IGOAKC01C
Grondslagen Architectuur, Kunst en Cultuur
1
,INHOUDSOPGAVE
Dit document bevat alle lesstof van de hoorcolleges met belangrijke bijbehorende afbeeldingen.
Deel 1
College 1 – Inleiding 1, moderniteit, kunst, cultuur………………………………………………………………………………………………………………..3
College 2 – Inleiding 2, moderniteit, kunst, cultuur…………………………………………………………………………….………………………………….6
College 3 – Concepten………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………….10
College 4 – 5.000 jaar kunstgeschiedenis in 2 uur………………………………………………………………………………………………………………..13
College 5 – Koolhaas, OMA, en OMU, Yves Klein………………………………………………………………………………………………………………….17
College 6 –Loos & Le Corbusier, Raumplan, plan Libre………………………………………………………………………..……………………………….21
College 7 – Bauhaus Special……………………………………………………………………………………………………………….………………………………..24
College 8 – Herhaling en samenvatting voor de toets…………………………………………………………………………………………………………..29
Deel 2
College 9 – Duchamps, Körmeling, Deleu……………………………………………………………………………………………………………………………..30
College 10 – To the movies, over film en architectuur………………………………………………………………………………………………………….36
College 11 – Carola Hein in de olie……………………………………………………………………………………………………………………………………….39
College 12 – Teksten Kollhoff & Lampugnani 1 (Stan Allen)………………………………………………………………………………………………….42
College 13 – Teksten Lampugnani & Tessenow (Stan Allen)…………………………………………………………………………………………………46
College 14 – Herhaling en samenvatting voor de toets…………………………………………………………………………………………………………49
2
,COLLEGE 1
Pruitt Igoe
• 33 Appartementencomplexen St. Louis, Amerika, 1956
• Armoede, criminaliteit, rassenscheiding → 1972 dynamiet na 16 jaar
• Architect: Minoru Yamasaki (twintowers)
1789 = Franse Revolutie
1. 3 standen: adel, geestelijkheid & burgerij/boeren
• God is de baas volgens adel, geestelijken brengen dit over naar
burgerij.
2. Verlichting (wetenschap) → eerst zien dan geloven, feiten
• Keizer, koning & god leiden hieronder (Franse koning en aanhangers
onthoofd)
• ‘’je pense, donc je suis’’/ ‘’cogito ergo sum’’ = ‘’ik denk, dus ik ben’’
(René Descartes) Bestorming van Bastille, 1789
3. Bestorming volk staatsgevangenis, Bastille, politieke gevangenen
4. Opheffing van het koningshuis (monarchie → republiek)
5. Liberté, égalité, fraternité = vrijheid, gelijkheid, broederschap (Frans stadshuis)
Gevolgen: rationalisme, wetenschap, experimenteren, standaardiseren (km, liter etc.)
1889 = Industriële Revolutie
- Wereldtentoonstelling Parijs (Eiffeltoren)
- Uitvinding stoommachine Engeland James Watt
o Massaproductie (goedkoper & sneller → vooral textiel)
o Ontstaan arbeider
o Ontstaan kapitalisten
1989 Val Berlijnse Muur
Einde communisme & Koude Oorlog
Architectuurtheorie
Wat is architectuurtheorie? → verklaring van waarnemingen van de werkelijkheid. Kan je toepassen.
Wat doet architectuurtheorie? → toetsbare voorspellingen. Worden getoetst aan waarnemingen.
Wat wil architect? → goed prettig functioneel gebouw maken.
Hoe architectuurtheorie?
• Arie Graafland hoogleraar TU Delft → Beginnen bij basis, dak boven hoofd, onderzoek naar daklozen. Vanuit
mensen die geen huis hebben theorie opstellen.
• Laugier → beginnen bij primitieve hut. Daaruit Griekse tempel ontstaan.
• Filosofen → huiselijkheid definiëren (wanneer voel je je thuis)
3
, • Berlage → theorie lezen en begrijpen en veel tekenen en uitrekenen. Geschoold zijn in theorie & praktijk.
Wat is een thuis/huis? → Huisje in bos moeder met kinderen thuis , natuur, eten (volgens filosofen)
Waarom theorie? → Combinatie van theorie (lezen/boeken) en vak uitoefenen, Vitruvius (Romein) handboek bouwkunde =
oudste geschift over architectuur.
Wat is architectuur? → kunst en wetenschap combineren voor het ontwerpen in een omgeving.
Wat doet een architect? → tekeningen maken (ideeën vertalen naar ontwerp)
Wat is tekenen?
• Tekenkunst uitgevonden bij Grieken = tekenen wat er al is. Hoe wereld is ontstaan.
• Verhaal over goden, verhalen verzinnen om werkelijkheid te verklaren
• Prehistorie konden ze ook al tekenen, maar is niet relevant want is geen verhaal
1. Pottenbakkers dochter. Hij moet weg, verliefd. Trekt schaduw over zodat ze hem wel heeft nog. Olielamp.
Potlood op zijn oog.
2. Karel Frederick Schinkel (architect). Kleurgebruik. De vrouw gaat weg i.p.v. de man. Zon vervangt olielamp. Hij
heeft potlood op haar oog.
3. Architectuur tekening = wat nog moet komen, toekomst.
Tekening van wat er is (vastleggen moment), is vervangen door tekening van wat er nog moet komen.
Sfumato = omtrekken in schilderij wazig & laten vervloeien (Mona Lisa)
• Schaduw
• Ver weg = waziger dan dichtbij (landschap)
Autografische kunst & allografische kunst (Nelson Goodman)
Autografisch (zelf tekenen/origineel):
• Mona Lisa → Leonardo da Vinci geschilderd met eigen handen. Handtekening. Schilderijen.
• Origineel muziekblad Bach piano (met hand geschreven/getekend)
Allografisch (beschreven door een ander/kopie/opschrijven, tekst):
• Muziekblad → Er staat wat iemand moet doen, muziek kan je nog een keer uitvoeren. Volgens Gudmund.
• Ballet, scriptie toneelstuk, muziekstuk dat klinkt.
• Architectuur → Wij maken tekening, anderen voeren het uit.
Dumb practice, dumb theory & pragmatic realism (Stan Allen)
2 soorten architectuur, allebei niet goed:
Domme praktijk: gebouw is het domme resultaat van krachten die erop werken.
• Wet- & regelgeving, bouwbesluit, economie, zwaartekracht
o Diepe gebouwen weinig geveloppervlak en weinig volume (gevel is
duur)
o Kleine woningen < 100 m2 → dan hoef je geen berging maken
4