Wat is gedragseconomie?
____________________________________________________________________________________
Traditionele neoklassieke economie gaat ervan uit dat mensen Homo Economicus zijn.
• Heeft geen cognitieve barrières om informatie te vergaren en te verwerken (geen begrensde
rationaliteit)
• Maximaliseert verwacht nut (expected utility)
• Weet met kansen om te gaan • heeft consistente tijdsvoorkeuren
• Is egoïstisch en geeft alleen om eigen uitbetaling, niet om de uitbetaling van anderen
Voorbeelden:
→ Alleen objectieve uitkomsten van beslissingen doen ertoe, niet hoe ze geframed worden
→ Plannen worden uitgevoerd – geen irrationeel uitstelgedrag
→ Sociale normen spelen geen rol
→ Als mensen aardig doen, is dat puur om strategische redenen
Een echt mens is geen Homo Economicus!
Wat willen we met gedragseconomie?
Algemeen thema binnen de gedragseconomie is dat goederen en objecten die worden
waargenomen altijd relatief worden waargenomen ten opzichte van een referentiepunt
Experimenten worden uitgevoerd met behulp van descriptieve modellen.
,Experimenten in economie
In treatment groepen is er een variabele toegevoegd en als die de treatment groep verschillen vertoont dan
zorgt die variabele voor het verschil
Experimenten kunnen opgedeeld worden in veld en lab experimenten. In lab experimenten heb je meer
controle wat de beslissing kan beïnvloeden.
Experimenten kunnen op verschillende manieren gedaan worden: between- en within- subjects
• Within-subjects: eerst elk subject bij een bepaald soort treatment (bv. Controlegroep) en daarna bij
de andere treatment (treatmentgroep)
o Voordeel: verschil tussen keuze en valuation is inconsistent met standard economics
o Nadeel: mensen gaan consistent antwoorden alleen om consistent te zijn en geven dus niet
hun oprechte mening --> belangrijk om random order te hebben
Voor experimenten kan je worden uitbetaald dmv. Real incentives en vaste bedragen. Experimenten in de
economie worden meestal gedaan met real incentives en zonder deceptie.
,Preferenties en nut
_____________________________________________________________________________________
De keuzes van mensen hangen af van 2 componenten:
1. Preferenties (subjectief)
2. Haalbaarheid (objectief te bepalen)
3 soorten preferenties in de economie:
Dit worden vertaald in preferentie-relaties. We maken bepaalde aannames van preferenties die
worden omgezet in nut!
Schending van transitiviteit (=intransitiviteit): als niet meer het volgende geldt, x >= y y >=z dan x >= z
Preferentie condities
Completeness zegt iets over relaties tussen objecten in een universum. Voorbeelden van universums die je
zou kunnen definiëren zijn alle levende mensen, alle producten in een supermarkt, of een bepaalde selectie
van producten. In zo'n universum zou je je een relatie kunnen voorstellen als een pijl van het ene object naar
het andere of van een object naar zichzelf. We spreken van completeness als elk object in het universum
zowel met zichzelf als met elk ander object in het universum via minstens één zo'n pijl verbonden is. De
richting van de pijl maakt niet uit, zolang er in ieder geval maar óf een uitgaande pijl óf een ingaande pijl is dat
de objecten verbindt (allebei de pijlen mogen ook, maar hoeft niet). Dit is waarom er bij de definitie van
completeness van preferentierelaties in het boek (Axiom 2.6) staat: "Either x ≿ y or y ≿ x (or both) (for all x, y)"
Op het moment dat we aannemen dat een zwakke preferentie relatie compleet + transitief is, dan is
het een weak order! Weak order staat niet gelijk aan rationaliteit! Iets is rationeel als het ook een
normatief model is.
, Zodra er sprake is van een weak order, kan dit gepresenteerd worden in een nutsfunctie:
Nut is eigenlijk een andere manier om preferenties samen te vatten. Er kunnen ook andere
nutfuncties gebouwd worden die preferenties kunnen presenteren:
Nut is dus niet uniek. Er is namelijk geen 1 nutsfunctie die jouw preferenties representeert. Er zijn
altijd meerdere nutsfuncties die dezelfde preferenties representeren!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deminguyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.