7.1
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog kwamen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
tegenover elkaar te staan door een combinatie van ideologische verschillen en
machtsverdelingen in Europa. De bondgenoten van weleer veranderden in rivalen door
verschillende visies op de toekomst van Europa en de wijze waarop de naoorlogse
wereldorde moest worden georganiseerd.
**Oorzaken van de spanningen:**
1. **Ideologische Tegenstellingen**: De Verenigde Staten stonden voor kapitalistische
democratie, terwijl de Sovjet-Unie het communisme promootte. Deze fundamentele
ideologische verschillen zorgden voor wederzijds wantrouwen en vijandigheid.
2. **Machtsvacuüm en Invloedssferen**: Na de capitulatie van Duitsland was er een
machtsvacuüm in Europa. Tijdens de oorlog hadden de Grote Drie (VS, VK, en de
Sovjet-Unie) vage afspraken gemaakt over de toekomstige invloedssferen. Echter, de
interpretatie van deze afspraken leidde tot conflicten. De Sovjet-Unie wilde een bufferzone
van communistische staten in Oost-Europa om toekomstige invasies te voorkomen, terwijl
de VS streefde naar democratische regeringen in Europa.
3. **Herstelbetalingen en Economische Structuur**: De discussie over Duitse
herstelbetalingen en de economische toekomst van Duitsland zorgde voor spanningen. De
Sovjet-Unie wilde hoge herstelbetalingen om haar eigen verwoeste economie te herstellen,
terwijl de VS en het VK bang waren dat dit zou leiden tot economische instabiliteit in
Duitsland.
**Gevolgen voor Duitsland:**
1. **Verdeling van Duitsland en Berlijn**: Tijdens de Conferentie van Potsdam (1945) werden
Duitsland en Berlijn verdeeld in vier bezettingszones, beheerd door de VS, VK, Frankrijk, en
de Sovjet-Unie. Deze verdeling was bedoeld als tijdelijk, maar werd al snel permanent door
de groeiende spanningen tussen de westelijke geallieerden en de Sovjet-Unie.
2. **Berlijnse Blokkade en Luchtbrug (1948-1949)**: In reactie op de invoering van een
nieuwe munteenheid in de westelijke zones van Duitsland, blokkeerde de Sovjet-Unie alle
toegangswegen naar West-Berlijn. De VS en het VK reageerden met een luchtbrug, waarbij
ze West-Berlijn van goederen voorzagen. Deze gebeurtenis versterkte de band tussen de
westelijke zones en leidde tot de oprichting van de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) in 1949.
3. **Oprichting van de NAVO en het Warschaupact**: De Berlijnse crisis droeg bij aan de
oprichting van de NAVO in 1949, een militair bondgenootschap van westerse landen. In
reactie hierop vormde de Sovjet-Unie in 1955 het Warschaupact met Oost-Europese landen,
inclusief de Duitse Democratische Republiek (DDR). Dit markeerde de militaire en politieke
tweedeling van Europa.
, 4. **Politieke Tweedeling van Duitsland**: De oprichting van de BRD in het westen en de
DDR in het oosten in 1949 zorgde voor een blijvende scheiding van Duitsland, die pas in
1990 eindigde met de hereniging.
Kortom, de rivaliteit tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie na de Tweede
Wereldoorlog leidde tot een verdeelde wereld, waarbij Duitsland het belangrijkste strijdtoneel
werd van deze nieuwe geopolitieke realiteit, wat uiteindelijk resulteerde in de Koude Oorlog.
7.2
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond een nieuwe wereldorde waarin de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie lijnrecht tegenover elkaar kwamen te staan. Dit leidde tot de Koude
Oorlog, een periode van politieke en militaire spanningen zonder directe militaire
confrontatie tussen de twee supermachten. Hieronder wordt uiteengezet hoe de Sovjet-Unie
en de VS tegenover elkaar kwamen te staan en welke gevolgen dit had voor Duitsland en
Europa.
### Van Bondgenoten naar Rivalen
**Wederzijdse Wantrouwen en Ideologische Tegenstellingen:**
- **Communisme vs. Kapitalisme:** De VS en de Sovjet-Unie vertegenwoordigden
tegengestelde ideologieën: kapitalistische democratie en communisme. Deze ideologische
kloof zorgde voor een diepgaand wantrouwen aan beide kanten.
- **Verscheurd Europa:** Na de oorlog wilden beide supermachten hun invloedssferen
uitbreiden. Terwijl de VS de democratie en vrije markten promootte, zette de Sovjet-Unie in
op communistische regeringen in de door hen bevrijde landen van Oost-Europa.
### Gevolgen voor Duitsland en Europa
**Verdeling van Duitsland:**
- **Potsdam Conferentie (1945):** Duitsland werd verdeeld in vier bezettingszones onder de
VS, VK, Frankrijk en de Sovjet-Unie. Berlijn, hoewel in de Sovjet-zone, werd eveneens in
vier zones verdeeld. Dit moest tijdelijk zijn, maar werd door de spanningen permanent.
- **Economische en Politieke Scheiding:** Het verschil in visie over de wederopbouw van
Duitsland en herstelbetalingen leidde tot de economische en politieke splitsing. Het Westen
vormde de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) in 1949, terwijl de Sovjet-zone de Duitse
Democratische Republiek (DDR) werd.
**Berlijnse Blokkade en Luchtbrug:**
- **Nieuwe Munteenheid:** De invoering van de Deutsche Mark in de westelijke zones leidde
tot de Berlijnse Blokkade door de Sovjet-Unie in 1948. De VS en VK reageerden met een
luchtbrug, waardoor West-Berlijn werd bevoorraad.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 135349B. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.