Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde OJW kennistoets PABO
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
De samenvatting van alle Aardrijkskunde stof voor de OJW kennistoets op de PABO.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
OJW: AardrijkskundeH6: bevolking en ruimtelijke inrichting
De term demografie is afgeleid uit het Grieks: demos betekent volk en rgaphe
betekent beschrijven. Demografie is de wetenschap die zich bezighoudt met het
bestuderen van de veranderingen in de omvang, samenstelling en de ruimtelijke
verdeling van de bevolking. Demografen bestuderen dit door te kijken naar geboorte,
sterfte en migratie.
Geboorte en sterfte
Het aantal mensen in een land verandert door natuurlijke factoren
(geboorte/sterfte) en sociale factoren (immigratie/emigratie). Als er meer mensen
geboren worden dan er sterven, is er sprake van geboorteoverschot. Als er meer
mensen sterven dan er geboren worden, spreek je van sterfteoverschot. Een
jarenlang geboorteoverschot zorgt voor bevolkingsgroei. Wanneer jarenlang een
sterfteoverschot zorgt voor het krimpen van de bevolking. Sterfte en geboorte
vormen samen de natuurlijke bevolkingsgroei.
Het geboortecijfer geeft het aantal levendgeborenen per 1.000 inwoners per jaar
aan. Per 1.000 wordt ook wel aangegeven met promille (‰). in Nederland was het
geboortecijfer 10‰ en van Indonesië 15,9‰. Gezinnen in Indonesië zijn dus
gemiddeld groter dan Nederlandse gezinnen. Geboortecijfer wordt beïnvloed door de
emancipatie van de vrouw, individualisering en ontkerkelijking.
Het sterftecijfer is het aantal sterfgevallen per 1.000 inwoners per jaar. Sterftecijfers
worden beïnvloed door de leeftijdsopbouw van de bevolking, maar ook
maatschappelijke en medische factoren, zoals de woonsituatie, het beroep, het
sociaal milieu, eet- en drinkgewoonten etc.
De zuigelingensterfte is een leeftijdsspecifiek sterftecijfer. De zuigelingensterfte
geeft het aantal kinderen weer per 1.000 levendgeborenen dat in een kalenderjaar
overlijdt voordat de leeftijd van één jaar is bereikt.
Emigratie en immigratie
Migratie is de verandering van woonplaats van mensen. Dat kan van de ene
gemeente naar de andere zijn, maar ook een verhuizing naar een ander landsdeel,
land of zelfs werelddeel. Er worden twee vormen van migratie onderscheiden:
- Binnenlandse migratie: binnen een land verhuizen
- Buitenlandse migratie: migratie waarbij een landsgrens overschrijden wordt.
Emigratie is het verlaten van een land. Immigratie is het binnenkomen van een
land. Vestiging en vertrek zorgen voor een vestigingsoverschot of een
vertrekoverschot. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de sociale
bevolkingsgroei. Vestiging en vertrek bij elkaar opgeteld, vormen het
migratiesaldo.
Demografische transitie
De ontwikkeling van de geboorte- en sterftecijfers van West-Europese landen wordt
weergegeven in een model: het demografisch transitiemodel. Transitie betekent
overgang. Het model toont in 4 fasen de overgang van hoge geboorte- en
, sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers.
Fase 1: hoge geboorte- en sterftecijfers, waardoor er nauwelijks bevolkingsgroei
optreedt. Hoge sterftecijfers worden veroorzaakt door de slechte hygiënische
omstandigheden gecombineerd met de gebrekkige medische voorzieningen. Hoge
geboortecijfers komen doordat er nauwelijks aan geboortebeperking werd gedaan.
Fase 2: het sterftecijfer daalt als gevolg van verbeterde hygiënische
omstandigheden. De wetenschap ontwikkelde zich en er kwam meer medische
kennis. De uitvinding van penicilline (antibiotica) was in 1928 een grote doorbraak.
Het geboortecijfer blijft hoog. In deze fase is sprake van bevolkingsgroei.
Fase 3: het sterftecijfer daalt langzaam verder door nog verder verbeterde medische
voorzieningen en meer voedsel. Het geboortecijfer in deze periode daalt ook sterk,
met name in de stedelijke gebieden. Het verbod op kinderarbeid en de invoer van de
leerplichtwet zorgde ervoor dat het minder aantrekkelijk was om veel kinderen te
hebben.
Fase 4: het sterfte- en geboortecijfer zijn weer in evenwicht, maar op een veel lager
niveau dan eerst. De voedselvoorziening en gezondheidszorg houdt het sterftecijfer
laag. Sinds 1965 is de pil beschikbaar. Dit versterkt de afname van het
geboortecijfer.
Bevolkingsopbouw
Bij bevolkingsopbouw kijkt men bij de indeling van de
bevolking naar demografische, sociaal-culturele of
sociaaleconomische kenmerken. De demografische
kenmerken (de leeftijdsopbouw van de bevolking) worden
weergegeven in een bevolkingsdiagram.
Er worden 3 hoofdvormen van bevolkingsdiagrammen
onderscheiden
- De piramide jonge bevolking en sterke groei.
Weinig ouderen.
- De toren overgang tussen piramide
en urn. Alle bevolkingsgroepen zijn
ongeveer even groot.
- De urn verouderende bevolking.
- Geboortecijfers nemen af, sterftecijfers
nemen toe.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessadeklerk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen