Hoofdstuk 8
We gaan er gewoon van uit dat we alert moeten zijn om helder te kunnen denken of een probleem op te
lossen, en slapen en dromen zien we meestal niet als een toestand van alertheid. We handelen bewust bij
dergelijk doelgericht gedrag.
Volgens John Watson (behaviorist) waren mentale processen niet veel meer dan bijproducten van onze
handelingen.
De psychologie van het bewustzijn bleef tot circa 1960 weinig belicht; in dat jaar bracht een groep van cognitief
psychologen, neurologisch onderzoekers en informatici deze wetenschap weer tot leven. Dit deden ze om twee
redenen:
1 Veel psychologische problemen waren aan het licht gekomen die een betere verklaring nodig hadden dan het
behavioristische kon leveren; grillen van het geheugen, perceptuele illusies, door psychoactieve stoffen
geïnduceerde geestestoestanden (in de jaren ’60 erg populair).
2 Voor de hernieuwde interesse in het bewustzijn, was de tweede reden afkomstig uit de technologie.
Wetenschappers kregen nieuwe hulpmiddelen tot hun beschikking. (Computers konden hersenscans maken en
kon verklaren op welke wijze de hersenen informatie verwerken)
Cognitieve neurowetenschap: een nieuw interdisciplair wetenschapsgebied waar cognitief psychologen,
neurowetenschappers, computerwetenschappers en onderzoekers uit andere vakgebieden onderzoek doen
naar het verband tussen mentale processen en de hersenen. Dit ontstond door de combinatie van nieuwe
hulpmiddelen en problemen.
Onbewuste processen zijn processen in de hersenen dat buiten het bewustzijn om gaat, bijvoorbeeld de
regulering van de hartslag, de ademhaling en de controle over de interne organen en klieren. Onbewuste
processen kunnen tegelijkertijd verschillende activiteiten aansturen. Deze zijn in staat tot parallelle verwerking
van vele informatiestromen, oftewel tot het tegelijkertijd verwerken van meerdere informatiestromen.
Hoofdstuk 8.1
Bewustzijn is een proces waarmee de hersenen een mentale representatie/mentaal model creëren van onze
ervaringen. Het is een deel van de geest waarmee we realiteit kunnen combineren met fantasie. Het
bewustzijn is niet goed in staat om op veel dingen tegelijkertijd te concentreren. Technischer geformuleerd: het
bewustzijn moet dingen serieel (na elkaar) verwerken.
Alles wat in onze bewustzijn verschijnt, gaat door ons werkgeheugen (zonder repeteren worden indrukken van
waargenomen gebeurtenissen of ervaringen op z’n hoogst een minuut bewaard). Wanneer een sensorische
stimulus onze aandacht oproept en van het sensorisch geheugen naar het werkgeheugen overgaat, worden we
ons ervan bewust. Kortom: we worden ons bewust van alles wat in ons werkgeheugen binnenkomt.
(Psychologen zijn van mening dat het werkgeheugen de zetel van het bewustzijn is).
Aandacht is een proces waarbij het bewustzijn zich concentreert op één item of ‘chunk’ in het werkgeheugen.
Een kenmerk dat ervoor zorgt dat iets opvalt te midden van andere zaken in het bewustzijn – bijvoorbeeld het
roepen van iemands naam in een overvolle ruimte.
Selectieve aandacht / cocktailpartyverschijnsel: aandacht stelt je in staat om een gesprek te volgen terwijl op de
achtergrond allerlei andere stemmen klinken.
(Terugblik op H3 sensatie en perceptie) Pijn is een mentaal proces waarvan de connectie met het bewustzijn
gedeeltelijk bekend is.
Het bewustzijn helpt je om realiteit en fantasie te combineren en creëert een soort continue ‘film’ in je hoofd.
Bijvoorbeeld; je ziet een wafel op tafel staan terwijl je honger hebt het werkgeheugen vormt een bewust
beeld van de wafel (op basis van sensatie en perceptie) het langetermijngeheugen wordt geraadpleegd in
het langetermijngeheugen (met dank aan gedragsmatig leren) wordt het beeld van de wafel geassocieerd met
de herinnering dat je de wafel opeet hierdoor kun je je voorstellen dat je wafel daadwerkelijk opeet.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jamie199956. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.