100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
extra uitgebreide samenvatting welvaart en groei economie pincode HAVO 4 en 5 €5,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. HAVO
  4.  
  5. Economie

Samenvatting

extra uitgebreide samenvatting welvaart en groei economie pincode HAVO 4 en 5

1 beoordeling
 1 keer verkocht

Samenvatting voor het katern welvaart en groei. Deze samenvatting is gemaakt voor de methode pincode economie. Uiteraard heb ik de samenvatting wel zelf geschreven. In de samenvatting staan zowel begrippen als theorie als formules. Het is ook gelijk een samenvatting voor het examenkatern welvaart e...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 5 jaar geleden

Voorbeeld 4 van de 36  pagina's

Document informatie

  • 5 september 2019
  • 26 oktober 2019
  • 36
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

  • Middelbare school
  • HAVO
  • Economie
  • 5
Alle documenten voor dit vak (1282)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: zanelli • 1 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
mijnsamenvattingen

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

1. Productie, toegevoegde waarde, productiefactoren en
primaire inkomens


Productie = toegevoegde waarde

Om duidelijk te maken dat productie het toevoegen van waarde is nemen we als
voorbeeld een bedrijf. Om te kunnen produceren heeft het bedrijf in een jaar voor
een bedrag van 1,6 miljoen ingekocht aan materialen (onderdelen, enz.), energie
en nog andere zaken (schoonmaak, enz.). Het bedrijf maakt producten en de
verkoop daarvan levert in dat jaar een omzet van 10 miljoen euro op. Het bedrijf
heeft door te produceren dus 10 - 1,6 = 8,4 miljoen euro aan waarde toegevoegd
aan de ingekochte goederen en diensten.

Omzet bedrijf: 10,0 mln.
Ingekochte goederen en diensten: 1,6 mln. - Toegevoegde
waarde (productiewaarde): 8,4 mln.

Conclusie:
De totale toegevoegde waarde van het bedrijf is gelijk aan omzet - inkoop. Deze
totale toegevoegde waarde (productiewaarde) noemen we de bruto toegevoegde
waarde.

Bruto toegevoegde waarde = omzet - inkoop




Productiefactoren en primaire inkomens

Voor de productie zijn productiefactoren nodig: bedrijfsgebouw dat goed ingericht
is met wat nodig is voor de productie (kapitaal), werknemers die voor productie
zorgen (arbeid), grond en grondstoffen (natuur) en de ondernemer die leiding
geeft aan de productie (ondernemerschap).

Deze productiefactoren zorgen samen voor de toegevoegde waarde (productie)
van het bedrijf.

Zij doen dat vanzelfsprekend niet gratis. Zij krijgen daarvoor een inkomen.
Leerlingen die bijvoorbeeld werken in een supermarkt weten dat. Zij gaan geen
vakken vullen of achter de kassa zitten voor niets. Ze krijgen loon voor de arbeid
die ze verrichten (beloning voor arbeid = loon).

Ook de ondernemer doet het niet voor niets. De ondernemer krijgt de winst
(beloning voor ondernemerschap = winst).

De ondernemer moet een bedrijfsgebouw huren of kopen en dit gebouw goed
inrichten met wat maar nodig is voor de productie (kassa's, vakken, magazijn,
computers, enz.). Dit zijn kapitaalgoederen. Vaak moet de ondernemer hiervoor
geld lenen en betalen ze daarover rente aan de banken (beloning voor kapitaal
= rente en huur).
85

, Als de ondernemer grond(stoffen) gebruikt moet hij daarvoor pacht (=huur van de
grond) betalen aan de eigenaar van de grond (beloning voor natuur = pacht).


Productiefactor Wie of wat Beloning productiefactoren
= primair inkomens
- machines en ander inventaris
Kapitaal(goederen) - bedrijfsgebouwen rente en huur
- voorraden
- werknemers in loondienst
Arbeid - eventuele uitzendwerkers (flexwerkers) loon

- grond
Natuur - grondstoffen: delfstoffen, water pacht
- ligging en klimaat
de ondernemer die de drie bovengenoemde
Ondernemerschap productiefactoren organiseert en leiding geeft. winst
de ondernemer heeft het bedrijfsrisico



primaire inkomens = inkomens van de productiefactoren
= rente + huur + loon + pacht + winst

K A N O



Bruto, Netto Toegevoegde Waarde en Afschrijvingen

De productiefactoren kapitaal, arbeid, natuur en ondernemerschap zorgen samen
voor de totale toegevoegde waarde in een bedrijf en zij krijgen daarvoor als
beloning een primair inkomen. Betekent dit dat de productiefactoren de volledige
bruto toegevoegde waarde uitgekeerd krijgen als inkomen?
Het antwoord is nee.
Kapitaalgoederen zoals machines, computers, bedrijfsauto's, enz. gaan niet
eeuwig mee. Ze moeten om de zoveel jaar vervangen worden. Bedrijven moeten
jaarlijks geld reserveren om deze vervangingen te kunnen betalen. Dit noemen
we afschrijvingen.


Afschrijvingen
het jaarlijks reserveren van geld voor de vervanging van kapitaalgoederen


Een deel van het geld van de bruto toegevoegde waarde wordt dus jaarlijks
gereserveerd voor afschrijvingen. Het geld dat dan over is noemen we de netto
toegevoegde waarde. Dus geldt.


Netto toegevoegde waarde = Bruto toevoegde waarde - Afschrijvingen




86

, Deze netto toegevoegde waarde wordt uitbetaald als primair inkomen aan de
productiefactoren. Dus is de netto toegevoegde waarde ook gelijk de optelsom
van de primaire inkomens in een land:

Netto toegevoegde waarde = optelsom van de primaire inkomens v. d. productiefactoren
= rente + huur + loon + pacht + winst


Dus netto geldt dat de toegevoegde waarde (productiewaarde) gelijk is aan de
optelsom van de primaire inkomens. Door productie ontstaat inkomen. Kort
gezegd:

productie = primaire inkomens

Hieronder zie je in de resultatenrekening van een bedrijf de omzet, de inkoop, de
bruto toegevoegde waarde, de afschrijvingen en de netto toegevoegde waarde
van het bedrijf weergegeven.

Uitgaven bedragen x €1000 Inkomsten

Ingekochte materialen 1.000 Verkoopopbrengst 10.000
Inkoop goederen en Energiekosten 480 (omzet) diensten bij andere Kosten
schoonmaakbedrijf 100 bedrijven Kosten accountantsbureau 20

Afschrijvingen 500

Bruto toegevoegde Huur (bedrijfspand) 50
waarde Rente (leningen) 50 Netto toegevoegde waarde
Lonen 6.000 = beloning productiefactoren
Winst 1.800 = huur + rente + lonen + winst



totaal 10.000 totaal 10.000

Toelichting:
Bruto toegevoegde waarde = omzet - inkoop = 10.000 - 1000 - 480 - 100 - 20 = 8400 (x 1000)
Netto toegevoegde waarde = bruto toegevoegde waarde - afschrijvingen = 8400 - 500
= 7900 (x 1000)
Netto toegevoegde waarde = huur + rente + loon + pacht + winst = 50 + 50 + 6000 + 0 + 1800
= 7900 (x 1000)




87

, 2. Bruto Binnenlands Product en Netto Binnenlands
Product (Nationaal Inkomen)


Toegevoegde waarde in de Particuliere Sector en Collectieve Sector

In hoofdstuk 1 hebben we gezien dat door productie toegevoegde waarde en
inkomen ontstaat in bedrijven. Al deze bedrijven samen noemen we de
particuliere sector of marktsector in de economie.


Particuliere sector: alle ondernemingen (bedrijven) en de gezinnen in een land;

( marktsector) deze ondernemingen streven naar winst door investeren en produceren.


De toegevoegde waarde in bedrijven is te berekenen door: omzet - inkoop. Als
we alle toegevoegde waarde van alle bedrijen in een land optellen krijgen we de
totale toegevoegde waarde (productiewaarde) van de bedrijven in de particuliere
sector.


1.Totale toegevoegde waarde bedrijven = totale omzet bedrijven - totale inkoop van bedrijven



In elk land is er ook een collectieve sector die bestaat uit:
- de overheid
- de door de overheid gesubsidieerde instellingen (scholen, zorginstellingen,
ziekenhuizen, enz.)
- de sociale verzekeringen (voor uitkeringen als AOW)
In de collectieve sector wordt niet gestreefd naar winst, maar naar kostendekking.

Collectieve sector: overheid + gesubsidieerde instellingen + sociale verzekeringen;
de collectieve sector wordt betaald uit belastingen en sociale premies
er wordt gestreefd naar kostendekking

88

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mijnsamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69988 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€5,49  1x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd