BT3 – Oudergesprekken samenvatting semester 1 Jaar 2
Handelingsgericht werken
Paragraaf 5.1 t/m 5.6
Professioneel communiceren met ouders en kinderen
H1 / H4 / H5 / H6 / H7 / H9
Handelingsgericht werken
Hoofdstuk 5
5.1 – Inleiding
- Samenwerken met ouders is gunstig voor leerlingen, leerkrachten en ouders
- Leerprestaties, sociale ontwikkeling, motivatie, gewenst gedrag, relaties
- Scholen moeten ouders als partners zien omdat…
o Ouders hebben het fundamentele recht om betrokken te zijn bij het onderwijs aan
hun kind
o Ouders kennen hun kind beter dan wie dan ook, ze kunnen meedenken
o Als de gedragsverwachtingen thuis en op school hetzelfde zijn, is de kans veel groter
dat het kind gewenst gedrag laat zien op school
o De boodschap naar de kinderen positief is: wij werken samen, voor jouw onderwijs
- Ouderbetrokkenheid 1.0 eenzijdig informeren van ouders, eenrichtingsverkeer
- Ouderbetrokkenheid 2.0 samenwerken, tweerichtingsverkeer (meer dan informeren)
- Ouderbetrokkenheid 3.0 samenwerken, samen verantwoordelijk voor schoolsucces,
samen nieuwe informatie generen.
5.2 – Ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid
- Ouderparticipatie = ouders die hand- en spandiensten verrichten op school
o Informele ouderparticipatie: klusjes etc.
o Formele ouderparticipatie: bestuur van school, medezeggenschapsraad etc.
- Ouderbetrokkenheid: als ouders zich medeverantwoordelijk voelen voor de
schoolontwikkeling van hun kinderen.
5.3 – Onderwijsondersteunend gedrag van ouders
- Checklist pag. 145
- Vragen stellen over thuis bij een vermoeden dat wat thuis gebeurt mogelijk het schoolsucces
van de leerling belemmert.
- Pas meta-communicatie toe, vertel waarom je ergens naar vraagt. \
- LSD!
5.4 – Gesprekken met alle ouders
- Meteen inzetten op constructief communiceren heeft preventieve werking prettige start.
Samenwerkingsrelatie met ouders opbouwen kan op 2 manieren (anders kan ook:
o Aanmeldingsgesprek als ouders een school zoeken
o Als kind op school zit: startgesprek, tussentijdse gesprekjes etc.
- Aanmeldingsgesprek
o Ouders vertellen en stellen vragen, de schoolleider sluit hierbij aan. Vraag ouders
naar het imago van de school: hoe zien zij deze school? Samenwerking begint hier
, o Vraag ouders hoe zij hun betrokkenheid bij het onderwijs zien.
- Start-, voortgangs- en eindgesprekken
o Voorbereiding:
Persoonlijk uitnodigen
o Opening:
Welkom heten, benoemen dat je de komst waardeert en stel op gemak.
Benoem gemeenschappelijk belang. Zet jezelf sterk neer: onderwijs
professional.
o Startgesprek
Vragen aan ouders of ze denken dat hun kind het gaat redden in de groep.
Informatie van ouders, kind en leerkracht.
Informatie van ouders (bijv):
Wat is leuk en sterk aan het kind? Talenten?
Hoe beleeft hun kind school?
Maken ze zich ergens zorgen over? Tips voor aanpak van school?
Informatie van leerkracht
Vertel waar je komende tijd met groep aan gaat werken qua leren,
werkhouding, sfeer etc. Bespreek eerste indruk van het kind, bijv:
o Leerontwikkeling
o Speel/werkhouding
o Sociaal-emotioneel functioneren
o Tussentijdse korte gesprekjes
Vertel waar het over zal gaan bij maken van afspraak
o Voortgangsgesprek
Overleg over ontwikkeling, rapportgesprek
Wat is al bereikt? Waar moet nog aan gewerkt worden? Illustreren met
schriften etc.
o Eindgesprek
Terugblik, evaluatie van de ontwikkeling. Wat waren de leerdoelen? Heeft
leerling het gehaald. Tips en tops voor leerkracht: vraag ouders wat ze
waardeerden aan school en jouw aanpak.
Vooruitkijken, overdracht.
o Afronding
Duidelijke afspraken maken: wie doet wat, wanneer, hoe en waarom?
Evalueer het gesprek
Vraag om feedback
o Beknopt verslag, geef ouders kopie
5.5 – Zorgen en vragen over een leerling
10 aandachtspunten:
1. School, ouders en leerling hebben een gemeenschappelijk belang
2. Elk oudergesprek heeft heldere doelen
3. Problemen én positieve ontwikkelingen komen aan bod
4. Gedrag van een kind kan op school anders zijn dan thuis
5. Vanuit een gezamenlijke analyse formuleren de betrokkenen doelen
6. Behoeften van leerling, leerkracht en ouders zijn onderwerp van gesprek
7. Leerlingen zijn betrokken bij de samenwerking school-ouders
8. De onderwijs- en ondersteuningsroute van school biedt houvast
9. Het gesprek wordt afgerond met afspraken
10. De betrokkenen evalueren samen het gesprek
, 5.6 – Verschillende ouders, verschillende behoeften
- Omgaan met diversiteit
o Ouders hebben het beste voor met hun kind (tenzij dat tegendeel bewezen wordt)
o Probeer situatie te begrijpen
o Toon oprechte belangstelling voor visie en waarden van ouders
- Ouders te behulpzaam
o Benut hun hulp, geef aan wanneer hulp nodig is en wanneer niet.
- Ouders weinig interesse
o Voorzichtige benadering: kan allerlei redenen hebben
o Op welke manier zouden ze wel kunnen meedenken?
- Te hoge verwachtingen van ouders
o Slecht voor motivatie, sociale competenties etc. faalangst
o Spreek waardering uit voor de betrokkenheid van de ouders. Hoge verwachtingen
zijn goed als ze realistisch zijn (niet te hoog).
- Ouders beroepen zich op onderwijsdeskundigheid
o Neem adviezen serieus, bedank voor meedenken. Hanteer duidelijke grenzen. Ouders
moeten niet op stoel leerkracht gaan zitten
- Ouders te afhankelijk
o Ondersteun ouders bij nemen van beslissingen
- Ouders te bezorgd of beschermend
o Geef objectieve en eerlijke informatie. Laat inzien wat hun kind al zelfstandig kan.
- Ouders worden boos
o Neem boosheid serieus, probeer te begrijpen. Vermijd zelf boosheid, behoud regie.
Bespreek welk gedrag je niet kunt tolereren. Als ze boos blijven: nieuwe afspraak.
- Vermoeden dat ouders niet goed voor kind kunnen zorgen
o In gesprek gaan en blijven. Benoem je goede bedoelingen met meta-communicatie.
o Vertel dat school verantwoordelijk is voor leerlingen en welzijn
- Ouders gaan weerstand in
o Pas wanneer weerstand is afgenomen kan gesprek verder. Beschouw kritiek als vorm
van feedback. Emotie accepteren, begrip tonen.
- Slecht nieuws brengen
o Gesprek extra goed voorbereiden
o Slechte nieuws direct meedelen, kort en bondig formuleren
o Ruimte om stoom af te blazen, sta stil bij de emoties
o Uitwerking van de boodschap en argumentatie, vraag naar reactie
o Uitzicht op toekomst en zoeken naar oplossingen
