1 Wat is GIS?
Introductie
- ruimtelijke vragen (met of zonder kaart/GIS)
- generische vragen die GIS kan beantwoorden: locatie (hotels), patronen (ski-ongelukken), trends
(sneeuwevolutie/lawines), condities (opening pistes), implicaties (nieuwe toegangsweg)
Zoeken naar sites
- traditioneel: overlay via pen-and-paper approach
- veel data
- nu - in GIS
- snel en gemakkelijk
- MCE veelgebruikt
GIS definiëren
- vele definities (afhankelijk van wie en snel veranderend)
- 3 belangrijke componenten
- GIS is een computersysteem (hardware, software, bijhorende procedures)
- GIS maakt gebruik van geografische gegevens
- GIS staat in voor beheer en analyse van deze gegevens
- Geographic information science = GIScience = GIWetenschap
- “omvat de studie van de fundamentele vraagstukken die voortvloeien uit het creëren, verwerken, opslaan en
gebruiken van geografische informatie”
- “en bestudeert de gevolgen van GIS voor het individu en de maatschappij en de invloeden van de maatschappij op
GIS”
- wetenschap achter de systemen/technologie
- sterke link met andere disciplines
- GITechnology: “omvat GPS, teledetectie en geografische informatiesystemen”
Componenten van een GIS
opnieuw vele definities voor de componenten van een GIS
- van zeer nauw: tools van een softwarepakket
- tot zeer breed
Computersysteem en software
zeer gevarieerd, maar volgende is steeds belangrijk
- snelheid/kracht van de processor
- geheugen voor veel data-opslag
- groot kleurenscherm met fijne resolutie
- hardware voor invoer (bv. digitaliseren) en uitvoer (bv. plotten) van gegevens
Ruimtelijke gegevens
- ≈ geografische gegevens
- bestaat uit - positie
- verbindingen
- attributen
- verschillende benaderingen - objectgebaseerd
- laaggebaseerd
- verschillende modellen
,Gegevensbeheer en analyse
- gegevensinvoer: - gegevens converteren die bruikbaar zijn in GIS
- correcte data! (GIGO)
- duur
- gegevensbeheer - gegevens goed structureren
- via DBMS
- gegevenstransformatie: - raster/vector
- digitalisatiefouten opkuisen
- herprojectie
- gegevensanalyse opgedeeld in - opslag en ophalen
- bevragen
- modelleren (in tijd en/of ruimte)
- 1 laag per analyse
- meerdere lagen per analyse
- gegevensuitvoer: afhankelijk van publiek en (financiële) mogelijkheden
Mensen en GIS
- 1 tot zeer veel gebruikers
- onderschat!
- belangrijk
- geograaf/geomaticus klei/cement tussen informaticus en domeinspecialist
2 Ruimtelijke data
Introductie
- vereenvoudiging (abstractie) van de realiteit om deze beter te begrijpen en beter te focussen
- model: een synthese van gegevens
- in GIS: ruimtelijk model: ruimtelijke gegevens en hun interacties
- data (gegevens) ‘≠’ informatie - data: ruwe getallen zonder specifieke betekenis
- informatie: data met betekenis en context
- primaire gegevens
- secundaire gegevens
- gegevens bevatten verschillende componenten/dimensies
- temporeel (wanneer?)… temporele data
- thematisch/attribuut (wat?)… thematische data
- ruimtelijk (waar?)… ruimtelijke data - lokaal systeem
- gegeorefereerd
Kaarten en hun invloed op de aard van ruimtelijke gegevens
- de kaart en inzicht in het productieproces is belangrijk bij GIS
- bron van gegevens
- om gegevens op te slaan, te analyseren, voor te stellen
- bepaalt ons ruimtelijk denken
- vele soorten kaarten: schets(kaartje), thematische kaart, topografische kaart
- proces om kaarten te maken
,Doel
- omzetten van gegevens in informatie
- communiceren naar een bepaald publiek
- doel bepaalt de (ruimtelijke) nauwkeurigheid, gegevens die nodig zijn, … en de schaal
Schaal
- grafische schalen in GIS (snel, correct, duidelijk, ‘afgerond’)
- kleinschalig versus grootschalig
- luchtfoto’s en satellietbeelden
- punten of polygonen?
Ruimtelijke entiteiten (features)
punt lijn vlak (polygoon)
- voor relatief kleine - bestaat een weg uit 1 of 2 lijnen? - gesloten verzameling van lijnen
zaken - geordende opeenvolging van - echt vs. imaginair
- 3D (‘op hoogte’ en punten - eiland (nested, …) vs.
‘een hoogte’) - geïsoleerd vs. netwerk aaneengrenzend (adjacent)
- op zelfde plaats … hoogte/diepte - 3D: (topografisch) oppervlak
(surface)
Voorstelling punt/lijn/polygoon? - moeilijk
- afhankelijk van schaal
Generalisatie
- simplificatie van detail
- redenen - noodzakelijk door - schaal
- data acquisitieproces
- productieproces
- geïntroduceerd om te benadrukken
- hoe kleiner de schaal, hoe minder detail
- duidelijkheid!
- schaalgerelateerde generalisatie: relatie tussen schaal en detail
- concreet vb. voor een rivier
1: 1 : 5,000,000 1 : 250,000 1 : 50,000
20,000,000
1 afgeronde - meerdere lijnen - ‘ware’ breedte - dieptes
lijn - meanders - afgesneden -
duidelijker meanders zandbanke
n
- soorten
selectie vereenvoudiging verplaatsing afronding en verbetering
- welke features doel: vereenvoudiging met overdreven smoothing techniques
- van waar behoud van essentiële afstanden
- combineren? trend/impressie van feature
Projectie
- traditioneel van de bol naar plat vlak via projecties
- 3D en VR/AR komen meer en meer voor
- projecties behouden herkenbaarheid
- projecties behouden veel topologische relaties, maar introduceren discontinuïteit
- projecties creëren fouten: hoek, oppervlakte, afstand
- bal platdrukken
- veel (soorten) projecties (doel, gebied, …)
, - bal met licht …
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annadeckmyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.