Gerontologie
Hoofdstuk 1 – Perspectieven op sociaal werk in een ouder
wordende samenleving
Eigen regie
De opgave van levensloopbewust sociaal werk is om mensen in alle levensfasen te
ondersteunen bij het (zo lang mogelijk) behouden van eigen regie en keuzemogelijkheden,
ook als zij kwetsbaar zijn of worden.
Verouderde visies
Moderne levens passen niet meer in de three boxes of life.
Levensloopperspectief
Verbindend: we zien ouderen niet als een aparte categorie; het ouder worden is niet iets van
‘de ouderen’, maar iets van ons allemaal.
Dynamisch: we gaan ervan uit dat ontwikkeling een voortdurend proces is van inspelen op
verandering. Dat proces houdt niet bij een zekere leeftijd op; mensen kunnen zich tot in de
hoge ouderdom blijven ontwikkelen.
Beeldvorming en leeftijdsnormen
Vier verschillende leeftijden
1. Chronologische leeftijd
Kalenderleeftijd, staat vast vanaf onze geboortedag. indicator voor ontwikkeling
van het kind.
2. Biologische leeftijd
Heeft de maken met fysieke kenmerken. Het zegt iets over de levensverwachting. Het
ene lichaam veroudert sneller dan het andere lichaam.
3. Sociale leeftijd
Zegt iets over de mate waarin we voldoen aan de verwachtingen die de samenleving
van ons koestert op grond van onze kalenderleeftijd. Het behoort tot de
leeftijdsnormen. een 19-jarige wordt niet geacht om aan te schuiven in de
collegebankjes. (waarom eigenlijk niet)? Het is verboden om bij sollicitaties
onderscheid te maken op grond van leeftijd. Op een bepaalde leeftijd worden
kinderen geacht niet meer met poppen te spelen.
4. Psychologische leeftijd
Een mens is zo oud als hij of zij zich voelt. Iemand van 80 kan zich 50 voelen en
iemand van 50 kan zich 60 voelen.
Coping houdt in :
omgaan met een ingrijpende gebeurtenis en de daarmee verbonden normatieve kaders.
Hoe gaan ouderen om met pensionering? (ouderdom)
leg uit wat de disengagementtheorie inhoudt (wederzijds loskoppelen, losraken, kan
vrijwillig zijn kan ook gedwongen zijn tussen mens en samenleving.
leg uit wat de activiteitentheorie inhoudt ( actief blijven voor de gezondheid en het sociaal
welzijn.)
leg uit wat continuïteit betekent (doorgaan met wat je al deed)
SOC-model (Selectie, Optimalisatie en Compensatie.) Het vergroten van zelfinzicht. Gaat
zelf dingen begrijpen. Niet persé begrijpen, maar wel accepteren. Prothesezorg. Selectief
observeren en dat in stand houden. Compenseren bv. Je woont ver weg van je kinderen dus
je gaat skypen om contact in stand te houden.
Ontwikkelingsbehoeften
1. Copingneeds
Ergens mee leren om te gaan (bijv. ouderen, gewonden etc.)
2. Expressive needs
Behoefte om je uit te drukken (autisten, doven)
3. Contribution needs
Behoefte om een bijdrage te leveren aan het welzijn van anderen en om een
maatschappelijke bijdrage te leveren.
4. Influence needs
mogelijkheden hebben om de belangen van de eigen groep te behartigen en de
behoefte om anderen te overtuigen van de eigen visie.
5. Transcendence needs
Behoeften die voortkomen uit het verlangen naar een dieper begrijpen van het leven.
Deze worden sterker bij ouder worden.
Beschermende factoren +
Bevorderen draagkracht en ontwikkelen
Risicofactoren –
Belemmeren draagkracht en ontwikkeling
Pagina boek blz 54
, De trap des ouderdoms: neerwaarts na het vijftigste levensjaar
Met 50 jaar wordt het hoogste punt bereikt. (Atlas van stolk) gemaakt in de 16 e eeuw.
Ouderen worden zowel bespot als vereerd. Maar in die tijd bereikte bijna niemand de
leeftijd van 50 jaar.
Het ontstaan van keuzebiografie
Veel keuzemogelijkheden in het leven hedendaags.
In de breedte leven: toenemende diversiteit
in de moderne tijd willen mensen in iedere fase van het leven taken als leren, werken,
zorgen, vrije tijd en reflectie combineren. Leeftijdsgrenzen worden minder belangrijk als
juridische en normatieve kaders voor ons gedrag. Ouderen zijn steeds diverser. Ook komen
er verschillende culturen aan bod.
Keuzestress
Sociaal werker heeft onder meer tot doel om mensen te ondersteunen bij het maken van
keuzes, bij het vinden en vasthouden van een eigen koers, ook als mensen door ouderdom
of beperkingen afhankelijker worden van instituties of van mensen in hun omgeving.
Mogelijkheid bieden voor verbondenheid en solidariteit.
Van drie naar vijf levensfasen
Eerste levensfase: 0-15 jaar
Primaire leerprocessen in een omgeving van verzorging en bescherming door volwassenen.
Tweede levensfase: 15-30 jaar
Jongvolwassenheid. Snel toenemende zelfstandigheid. Veelal nog zonder
zorgverantwoordelijkheid voor anderen.
Derde levensfase 30-60 jaar
Volwassenheid. Arbeid en/of zorg voor kinderen staat centraal. Soms ook mantelzorger voor
ouder.
Vierde levensfase 60-80 jaar
Actieve ouderdom. Na het opvoeden weer werken aan jezelf.
Vijfde levensfase: vanaf ongeveer 80 jaar
Hoge ouderdom. Laatste levensfase. Treedt in als mensen geestelijk of fysiek zodanig raken
aangewezen op blijvende intensieve zorg van anderen dat hun mogelijkheden om aan
andere levenssferen deel te nemen sterk afnemen. (School, werk).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dajennehurkmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.