Hoofdstuk 20, Infectieziektes
Bacteriën
Eencellige organismen met celwand die zich vermenigvuldigen via een delingsproces =
exponentieel. De snelheid hiervan ligt aan de hoeveelheid beschikbare voedingsstoffen, het
ontstaan van afvalstoffen en de aan- of afwezigheid van zuurstof. Bacteriën zijn onder
normale omstandigheden niet ziekteverwekkend, maar wel als ze in bloed organen, weefsel
of urine terechtkomen. Ziekteverwekkende bacteriën zijn, pathogeen (salmonella, chlamydia
etc.). Ze onttrekken voedingsstoffen en ze produceren afvalstoffen die giftig kunnen zijn voor
hun gastheer. Hierdoor kunnen koorts en koude rillingen veroorzaakt worden.
Koortsverwekkende afvalstof = pyrogeen.
Groepsindeling bacteriën
Kokken (bolvormig), te zien onder de microscoop, bacillen (staafvormig) en spirocheten
(spiraalvormig). Ook deze hoofdgroepen zijn onderverdeeld in subgroepen.
Bacteriën zijn zichtbaar te maken dmv kleurstof en een microscoop, bacteriën die kleurstof
in de celwand opnemen heten grampositief en micro-organismen die dat niet doen
gramnegatief. Dit maakt uit bij de keuze voor een bepaald geneesmiddel. Twee
verschillende soorten celwanden.
Antibacteriële middelen
Antibiotica is werkzaam tegen en ter voorkoming van infectieziekten veroorzaakt door
bacteriën. Ze maken de bacteriën dood of remmen de groei. Vaak worden ze gemaakt van
schimmels e.d. Bij zeer ernstige infecties wordt antibiotica parenteraal toegediend, bij minder
ernstige infectiese en bij de huisarts oraal. Bij infecties van huid, oren of ogen kan het middel
ook lokaal worden toegepast.
Werkingsmechanisme: bacteriedodend (bactericide) en bacteriegroeiremmend
(bacteriostatisch).
Werkingsgebied: tegen een beperkt aantal soorten bacteriën (smalspectrum) en middelen
die tegen veel soorten bacteriën werkzaam zijn (breedspectrum).
Gevoeligheidsbepaling: voordat met een antibiotica begonnen wordt, moet zeker zijn dat
deze bacterie gevoelig is voor dat middel en dat het middel de bacterie kan bereiken. De
bacterie wordt hiervoor op een ideale voedingsbodem gelegd waardoor snelle groei
optreedt, kweek. Na een tijdje is duidelijk welk middel de bacteriegroei het meest heeft
geremd.
Resistentie: Het kan zijn dat een bacterie vanaf het begin ongevoelig is voor een bepaald
middel (natuurlijke resistent) of na verloop van tijd ongevoelig worden (verworven
resistentie). Dit kan gebeuren als de kuur niet wordt afgemaakt of de dosering te laag is. Als
de bacterie voor 1 bepaald antibacterieel middel ongevoelig is, is hij dat vaak ook voor
anderen uit dezelfde antibacteriële groep = kruisresistentie.
, Bijwerkingen van antibiotica kunnen zijn overgevoeligheid, dit kun je niet zijn maar wel
worden, sensibilisatie. Dit kan al als je met een kleine hoeveelheid antibacterieel middel in
aanraking komt. Daarom zijn sporen van antibacterieel middel verboden in
voedingsmiddelen. Ook kruisovergevoeligheid. Een andere bijwerking is diarree.
Breedspectrumantibiotica kunnen nuttige darmbacteriën aantasten waardoor diarree kan
ontstaan.
Superinfectie andere micro-organismen in het lichaam worden niet aangetast (bijv. gisten in
vagina) Natuurlijk evenwicht tussen bacteriën en gisten wordt verstoord. Gisten krijgen de
overhand en veroorzaken bij. vaginale infectie.
Gebruiksinstructies antibacteriële middelen
De patiënt moet geïnformeerd worden over de wijze van gebruik op de eerste dag tot het
einde van de kuur en de wijze van inname. De kuur moet altijd afgemaakt worden, eerst
worden de zwakste bacteriën aangepakt en daarna pas de sterkste. Als je eerder stopt gaan
zij zich opnieuw vermenigvuldigen waardoor de infectie ernstiger kan terugkomen. Een
andere reden om de kuur af te maken is omdat de bacteriën die het best tegen deze
antibioticum kunnen, zich weer gaan vermenigvuldigen en resistent worden.
Een antibiotica moet regelmatig over de dag ingenomen worden want de bloedspiegel moet
constant blijven. Leg de patiënt uit hoe hij op de eerste dag moet beginnen en of de
antibiotica bijvoorbeeld op een lege maag ingenomen moet worden. 3x per dag betekent
verspreiden over 24 uur, niet over de tijd dat je wakker bent.
Herkomst en indeling van antibacteriële middelen
Penicillines
- Bactericide werking (bacteriedodend)
- luchtweginfecties, huidinfecties
- smal en breed spectrum
- nauwelijks bijwerkingen (behalve huidreacties of diarree, dan aantekening in
computer maken.)
- Amoxicilline, soms met clavulaanzuur zodat de bacterie niet meer resistent is.
Tetracyclines
- Bacteriostatische antibacteriële middelen (groeiremmend)
- Breed spectrum
- Bijwerkingen: maagdarmstoornissen en overgevoeligheid voor zonlicht.
Tandverkleuring en invloed op skelet dus niet bij kinderen onder de 8 jaar.
- luchtweginfecties, ziekte van lyme, acne
- Doxycycline
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Bridgetn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.