Hoofdstuk 1: Energielevering &
substraatverbruik bij
spiercontracties
1. Bio-energetica
Energielevering & substraatverbruik
1) Fosfageen systeem: creatinefosfaat + ADP ATP + creatine (100m)
2) Glycolytisch systeem: afbaak v glycogeen H+ & lactaat (400m)
3) Oxydatief metabolisme v KH, vetten & eiwitten
Via pyruvaat & Krebs-cyclus
4) Interacties v energiesystemen
1.1. ATP= energiedrager & vereist vr spiercontractie
ATP bestaat uit: adenosine + 3x energie+Pi
ATP ADP + Pi + energie
3 systemen:
- Fosfageen
fosfocreatine
- Anaëroob (substraat fosforylatie)
Glycogeen, glucose
- Aëroob (oxydatieve fosforylatie)
Glycogeen, glucose (KH)
Vrije vetzuren (vetten)
AZ (eiwitten)
1
, Primair transport: verbruikt ATP
- Relaxatie: Ca2+-reuptake in SR
- Exciteerbaarheid: Na+/K+-pomp
1.2. Fosfageensysteem
Oiv creatine kinase (CK)
1.2.1. Fosfocreatine
5 functies:
Temporele energiebuffer: na X-seconden creatine uitgeput => geen ATP meer leveren
Chemische buffer: belangrijk vr pH homeostase id spiercel tijdens intense contracties
pH↓ in cel & bloed bij inspanning => pH daling minimaal bufferen
hoge ATP/aDP verhouding in cytoplasma garanderen
vr kinetica v myosine ATP-ase & energieproductie bij ATP afbraak
ADP accumulatie beletten
Afbraak adenine nucleotiden beperken
Efficiënt transport v energierijke fosfaten tssn mitochondria & cytoplasma
Creatine shuttle
1.2.2. Creatine shuttle
- Creatine in bloedbaan uit roodvlees/supplementen
Creatinefosfaat opslag verhogen in spieren
- Creatine gaat in cytoplasma vd spiercel
- Creatine wordt omgezet tot fosfocreatine in mitochondria via CK
Gebeurt door fosfaatgroep van ATP naar creatine te transfereren
- Fosfocreatine levert extra fosfaatgroep
Ingeplant op ADP met vorming v ATP
1.2.3. Kenmerken fosfageen systeem
Capaciteit: +
hoeveel is er aanwezig?
Vermogen: ++++
Hoe snel ‘tank’ legen?
l/min (VO2max)
1.2.4. myokinase reactie
gebruikt 2 ADP-moleculen om 1 ATP-molecule aan te maken
gekatalyseerd door myokinase = adenylaat kinase
ADP + ADP ATP+ AMP
niet optimaal, maar crisissituatie
gelimiteerd & belangrijk bij inspanningen v zeer hoge intensiteit
vorming AMP: activeert enzymen betrokken bij afbraak v glycogeen & glycolyse
belangrijk vr energie metabolisme
anaërobe & aërobe afbraak v KH leveren beperkte bijdrage aan ATP-resynthese
tijdens 10 seconden-sprint
neemt toe naarmate duur vd hoog-intensieve belasting groter wordt
1.3. glucose & glycogeen (koolhydraten)
glucose: vanuit bloedbaan spier via 4 glucose transporters
glycogeen: opgestapeld in spier & lever
omgezet tot glucose naar bloedbaan
1.3.1. koolhydraten: glycogeen & glucose
glycogeen vr 2-2,5 uur
hoe snel verbruiken? Afh van:
- intensiteit:
hoe hoger intensiteit, hoe sneller afgebroken
glycolyse versneld
2
, - duur
- spiervezeltype:
lichte intensiteit: veel glycogeen verbruik in ST
gemiddelde intensiteit: alle spiervezels aanspreken vermoeidheid
hoge intensiteit: snelle vezels worden meest uitgeput & trage vezels enkel
ondersteunend
- voeding: hoe meer KH opnemen, hoe langer men het uit houdt
1.3.2. glucose
opname glucose in spiercellen:
activatie v transporters (GLUT4)
translocatie v intracellulaire vesikels nr plasmamembraan
marathonloper: veel GLUT4-transporters => veel glucose verbruiken
stimuli:
- insuline: stijgt bij inspanning
hecht op receptor aan zorgt vr translocatie
- spiercontracties
1.3.3. glycogenese= aanmaak glycogeen (1)
1.3.4. glycogenolyse= afbraak glycogeen (2)
stimulatie:
glycogeen fosforylase gestimuleerd door:
- Ca2+
- Noradrenaline: Fight or Flight
- AMP, IMP, Pi (anorganisch fosfaat)
Fosfofructokinase PFK= sleutelenzym:
Gestimuleerd door ADP, AMP, Pi en pH↑
Geïnhibeerd door ATP, CP en pH↓
Internmilieu wordt zuurder => verstoring homeostase
Remmen glycolyse
1.3.5. Pyruvaat nr lactaat/Krebs
Lactaat:
- Weinig NAD
- Weinig O2 (anaëroob)
- Voldoende lactaat dehydrogenase (LDH)
Pyruvaat lactaat + H+
Krebs:
- Genoeg NAD
- Genoeg O2 (aëroob)
- Voldoende pyruvaat dehydrogenase (PDH)
Pyruvaat + CoA acetyl coenzyme A
1.3.6. Glycolyse: anaerobe afbraak v glycogeen & bloedglucose
Process waarbij glucose/glycogen afgebroken tot pyruvaat mbv glycolytische enzymen
Zonder zuurstof= anaërobe glycolyse
- 1mol glucose 2 mol ATP
- 1 mol glycogeen 3 mol ATP
Produceert melkzuur
Dissocieert snel tot lactaat & H+
Glycogeen in spier
Glycogeen glucose-1-fosfaat
Fosforylase
Glucose via bloed uit lever (end arm)
Glucose glucose-6-fosfaat
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellagoosens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
