Grondige en volledige samenvatting van het deel extern recht van het vak 'Europese Belgische privaatrechtsgeschiedenis '. Samenvatting is gebaseerd op Powerpoints, hoorcolleges en cursus. Geslaagd in eerste zit.
Inhoud
Deel 1: inleiding......................................................................................................................................4
Deel 2: periodisering..............................................................................................................................9
Hoofdstuk 1: Romeinse periode.........................................................................................................9
Hoofdstuk 2: na de Romeinen (West-Europa).....................................................................................9
Hoofdstuk 3: bedenkingen................................................................................................................10
Deel 3: Romeinse periode.....................................................................................................................10
Hoofdstuk 1: Oud-Romeinse periode (753 v.Chr. – ca. 250 v.Chr.)....................................................10
Afdeling 1: Rome is primitief.........................................................................................................10
Afdeling 2: de instellingen.............................................................................................................11
Afdeling 3: primitieve rechtsbronnen...........................................................................................13
Afdeling 4: primitieve procedure..................................................................................................14
Hoofdstuk 2: Voor-klassieke periode (ca. 250 v.Chr. – het jaar nul)..................................................15
Afdeling 1: Rome wordt wereldrijk...............................................................................................15
Afdeling 2: gevolg 1 van expansie: aanpassing van de instellingen...............................................15
Afdeling 3: gevolg 2 van expansie: aanpassing van de rechtsbronnen door praetor.....................16
Afdeling 4: gevolg 3 van expansie: aanpassing van de procedure.................................................20
Hoofdstuk 3: Klassieke periode (van het jaar nul tot ca. 250 v.Chr.)..................................................22
Afdeling 1: Rome krijgt een keizer en wordt dus een keizerrijk.....................................................23
Afdeling 2: gevolgen van ontstaan keizer voor de instellingen......................................................23
Afdeling 3: gevolgen van ontstaan keizer voor de rechtsbronnen................................................24
Afdeling 4: gevolgen van ontstaan keizer voor de procedure.......................................................26
Hoofdstuk 4: Na-klassieke periode (ca.250 -527)..............................................................................28
Afdeling 1: verval Rome + grotere macht keizer...........................................................................28
Afdeling 2: gevolgen van het verval van Rome voor de instellingen.............................................29
Afdeling 3: gevolgen van het verval van Rome voor de rechtsbronnen........................................29
Afdeling 4: gevolgen van het verval van Rome voor de procedure...............................................30
Hoofdstuk 5: Justinianus (527-565)..................................................................................................31
Afdeling 1: wie was Justinianus?...................................................................................................32
Afdeling 2: Corpus iuris civilis en delen.........................................................................................32
Afdeling 3: impact.........................................................................................................................34
Deel 4: na de Romeinen........................................................................................................................35
Hoofdstuk 1: costumiere periode.....................................................................................................35
Afdeling 1: primitief lokaal gewoonterecht...................................................................................35
1
, Afdeling 2: probleem 1: Germaans recht......................................................................................36
Afdeling 3: probleem 2: Karolingische periode.............................................................................37
Afdeling 4: geval apart: de Kerk....................................................................................................38
Afdeling 5: procedure...................................................................................................................39
Hoofdstuk 2: ius commune (ca.1100 - ca.1800)................................................................................39
Afdeling 1: de maatschappij verandert ca.1100............................................................................39
Afdeling 2: het ius commune ontstaat..........................................................................................42
Afdeling 3: en verspreidt zich over Europa...................................................................................50
Afdeling 4: om diverse redenen....................................................................................................53
Afdeling 5: maar het gewoonterecht reageert..............................................................................55
Afdeling 6: en enkele bolwerken van de gewoonte houden stand................................................61
Afdeling 7: procedure...................................................................................................................67
Hoofdstuk 3: Verlichting...................................................................................................................67
Afdeling 1: een breuk omstreeks 1800.........................................................................................67
Afdeling 2: maar voorloper 1: wetgeving......................................................................................69
Afdeling 3: maar voorloper 2: universeel recht.............................................................................71
Afdeling 4: het recht v/d verlichting: het vernunftrecht...............................................................73
afdeling 5: met als belangrijkste verwezenlijking: de codificatie...................................................74
Afdeling 6: Engeland: the odd man out........................................................................................84
Afdeling 7: procedure...................................................................................................................84
Hoofdstuk 4: 19de eeuw....................................................................................................................85
Afdeling 1: nationaal recht in Europa............................................................................................85
Afdeling 2: Duitsland.....................................................................................................................86
Afdeling 3: Frankrijk......................................................................................................................89
Afdeling 4: Engeland.....................................................................................................................94
Afdeling 5: het Duitse Bürgerliche Gesetzbuch = het Duits BW....................................................94
Afdeling 6: verschillen betreffen rechtsbronnen, maar niet qua de mentaliteit...........................98
Afdeling 7: procedure...................................................................................................................99
Hoofdstuk 5: 20ste eeuw....................................................................................................................99
Afdeling 1: stagnatie recht in Europa............................................................................................99
Afdeling 2: voorbeelden van stagnatie: code civil en BGB..........................................................100
Afdeling 3: Duitsland verliest leiderschap aan VS.......................................................................101
Afdeling 4: opgelet: België loopt zelfs achter..............................................................................101
Afdeling 5: dominantie van de VS...............................................................................................103
Hoofdstuk 6: de toekomst..............................................................................................................108
Afdeling 1: opkomst niet-Westers recht......................................................................................108
2
,Afdeling 2: in Europa...................................................................................................................109
Afdeling 3: digitalisering.............................................................................................................127
3
, Samenvatting Europese en
Belgische
privaatrechtsgeschiedenis –
externe rechtsgeschiedenis
Deel 1: inleiding
Externe rechtsgeschiedenis = historische deel v/d cursus dit via slides met
audiocommentaar want gemakkelijker te begrijpen
<-> interne rechtsgeschiedenis = juridisch deel v/d cursus dit via hoorcolleges in
auditorium want moeilijker te begrijpen
Wat gaan we in de cursus bekijken?
1) RECHT
2) RECHTSGESCHIEDENIS = studie v/h recht doorheen de eeuw
Redenen waarom we rechtsgeschiedenis leren:
o want recht ≠ logica: mensen volgen vooral regels die logisch zijn MAAR er zijn in
het recht heel wat regels die niet logisch in elkaar zitten hiervoor heb je
geschiedenis nodig
bv. EOT = echtscheiding onder onderlinge toestemming: koppel is het eens over
hoe ze uit elkaar gaan logica zou zijn dat de twee mensen gewoon naar het
gemeentehuis gaan om daar alles te regelen MAAR dit gebeurt niet op deze
logische manier je moet sowieso eerst naar de rechtbank gaan
waarom is dit zo want dit is toch niet logisch?
je kan het dus niet met de logica begrijpen MAAR vanuit de geschiedenis:
de Kerk zei vroeger dat je moet passeren langs de rechtbank omdat ze
tegen scheiding waren
Deze gedachte is blijven hangen doorheen de geschiedenis
bv. art. 1674 BW van 1804: je kan eisen dat jouw verkoop vernietigd wordt
wanneer het gaat om een onroerend goed EN je voor 7/12 e bent benadeeld
met 7/12e bedoelt men gewoon dat je voor minder dan de helft v/d waarde moet
benadeeld zijn men schrijft toch 7/12e als gevolg v/d geschiedenis
o want logica = soms schijn: soms lijken regels logisch te zijn MAAR is dit niet zo
bv. art. 1382 BW van 1804: geen logisch artikel
stel: je gaat wandelen met uw kindje op straat motorijder rijdt aan
200km/u uw kindje dood motorrijder moet betalen volgens art.1382 je
redeneert echter nooit zo eerste reactie zou wraak zijn & hem dus ook
doodslaan dit is ook eeuwig lang logisch geweest voor mensen in de
moderne maatschappij wilt men dit niet meer & werkt men dus met art.1382
art.1382 lijk logisch MAAR eigenlijk is dit gewoon aan ons
geïndoctrineerd door de maatschappij (want onze eerste & natuurlijk
reactie blijft wraak)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meesterjuju. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,99. Je zit daarna nergens aan vast.
