verplichtingen aangaan met andere staten. Een aantal
andere staten kan dat ook, hoewel zij geen lid zijn van de VN.
Wat is het gevolg van het decentrale en
horizontale karakter van de internationale
rechtsorde en de soevereine (en juridische)
gelijkheid van de staten?
dat staten geen hogere macht boven zich hoeven te dulden. Hier zijn wel uitzonderingen op; zoals
de bindende besluiten van de VN-Veiligheidsraad en de sancties van de EU. Staten hebben echter
zelf, soeverein voor gekozen om lid te worden van de VN en de EU en aan die organisaties
(bepertke) soevereiniteit af te staan.
,Vreedzame co-existentie
Omdat staten soeverein zijn op het eigen grondgebied willen ze ook dat die soevereiniteit door
andere staten wordt erkend en is het dus meer dan logisch dat staten vreedzaam naast elkaar
willen bestaan.
Hoewel staten soeverein zijn ten opzichte van elkaar is er in de praktijk ook sprake van onderlinge
afhankelijkheid. (inderpendent)
Staten hebben elkaar nodig om afspraken met elkaar te maken over grensoverdschrijdende
kwesties. (milieu, terrorisatie) dit kan op regionale (dichtbij) of mondiale (over de hele wereld)
basis plaatsvinden, door alleen verdragen met elkaar te sluiten of door veel verregaander samen te
werken binnen bijvoorbeeld een internationale organisatie als de EU.
Invloed van politieke factoren en machtsverhoudingen
Een groepering die door een staatsgreep de macht krijgt in een land, zal mogelijk andere
betrekkingen met andere staten (willen) onderhouden dan de voorgaande regering. Maar ook
wanneer de machtsopvolging op democratische wijze verloopt, kan dit grote gevolgen hebben voor
de internationale verhoudingen. Ook ’’macht’’ speelt een grote rol. Staten mogen dan wel formeel
soeverein zijn en juridisch gelijk aan elkaar, maar de politieke, economische en militaire macht van
bijvoorbeeld de VS en China is veel groter dan kleinere langen. Het betekend in de praktijk ook dat
de machtige staten soms wegkomen met internationaalrechtelijk onrechtmatig gedraag waar de
kleinere ‘’onmachtige’’ staten niet lukt. Alles aan de laars lappen kan niet, dan zou niemand meer
zaken met ze willen doen.
Doorwerking van internationaal recht in de Nederlandse rechtsorde
Hoe kan het dat wij ons in Nederland voor de nationale rechter kunnen beroepen op bepalingen uit
internationale verdragen?
Je hebt het dan over de ‘’doorwerking van het internationale recht in de nationale rechtsorde’’. Dit
hangt af van het soort systeem waarvoor een lidstaat heeft gekozen. Welke systemen heb je?
Het monistische stelsel (Monisme) hier is het internationaal recht automatisch deel van de
nationale rechtsorde. Omzetting van internationaal recht naar nationaal niveau via een
speciale wet is dan niet nodig
Het dualistische stelsel (dualisme) hier moet internationaal recht worden omgezet of
getransformeerd worden naar nationaal recht via een aparte wet.
Nederland kent een gematigd monistisch stelsel. Het gevolg hiervan voor personen vind je terug in
art. 93 GW. Bekendmaking wordt hier bedoeld de bekendmaking door publicatie in het
Tractatenblad. Nederland hoeft voor deze regels dus niet een aparte Nederlandse wet te maken,
zoals voor veel andere landen dat wel moet. Dit geldt alleen voor geschreven regels. Het
internationale gewoonterecht bindt staten wel tegenover elkaar, maar natuurlijke personen of
rechtspersonen kunnen er geen beroep op doen. Om dat mogelijk te maken, zal de Nederlandse
wetgever die bepaling eerst moeten omzetten naar Nederlands recht door een Nederlandse wet te
maken (een dualistisch trekje) (Art. 95 GW, hoe maakt de regering de regels bekend?)
Art. 93 GW (rechtstreekse werking en 94 GW (voorrang)
Wat zijn een ieder verbindende bepalingen?
Dat zijn regels waaruit je duidelijk een recht of plicht, een moeten handelen of een nalaten kunt
afleiden. Het is uiteindelijk de rechter die bepaald of een regel waarop iemand zich beroept,
daadwerkelijk iedereen bindt. Art. 8 lid 1 EVRM.
Wat nu als een Nederlandse wetsbepaling in strijd is met een ieder verbindende verdragsbepaling?
Dan rijst de vraag of nationaal recht moet wijken in geval van strijd met internationaal recht. O.g.v.
art. 94 GW hebben een ieder verbindende bepalingen die voortvloeien uit een internationale regel,
voorrang op onze nationale regels als die nationale regels in strijd zijn met de internationale regel.
Om te bepalen of een ieder verbindende verdragsbepaling voorrang heeft op nationaal recht dat in
strijd is met de verdragsbepaling, moet de rechter de Nederlandse wet toetsen aan de
desbetreffende verdragsbepaling. Andersom mag niet. (o.g.v art. 120 GW mag de Nederlandse
rechter verdragen niet toetsen aan de Nederlandse Grondwet) de rechter beoordeelt niet of een
verdrag in overeenstemming is met de Nederlandse Grondwet, maar of de Nederlandse wet in
overeenstemming is met het verdrag. Dit noemen we het toetsingsverbond. Hiermee wordt
voorkomen dat de rechter op de stoel van het parlement gaat zitten. Zo wordt rechtgedaan aan de
machtenscheiding die Nederland kent; de trias politica; scheiding van uitvoerende macht,
wetgevende/controlerende macht en rechtsprekende macht.
, Binnen de Nederlandse rechtsorde is het internationaal recht
van invloed op de besluitvorming door de rechter, want hij
kan toetsen of nationaal recht strijdig is met geschreven
internationaal recht met inachtneming van art. 12 GW.
Voorts kan het individu, de burger, zich beroepen op
verdragsbepalingen en op bepalingen uit besluiten van
internationaalrechtelijke organisaties.
Tot slot heeft ook het parlement o.g.v art. 91 GW, 96 GW.
Tevens moet de regering het parlement o.g.v art. 100 lid 1
GW inlichten over de inzet van Nederlandse militairen in het
buitenland.
Doorwerking internationaal publiekrecht (HC)
(doel: adv casus bepalen of er sprake is van rechtstreekse doorwerking van toepasselijk
internationaal publiekrecht) Art. 93 en 94 GW.
Doorwerking is geregeld in Art. 93 (rechtstreekste werking en 94 GW (voorrang).
(Nederland kent een gematigd monistisch stelstel.)
Art 93 GW
- Rechtstreekste werking, oftewel beroep op internationaal publiekrecht enkel mogelijk
indien:
+ Het een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke
organisatie betreft;
+ En deze naar haar inhoud eenieder kan verbinden
+ En bekend is gemaakt (in het Tractenblad)
- Een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie is te
beschouwen als naar haar inhoud eenieder verbindend indien:
+Deze is gericht tot eenieder algemene strekking;
+En duidelijk bedoeld is als een (objectieve) recht of plicht (dat ook in de vorm van
een verbod kan zijn geformuleerd)zonder dat daarbij een uitvoerende maatregel
door een staat nodig is ( dus geen nadere inspanning, waarborging) self
executing
+En voldoende nauwkeurig is geformuleerd om door een individu te kunnen worden
ingeroepen.
Art 94 GW
- Conflict tussen toepasselijk Nederlands recht en rechtstreekse doorwerkende bepaling van
een verdrag of besluit van een volkenrechtelijke organisatie? Dan heeft het internationaal
recht voorrang.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fmaplambregts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen