Samenvatting van het vak politicologie obv de cursus 'een plattegrond van de macht', 6e editie. Gegeven door Carl Devos in het eerste jaar van de faculteit politieke en sociale wetenschappen. Gemaakt in academiejaar 18-19, meteen geslaagd met 18/20 door deze samenvatting
Hoofdstuk 1. Wat is politiek?
1. Inleiding
Integratiewetenschap
Geen eensgezindheid
2. Wat is politiek? Op zoek naar
een omschrijving
2.1. Oorsprong van het begrip
Oudgrieks politeia, politica ~polis (burgerlijke samenleving)
Politikos (polis betreffend) vs. idiotikos (individueel)
Aristoteles: mens is van nature een sociaal dier
2.2. Politiek en territorium (en bevolking)
Politiek heeft nodig
Territorium
o Niet-territoriumgebonden samenleving (niet alle aspecten)
o Territoriumgebonden samenleving (alle aspecten leven)
Bevolking
2.3. Van nachtwaker naar nanny
Minimal state (bescherming eigendomsrecht)
Nanny state (interventionistische welvaartstaat)
3. Geschiedenis
Zoön politikon, Plato: arbeidsverdeling, vrije wil ondergeschikt staatsbelang, Aristoteles
eudaimonia (goede leven enkel in politieke gemeenschap) morele gemeenschap
o Politiek stelt ons in staat echt menselijk te leven
Machiavelli – Il Principe: machtsverwerving – en behoud (sluw)
o Politiek als instandhouding macht
Franse revolutie: ismen, verlichtingsideaal, ideeën
o Politiek als de organisatie binnen de staat
,5. De relativiteit van
indelingen: over Schmitt en
Easton
5.1. Carl Schmitt
Staat als ultieme autoriteit (geen liberale parlementaire democratie)
Laatste onderscheid (onderscheid vriend – vijand)
Andere onderscheiden moeten niet van toepassing zijn (vijand moet niet lelijk, slecht zijn)
Positieve functies conflict (integratie, tegen verstarring, verandering, duidelijkheid)
Antagonisme wezen politiek: slechts één kan overleven
Mouffe
o Radicale democratie (conflicten worden geuit)
o Democratieën = conflictueus
o Geen conflict populisme
o Agonisme : tegenstanders gebonden aan democratische waarden
o Politiek polariserend
o Democratie open tegensprekelijk debat (vormelijk ) + verschillende visies
(inhoudelijk)
Vijand = collectiviteiten
Intensiteit van het conflict
Ontideologisering conflict (conflicten tussen staten)
Buitenlandse politiek > binnenlandse politiek
Veiligheid + integriteit collectief (staat) ~Machiavelli = continentale traditie
Mens in omgeving van gevaar
5.2. David Easton
Mens in omgeving van schaarste
Toebedeling schaarse waarden conflict
o Toebedeling via overheid
Liberale, Angelsaksische traditie
o Publieke debat
o Handhaving wet
Authoritative allocation of values (gezaghebbende beslissingen hele samenleving)
Parapolitieke systemen (gezin, bedrijf) vs. politieke systemen (hele samenleving)
Systeemmodel
o Doel (bindende allocatie) + functies + elementen + structuur + cultuur
o Kringloopgedachte
Input output = conversie
Withinput (input vanuit het systeem)
Output input (feedback)
Gatekeepers
Stress (geen of niet-bindende conversie)
Input
, Signal input (eisen)
Maintenance input (steun: actief,passief, diffuus, specifiek)
Content overload: te gevarieerde eisen
Volume overload: te veel eisen
Structurele/ culturele regulatoren regelen input (partijen / republiek)
5.3. Omschrijving van politiek: naar een synthese
Sociaal verschijnsel
Samenwerking en conflict
Collectieve beslissingen
Ordening via bindende regels
Instellingen en procedures
Politieke cultuur
Macht
Competitieve realisatie doelen en belangen
Waarden en normen
5.4. Politiek en conflicten
(gepercipieerde) belangentegenstelling
Onverenigbaarheid belangen ≠ verschil belangen
Verenigbare belangen ≠ symbiose belangen
Eigen doelbereiking (non- interactief conflict ) vs. verhinderen ander doel (interactief conflict)
Verklaringen conflicten
o Microverklaringen
Menselijke natuur
Frustratie-agressietheorie
o Macroverklaringen
Breuklijnen
Marxisme (strijd tussen klassen)
Relatieve deprivatietheorie
Schaarste
o Conflicten over methodes doelen realiseren
o Conflicten over prioriteiten doelen
o Valence issues (iedereen wil ze ) vs. position issues (omstreden)
Vijf bronnen conflicten
o Macht
o Middelen
o Identiteit
o Ideeën
o Waarden
Cross-cutting + polarizing cleavages
Inhoudelijk aspect vs. handelingsaspect van conflict
o Enkel handeling bij afhankelijkheidsrelatie
A: conflict
B: samenwerking
C: tegenstelling, geen tegenwerking (latent conflict)
D: belangensymbiose, geen samenwerking
, 6. Uitleiding
Politicologie Hoofdstuk 2: De
wetenschap der politiek
1. Inleiding
2. De wetenschappelijke studie van politiek
2.1 zijn politieke wetenschappen wetenschap?
Een huis met vele kamers
Heterogene discipline
Excessive specialization (buren in het grote huis verstaan elkaar niet goed, veel invalshoeken)
Discussiepunten over en kritiek op politieke ‘wetenschappen’
Gebruik van wetenschappelijke methoden
polity (bv. Staten, regeringsvormen, federalisme) politics (bv. Machtsuitoefening, besluitvorming,
vertegenwoordiging, belangenverdediging) policy (bv. Buitenlands of arbeidsmarktbeleid)
2.1.1Institutionele erkenning NK
2.1.2. Ideaalbeeld van de wetenschap
Spelregels
Politicologen kritiek op dominante beeld van wetenschappelijk proces
Ideaalbeeld afkomstig van de natuurwetenschappen: het covering-law
model
Hobbes met politiek deductief-nomologisch verklaringsmodel (covering-law model): explanandum
wordt logisch gededuceerd uit explanans (algemene wetmatigheid) alternatief: probabilistic
explanation
Vinden van noodzakelijke en voldoende voorwaarden
Natuurwetenschappelijke methode moet causaal zijn, wetmatigheid aanwezig
2.1.3 moeilijk te bepalen aanvangsvoorwaarden
Epistemologische en ontologische discussies: de werkelijkheid als sociale
constructie
Werkelijke wereld onafhankelijk van onze kennis over die wereld
Empiristen: wereld via observaties leren kennen
Interpretatief: veel verschijnselen kunnen we niet registreren, er zijn onzichtbare structuren ah werk
epistemologische (welk soort kennis is mogelijk) en ontologische (wat bestaat er, wat is de aard van
onze sociale wereld) discussie
Empirisch controleerbare algemene wetten?
Verklaren(dus voorspellen) is moeilijk, verstehen lukt wel
aanvangsvoorwaarden zijn in sociale wetenschappen constant veranderend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariasaldi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
