In het document vind je een complete samenvatting van hoofdstuk 5 scheikunde vwo 4 (Chemie Overal). Per paragraaf staat alles wat je moet weten overzichtelijk voor je opgeschreven.
§5.2 Neerslagreacties
Het gebruik van de oplosbaarheidstabel
In de oplosbaarheidstabel in BINAS tabel 45A staat een overzicht van de oplosbaarheid
van zouten. Je vindt bij elke combinatie van ionen die een slecht oplosbaar zout vormen,
de letter s. Je kunt die letter op 2 manieren uitleggen;
- Als je het zout in water brengt, lost het niet op.
- De ionen van het zout kunnen niet samen in 1 oplossing voorkomen. Breng je
beide ionsoorten toch bij elkaar, dan reageren ze onmiddellijk tot een vaste stof.
Neerslagreacties
Een neerslagreactie kan optreden als je 2 of meer zoutoplossingen bij elkaar schenkt.
De 2 oplossingen in het experiment hieronder bevatten de ionen Pb2+, NO3–, K+, I– en zijn
beide kleurloos. Als je de oplossingen bij elkaar schenkt, ontstaat er een gele vaste stof.
Er vindt dus een reactie plaats en om te weten welke reactie er is verlopen, maak je een
oplosbaarheidstabel van de ionen (zie BINAS tabel 45A voor welke letters je er bij zet).
NO3– I–
Pb2+ g s
K+ g g
Je ziet dat bij 1 van de 4 combinaties de letter s staat. Dit betekent dat deze 2 ionsoorten
niet naast elkaar in 1 oplossing kunnen voorkomen. Ze zullen dus met elkaar reageren.
De gevormde vaste stof, noem je een neerslag. De reactie heet een neerslagreactie.
De vergelijking wordt; Pb2+ (aq) + 2 I– (aq) → PbI2
De vergelijking van de reactie tussen de ionen heet een neerslagvergelijking.
Bij de K+-ionen en NO3–-ionen staat steeds de letter g. Dat betekent dat deze 2
ionsoorten ongehinderd in de oplossing kunnen blijven. Er gebeurt dus niets mee,
vandaar dat ze ook niet in de reactievergelijking voorkomen.
Ook oplossingen van magnesiumsulfaat en van natriumnitraat zijn beide helder en
kleurloos. Bij het samenvoegen van de 2 oplossingen is er geen verandering
waarneembaar. Dit is in overeenstemming met de gegevens uit het volgende
oplosbaarheid tabelletje.
, SO42– NO3–
Mg2+ g g
Na+ g g
Bij alle 4 de combinaties van ionen staat de letter g, Er is dus geen neerslagreactie.
Een voorbeeld van het gebruik van zouten waarbij geen neerslagreactie mag optreden
is in een aquarium. Zowel in het voedsel van de vissen als in de producten om het water
helder te houden zitten zouten. Een neerslagreactie is dan een ongewenste reactie.
Een neerslagreactie is een reactie tussen ionen die niet naast elkaar in een
oplossing kunnen voorkomen. Je noemt de gevormde stof een neerslag. De
vergelijking die de reactie tussen de ionen weergeeft, noem je een
neerslagvergelijking. In deze vergelijking staan alleen de ionen die de vaste stof
vormen.
Dynamisch evenwicht
Bij neerslagreacties verdwijnen er dus ionen uit de oplossing, maar verdwijnen alle
ionen of blijven er toch nog ionen van het neergeslagen zout in de oplossing achter? Als
je experiment 5.3 hebt uitgevoerd, dan heb je gezien dat bij het samenvoegen van een
oplossing van calciumnitraat en een oplossing van natriumsulfaat een neerslag
ontstaat. Je kunt uit BINAS tabel 45A aflezen dat het gaat om calciumsulfaat.
NO3– SO42–
Ca2+ g m
Na+ g g
De neerslagreactie is: Ca2+ (aq) + SO42– → CaSO4
Als je de suspensie filtreert en je verdeelt het filtraat over 2 schone reageerbuizen, dan
kun je onderzoeken of er nog calcium,- en sulfaationen aanwezig zijn. De conclusie bij
dit experiment is dat er zowel calcium- als sulfaationen in de oplossing aanwezig blijven.
Blijkbaar heeft maar een deel van de ionen met elkaar gereageerd om een neerslag van
calciumsulfaat te vormen. Voor slecht en matig oplosbare zouten zouten geldt dat er
altijd nog ionen in de oplossing achterblijven. Na bezinken gaan er per tijdseenheid
evenveel ionen vanuit het neergeslagen zout de oplossing in als er ionen vanuit de
oplossing neerslaan. De concentratie van de ionen in de oplossing blijft constant.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper danaemirthe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
