Deze samenvatting bevat alle informatie uit de lessen van professor Bila. Verder is er ook nog vergeleken met andere samenvattingen en examenvragen van de vorige jaren om te zorgen dat al het nodige er in staat. De samenvatting bestaat uit 170 pagina’s en is dus een mooie hoeveelheid dat je zeke...
MONDZIEKTEN & MONDHEELKUNDE
H1: EMBRYOLOGIE VAN HET GELAAT
EXAMENVRAGEN:
2. Aandoeningen in de mond zichtbaar vooraleer elders zichtbaar
3. Definities: Schisis, Dysplasie, Stenose, Spleten, Dysostosis, Synostosis, Dyschondrosis
4. Pierre Robin sequentie
5. Wat wil je het liefst als kindje: geïsoleerde gehemelte schisis of een complete schisis
6. Vroegtijdige sluiting van de mid-palatinale sutuur
INLEIDING
TIJDSSCHAAL VAN CONCEPTIE TOT GEBOORTE
Prenatale tijdslijn:
bevruchting → blastocyst → embryo (3 à 4 weken) → foetus (9 à 10 weken) → nieuwgeborene/neonaat
Variabiliteit in #weken: ngl auteur en maatschappelijk beladen (‘abortus’)
Laat embryonale periode
• ≥17 mm kop-stuiglengte
• Differentiatieprocessen in mesoderm Apicotomie = cortex bovenop wortelpunt onderbreken om ontsteking volledig
te verwijderen
1. Wortelamputa:e = volledige wortel tot op niveau van furca:e weggehaald (vnl bij molaren)
TERATOLOGIE = STUDIE GEBOORTEDEFECTEN
A. 0-2w: minder gevoelig voor spontane abortus
B. 3-8w: meest gevoelig om teratogene effecten op te lopen ~ORGANOGENESE
C. 9-38w: minder gevoelig voor ontstaan defecten
Vanaf week 8 zijn de grootste organen aangelegd → minder gevoelig voor zo’n stoffen
1
,ONTWIKKELING NOTOCHORD, NEURALE BUIS EN NEURALE LIJST
SIGNAALMOLECULEN
dag 15-18
• migratie prim noduscellen naar buccopharyngeale membraan → ontwikkeling notochordiale plaat
• vouwen notorchordiale plaat → vorming holle cilinder → vorming notochord
dag 19
• signalen naar ectoderm vanuit notochord → differentiatie ectoderm tot neuro-ectoderm
→ vorming neurale plaat
o.a. vorming sonic hedgehog (SHH)
a) Verloop sonic hedgehog signaling pathway (SHSP):
• Patched inactiveert smoothened
• Indien SHH aanwezig: binding aan patched → loslaten smoothened → activering genexpressie
• Binding cyclopamine aan smoothened → inhibitie SHSP
b) Secretie door notochord
• Bij regressie notochord: inactivatie status SHSP voor rest van leven
c) Functie
Vorming 1ste kieuwboog: via signalen voor symmetrie, patroonvorming en segmentatie
~bepaalt hoe ver ogen uit elkaar staan
d) Bij genmutaties of toxische medicatie
• Indien defect bij kinderen → holoprosencephalie =onvolledige splitsing prosencephalon •
Indien reactivatie SHSP bij volwassenen → kankerontwikkeling
dag 20
Bij contact neurale groeve en ectoderm → vorming neurale lijst
(= groep cellen op grens tss neuraal en niet-neuraal ectoderm)
2
,dag 21
Neurale lijstcellen (NLC)
= pluripotente stamcellen
→ maken zich los van neurale groeve (ectorderm)
→ vormen neurale buis + celaggregaten van neurale lijst
NLC dragen bij tot:
• Dorsale hoorn
• Autonome ganglia
• BW van gelaat
• Craniofaciale skelet
• Gliale cellen
• Schwanncellen
• Medulle van de bijnier
• Tandbestanddelen (NIET glazuur)
Neurocristopathie = afwijking tijdens migratie van NLC tijdens embryogenese
→ bv. neuroblastoom, cleidocraniale dysplasie
24-25d
- sluiten van neuroporen + groei en differentiatie neurale buis → vorming CZS
- differentiatie mesoderm tot somietparen → vormen wervelkolom rond notochord
→ notochord verdwijnt
indien notochord persisteert → aanleiding tot vorming chordoma’s (kunnen later ontaarden)
ð Notochord en neurale lijst = tijdelijke structuren!
Trigeminale plakode
• vormt sensorisch gedeelte van n. trigeminus + sensorisch deel ganglion van Gasser
• vormt sensorische neuronen (van huid, gelaat, kaakbeenderen en tanden)
3
, KIEUWBOGEN
EXAMENVRAGEN
- bespreek de spieren van de kieuwbogen
- bespreek de bezenuwing van de digastricus
- bespreek de zenuwen en arteries van de kieuwbogen
Mandibu
kieuwboog = mesenchymzwellingen die de voordarm flankeren,
bedekt met ectoderm aan buitenzijde en met endoderm aan binnenzijde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VdsKUL. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €40,46. Je zit daarna nergens aan vast.
