Taal Samenvatting - Logopedie Jaar 2

Taal
Hoorcollege 1

Behandelplan
 Stem per individu het plan af op de taalbegripsleeftijd
 Stel het behandelplan op volgens de logopedische verslaglegging

Diagnose
 Functioneringsproblemen in termen van beperkingen en participatieproblemen
 Functioneringsproblemen in termen van stoornissen
 Lokalisatie stoornissen
 Ernst functioneringsproblemen
 Onderliggende medische factoren
 Onderliggende externe factoren
 Onderliggende persoonlijke factoren
 Beloop tot nu toe
 Verwacht herstel

Woordenschatverwerving
Kind factoren
 Wat hebben kinderen nodig om veel woorden te kunnen leren?
o Goed fonologisch geheugen
o Intelligentie
o Goed taalsysteem
o Al veel woorden kennen
Twee stijlen taalaanbod
 Supportive
o Volwassenen geven kinderen veel ruimte om initiatief te geven in het gesprek
o Met deze stijl leert een kind meer woorden aan
 Tutorial
o De stijl van onderwijzende volwassenen die het gesprek sturen en veel vragen
stellen
Feedback
 Recasten
o Het antwoord correct teruggeven
o Tein  Trein
 Expanderen
o Het antwoord uitbreiden en correct teruggeven
o Tein  Ja! Trein

,Factoren voor een succesvolle taalverwerving
 Taalaanbod
o Voorziet kinderen van taal die ze nodig hebben voor hun taalontwikkeling
 Taalruimte/productiegelegenheid
o Biedt kinderen de gelegenheid om taal te produceren en om met taal te
experimenteren
 Feedback
o Biedt kinderen reacties op hun taaluitingen waardoor ze deze kunnen
verbeteren, uitbreiden en verfijnen

Verloop van conceptvorming
Het leren van nieuwe woorden/nieuwe betekenissen is het vormen van nieuwe concepten.
 Vorming van een concept gaat van zeer ruim tot zeer precies.
 Het concept vult zich met kenmerken en associaties die wij betekenisaspecten
noemen.
Drie fases van conceptvorming
1. Labelen: het kind herkent de klankvorm van het woord en koppelt het aan het
voorwerp of handeling
2. Categoriseren: het kind leert steeds meer betekenisaspecten die bij het concept
schep horen. Het categoriseren gaat steeds meer volgens abstracte, hiërarchische
relaties naarmate het kind ouder wordt
3. Netwerkopbouw: woorden worden niet geïsoleerd opgeslagen in de hersenen maar
in een netwerk. Na mate het kind ouder wordt breidt het netwerk zich uit, het
netwerk bestaat uit woorden die in het geheugen aan elkaar worden gekoppeld door
betekenisverbindingen

Viertakt model
 Dit model geeft aan hoe op een systematische wijze aan woordenschat gewerkt kan
worden en welke stappen zijn nodig om woorden aan te leren
 Het is oorspronkelijk geschreven voor het basisonderwijs. Het kan echter heel goed
gebruikt worden door de logopedist. Individueel als groepsgewijs. Opletten bij
groepsgewijze aanbieding: kinderen hebben ongeveer hetzelfde taalniveau en er
wordt gewerkt aan hetzelfde doel (lexicon, morfosyntaxis, pragmatiek)
Stappen
1. Voorbewerken: voorkennis van het kind activeren en betrokken maken bij het
onderwerp
o Introduceer de topic en laat het kind vertellen
2. Semantiseren: de betekenis wordt aangeleerd
o Gebruik concreet materiaal
o Laat multisensorieel ervaring opdoen
o Geef expliciete uitleg
o Koppeling aan een afbeelding/voorbeeld/script
o Woorden verbinden aan zoveel mogelijk andere woorden

, 3. Consolideren: nieuwe woorden inslijpen
o Gemiddeld moet een woord 7 keer herhaald worden bij een kind met een
normale taalontwikkelingen, bij kinderen met een TOS moet dit twee keer zo
vaak
 Oefen op doelwoorden
 Hoe vaker het woord wordt opgehaald en geproduceerd, hoe
sterker de verbinding tussen de betekenis en woordvorm
 Na het vaker herhalen van een woord kan het gemakkelijker uit
het mentale lexicon worden gehaald
4. Controleren: heeft het kind een grotere woordenschat?

Communicatieve taaltherapie
 2;6 - 6;0 jaar
 Communicatie staat centraal
 Effectiviteit
 Doelgericht
Wat betekend dit voor de behandeling
 Interactief werken
 Functionele contexten en werkvormen
 Werken met doelen