Gezondheidsbevordering
Module: gezondheidsbevordering
Naam student: Sanne Engelsma
Studentnummer: 2201042
Werkplek van de student: Thebe Wijkverpleging Kaatsheuvel-Oost
Werkbegeleider: Kim van der Meijden
Docent-coach: Lonneke van de Vorstenbosch
Beoordelend docent: Petra Graven
Aantal woorden: 5498
Datum aanbieding (beroeps)product: 20-05-2024
Kans: Eerste kans
,Voorwoord
Ik ben werkzaam bij Thebe. Thebe is een overkoepelende zorgorganisatie in de provincie Noord-
Brabant, welke zowel wijkverpleging, gespecialiseerde zorg en verpleeghuiszorg biedt aan haar
cliënten. Binnen de wijkverpleging, en specifiek het team Kaatsheuvel-Oost, waar ik werkzaam ben
samen met 15 zorgprofessionals, staat de toekomstvisie van Thebe: ‘de bedoeling’ centraal. Deze
betekent dat wij streven naar een toekomst waarin ieder zoveel mogelijk zelfstandig en
onafhankelijk kan leven. Als student van de deeltijdopleiding Bachelor HBO-V te Avans Hogeschool
heb ik mij moeten verdiepen in de module gezondheidsbevordering. Hiervoor ben ik, als
zorgcoördinator van de heer R., samen met de heer R. naar zijn levensstijl en gezondheid gaan
kijken. Gedurende de periode Maart 2024 tot en met heden, heb ik samen met meneer gekeken
naar zijn huidige situatie, de gewenste situatie en de gedragsveranderingen en interventies die
benodigd zijn om deze gewenste situatie te gaan bereiken. Hiertoe is het protocol intervention
mapping gebruikt.
Ik wil mijn werkbegeleider, Kim van der Meijden, bedanken voor haar steun, wijsheid en
ondersteuning gedurende deze opdracht. Daarnaast ben ik erg dankbaar voor de prettige
samenwerking met de diverse partijen en het vertrouwen van de heer R en zijn sociale netwerk.
Ik wens u veel leesplezier toe,
Sanne Engelsma
Leeswijzer
In hoofdstuk één wordt de casuïstiek en de huidige situatie van meneer beschreven. In hoofdstuk
twee wordt een stap gemaakt aan het stappenplan van het intervention mapping protocol om zijn
gezondheidsprobleem, de beïnvloedende factoren, gezondheidsindicatoren, omgevingsfactoren en
gedrag in kaart te brengen.
Dit heeft geleid tot de in hoofdstuk drie beschreven gedrags- en veranderdoelen welke op hun beurt
aangepakt worden met de in hoofdstuk vier benoemde interventies en acties. In hoofdstuk vijf is
geëvalueerd op het proces, de effecten en is er stilgestaan bij het continueren van het gezondheid
bevorderend gedrag.
,Inhoud
Leeswijzer..........................................................................................................................................2
1. Casuïstiek, leefstijl en gezondheidsvaardigheden..............................................................................4
2. Gezondheidskundige analyse o.b.v. intervention mapping...............................................................6
2.1 Het gezondheidsprobleem, de gezondheidsvaardigheden en leefstijl.........................................6
2.2 Actuele en potentiële gezondheidsproblemen en het gezondheidsgedrag.................................6
2.3 Gezondheidsindicatoren..............................................................................................................7
2.4 Vaststellen van het door gedrag te beïnvloeden (gezondheid)probleem....................................9
2.5 Gedragsanalyse..........................................................................................................................10
2.6 Omgevingsanalyse.....................................................................................................................12
2.7 Discrepantie werkelijke- en gewenste situatie...........................................................................12
3. Definiëren van gedrags- en veranderdoelen....................................................................................14
4. Interventies en implementatie........................................................................................................15
4.1 Voorlichting................................................................................................................................15
4.2 Inzet technologische hulpmiddelen...........................................................................................15
4.3 Zelfvertrouwen..........................................................................................................................15
4.4 Implementatie...........................................................................................................................15
5. Evaluatie..........................................................................................................................................16
5.1 Proces-, effect evaluatie en consolidatie...................................................................................16
5.2 Integratie gesprekstechnieken...................................................................................................16
5.3 Peerfeedback.............................................................................................................................17
Bronnen...............................................................................................................................................18
Bijlagen................................................................................................................................................21
Bijlage 1: Anamnese op basis van de gezondheidspatronen volgens Gordon.................................21
Bijlage 2: HLS-EU-Q16-Nederlands..................................................................................................23
Bijlage 3: Positieve gezondheidsscan...............................................................................................24
Bijlage 4: Omgevingsanalyse en ecogram........................................................................................29
Bijlage 5: Peerfeedback....................................................................................................................31
Inleiding
Het RIVM (z.d.-a) geeft aan dat een gezonde leefstijl een positieve invloed heeft op iemands
gezondheid en welzijn. Het actief bevorderen van iemands gezondheid betekent dan ook het
, mogelijk vergroten van de levensduur en kwaliteit van leven. Het voornaamste doel van een
gezondheidsbevordering plan is dan ook preventie van ziek(er) worden in plaats van het achteraf
verzorgen en/of genezen.
Om deze reden is dan ook, in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
(z.d.) het nationale preventieakkoord in het leven geroepen sinds 2018. Binnen dit akkoord bundelt
de rijksoverheid haar krachten met maatschappelijke organisaties met als doel om de Nederlanders
gezonder te maken in de aanloop naar 2040. Schrijnend is echter dat het RIVM (2024) stelt dat de
maatregelen en afspraken binnen dit akkoord, op basis van een modelberekening, niet voldoende
zullen zijn om deze ambities waar te maken. Het RIVM stelt dan ook, aangaande het
preventieakkoord, dat bijsturen noodzakelijk is.
Een gezonder ‘Nederland’ in 2040 klinkt dus nog ver weg, echter, wordt hier binnen de
wijkverpleging vol op ingezet om de cliënten zelfvoorzienend, gezond en niet geheel onbelangrijk
gelukkig te houden met hun eigen levenskwaliteit. In samenwerking met verschillende zorgpartijen
is dan ook, vanuit het wijkverplegingsperspectief, een wijkgerichte preventie en vroeg signalering
gestart wanneer het gezondheidsbevordering betreft (Zorg voor Beter, z.d.). Hierin wordt het belang
van vroeg signalering, en hiermee een gezond leven, benadrukt. In het verleden ging preventie
namelijk vooral om het voorkomen van verergering van de ziekte of de eventuele complicaties, waar
gezondheidsbevordering tegenwoordig meer en meer in gaat op het vroegtijdig voorkomen en of
uitstellen van eventuele ziekten en complicaties. Een belangrijke ontwikkeling hierin is dan ook dat
er steeds minder naar het individu gekeken wordt, maar net zo veel naar de verschillende
omgevingsfactoren die zowel stimulerend als belemmerend kunnen werken op iemands gezondheid
en intrinsieke motivatie om gezond te leven.
De grootste, en tevens meest bekende ontwikkeling, in de wijkverpleging – en natuurlijk binnen de
andere zorgdisciplines – is de aanhoudende vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel. Om deze
reden zal de druk op de (wijk)verpleging al maar toenemen en zal het langduriger en waar mogelijk
zelfstandig thuis blijven wonen gemeengoed worden in Nederland (VGZ, z.d.). Een belangrijke
ontwikkeling hierbij is de al maar groeiende mogelijkheden tot het inzetten van zorgtechnologie als
onderdeel van het verlengen van zelfstandigheid en als onderdeel van gezondheidsbevordering en
vitaliteit (Van Den Schoor, 2017). Het is dan ook van belang om het welzijn, zowel fysiek als sociaal-
emotioneel, van de Nederlanders (en in het bijzonder de cliënten) voortdurend te bevorderen en
hen de intrinsieke motivatie te verschaffen om zelf hierin een belangrijke rol te spelen. Juist het
stimuleren van de mens zelf is een belangrijke schakel om een succesvol gezondheidsbevordering
plan op te kunnen stelen en deze samen systematisch in te zetten (Van Den Brekel-Dijkstra, 2019).
Het besef om iets te moeten veranderen is er immers, het daadwerkelijk uitvoeren ligt altijd bij de
client zelf – juist daarbij hebben ze hulp nodig van de aanwezige hulpverleners met als onderlegger
een actieplan: het gezondheidsbevordering plan (Boen et al., 2022).
1. Casuïstiek, leefstijl en gezondheidsvaardigheden
De heer ‘R.’ is een 80-jarige heer woonachtig in Loon op Zand, sinds 2018 door het overlijden van
zijn partner woont hij hier alleen. Thebe thuiszorg is voor R. een bekende zorgverlener waar zijn
partner, voor haar overlijden, zorg genoot vanuit wijkteam Kaatsheuvel-Oost. R. is weer in zorg
