Mijn naam is Rachel Leermakers. In 2020 heb ik mijn MBO diploma behaald voor de opleiding
maatschappelijke zorg specifieke doelgroepen. Ik ben nu werkzaam binnen een beschermde
woonvorm voor mensen met verslavingsproblematiek, vaak gecombineerd met een andere
psychische aandoening. Ik zit nu in mijn tweede jaar van de opleiding Sociale Studies op Fontys
Hogescholen in Eindhoven.
,3.Stigma theorieën...............................................................................................................................16
3.1 Sociologisch perspectief: De gemodificeerde labelingtheorie....................................................16
3.2 Sociaal psychologisch perspectief: Het cognitief-emotioneel model..........................................17
4.Stigmatisering onder zorgverlening...............................................................................................18
4.1Gevolgen van stigmatisering....................................................................................................18
5.Stigmabestrijding en de-stigmatisering.........................................................................................19
5.1 Trends in de zorgverlening en actoren de-stigmatisering.......................................................19
5.2 De-stigmatiserend te werk gaan als hulpverlener..................................................................19
5.3 Collectieve strategieën om stigma te bestrijden.....................................................................20
5.4Interventie gericht op ggz-hulpverleners.................................................................................20
3.Onderzoek benadering......................................................................................................................22
De onderzoeksmethode...................................................................................................................22
Onderzoekspopulatie.......................................................................................................................22
Analyseren van verzamelde data......................................................................................................23
4.Het dataverzamelingsinstrument......................................................................................................24
5. Mail werven respondenten..............................................................................................................27
6.Geïnformeerde toestemmingsverklaring...........................................................................................28
Interviews.............................................................................................................................................29
7. Transcriptie interview 1................................................................................................................29
8. codeboom interview 1..................................................................................................................38
9. Transcriptie interview 2................................................................................................................44
10. Codeboom interview 2...............................................................................................................56
Resultaat beschrijving...........................................................................................................................60
Bibliografie...........................................................................................................................................63
2
,Inleiding
Op dit ben ik bezig met een probleem verkennend onderzoek om erachter te komen wat er speelt in
de praktijk en wat er al bekend is uit eerdere onderzoeken. Door middel van het literatuur onderzoek
probeer ik tot de vraag te komen die relevant is voor het sociaal agogisch domein. Het literatuur
onderzoek doe ik op macro, meso en micro niveau.
Op basis van mijn literatuuronderzoek formuleer ik een voorlopige probleemstelling. Vanuit mijn
voorlopige probleemstelling ben ik dit probleem gaan verifiëren in de praktijk, dit heb ik gedaan
doormiddel van gesprekken binnen de instelling X. Vanuit hier heb ik een definitief probleem en een
doel/vraagstelling geformuleerd.
Op het einde vind je een begripsafbakening en vermeldt de bronnen die ik heb gebruikt voor mijn
literatuur onderzoek.
3
, Probleemanalyse
Macro
Steeds meer landen voeren vaker grotere door de regering gesteunde campagnes om stigmatisering
te bestrijden. Organisaties zoals de World Psychiatric Association (World Pychiatric Association,
2019) en de World Health Organisation (WHO, 2022) zetten zich vooral in voor het tegengaan van
stigma en discriminatie. Echter zijn er in Nederland zijn er nog niet veel grote antistigma
campagnes/programma’s die dit onderwerp vaak onder de aandacht brengt. Er zijn vooral veel
landelijke organisaties, zoals t Landelijk Platform GGZ (LPGGz), Fonds Psychische Gezondheid (FPG),
GGZ Nederland, Trimbos en Samen sterk zonder stigma die zich sterk maken hiervoor en zich hier
mee bezig houden. In maart 2021 is Staatssecretaris Blokhuis een campagne gestart om praten over
psychische aandoeningen te stimuleren. Zo geeft ze aan dat erover praten belangrijk is , zorgt voor
wederzijds respect en kan bijdragen aan het verminderen van stigmatisering (Rijksoverheid, 2021).
Er zijn verschillende soorten stigma’s, publiek stigma en structuur stigma spelen zich af op
maatschappelijk en collectief niveau. Een publiek stigma is stigmatisering vanuit de maatschappij. Het
gaat hierbij om opvattingen die mensen in de samenleving hebben. De media speelt een grote rol in
het beeld en deze meningsvorming, door framing en agendasetting kan bijvoorbeeld het publieke
stigma gestuurd worden. De media word door veel mensen in de maatschappij als kennisbron
gebruikt. De media leert ons dingen over mensen waarmee we zelf niet routine matig mee omgaan.
Deze stroom van gegevens geeft de maatschappij een beeld over de aard van de andere groep. De
mediabeelden van mensen met een psychische aandoening richten zich vaak op framing en
bagatellisering. Dit kan stigmatisering negatief beïnvloeden. (Naveed Saleh, 2020)
Een andere oorzaak van het publieke stigma kan systeemrechtvaardiging zijn. Hier wordt de
heersende maatschappelijke situatie als juist beschouwt. Het publieke stigma hangt samen met het
structurele stigma. Bij structureel stigma is het stigmatiserende effect van bepaalde wetten, regels en
procedures. De overheid probeert op maatschappelijk niveau door middel van wet- en regelgeving
de omgeving voor het herstelproces te faciliteren en structureel en publiek stigma tegen te gaan.
Mensen met psychische aandoeningen behoren tot de meest gestigmatiseerde groepen in de
samenleving. (ggzstandaarden, 2020) Dit terwijl 48% van de volwassenen ooit in hun leven één of
meerdere psychische aandoeningen heeft gehad. Dit is gemeten in een vervolgstudie van NEMESIS-
2,In het NEMESIS-3 onderzoek wordt de psychische gezondheid van een representatieve groep
volwassenen (18 t/m 64 jaar) uit de Nederlandse bevolking bestudeert. In de NEMESIS wordt er
gesproken over verschillende hoofdgroepen die bepaald zijn volgens de criteria van de DSM-IV,;
stemmingsstoornissen, angststoornissen, middelenstoornissen , aandacht tekort- en
gedragsstoornissen. (de graaf, ten Have, & van Dorsselae, 2022)
Voorbeelden van de wetgeving die de overheid faciliteert om het herstelproces en empowerment
van de persoon met een psychische aandoening te bevorderen zijn onder andere de participatie wet,
jeugdwet, wet maatschappelijke ondersteuning, wet langdurige zorg, zorgverzekeringswet, wet
verplichte ggz en wet zorg en dwang (rijksoverheid, Onbekend) (www.pgb.nl, 2022).
Door deze wetten zou de overheid er in grote maten voor moeten zorgen dat er een inclusieve
maatschappij ontstaat zonder uitsluiting en discriminatie. Door de participatiewet zou iedereen met
een beperking toch betrokken moeten en kunnen worden bij de arbeidsparticipatie. Werk verleent
zingeving en is een manier om van betekenis te kunnen zijn in de samenleving. Werknemer zijn is een
maatschappelijk en sociale rol, die veel positieve ervaringen heeft in het herstelproces van de
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rleermakers423. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.