Samenvatting
Economie Integraal Samenvatting hoofdstuk 1 Economie en maatschappij
Samenvatting hoofdstuk 1 Economie en maatschappij
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Economie en maatschappij hoofdstuk 1: Markt en macht samenvatting1.1 De vraag
De inkomensvraaglijn van een product geeft het verband weer tussen het inkomen en de vraag naar
dat product. Sommige producten, zoals voedsel en kleding, heb je echt nodig. Zulke noodzakelijke
producten heten primaire producten. Als je inkomen toeneemt, neemt de vraag naar primaire
producten minder dan evenredig toe. Bij secundaire producten gaat het om luxe producten die niet
echt nodig zijn. Zulke luxe producten worden pas gekocht na het bereiken van een zeker inkomen:
het drempelinkomen. En verdere inkomensstijging leidt tot een meer dan evenredige vraagstijging.
Van inferieure producten koopt een consument bij stijging van zijn inkomen op een gegeven
moment minder, omdat hij zich dan duurdere kwaliteiten kan veroorloven.
Een prijsvraaglijn geeft het verband weer tussen de prijs van een product en de gevraagde
hoeveelheid van dat product. Bij een prijsdaling van primaire producten zoals aardappelen, brood en
zout wordt er nauwelijks meer van gekocht. Voor secundaire (luxe) producten leidt een prijsdaling
tot een meer dan evenredige vraagstijging. Giffengoederen zijn duurzame consumptiegoederen
waarvan de consument het idee heeft dat de prijs iets zegt over de kwaliteit. Hoe duurder, hoe beter,
denkt hij. Als de prijs van een Giffengoed daalt, stijgt eerst nog de vraag, maar als de prijs nog verder
daalt neemt de vraag af.
Als prijzen dalen, kun je meer kopen. Zo neemt je koopkracht en daarmee je welvaart toe. De mate
waarin de welvaart van consumenten verandert, kan worden gemeten aan de hand van het
consumentensurplus. Het consumentensurplus is het verschil tussen de prijs die consumenten
bereid zijn te betalen en de werkelijke marktprijs.
1.2 Het aanbod
Als een product meer opbrengt, zal de producent er meer van aanbieden. Zijn winst wordt dan
immers hoger. Als de marktprijs daalt, zal de ondernemer minder gaan produceren. Maar er zijn
uitzonderingen. Boeren en tuinders bijvoorbeeld bieden hun producten na de oogst in één keer aan
op de veiling. Ze kunnen niet wachten op hogere prijzen. Hun snijbloemen, groenten en fruit zijn
bederfelijk. Dit soort aanbod is daarom onafhankelijk van prijs. Het verband tussen de prijs van een
product en de aangeboden hoeveelheid ervan wordt weergegeven met een prijsaanbodlijn.
Voordat je aan een klus begint wil je natuurlijk wel zeker weten dat je verkoopprijs hoger is dan de
extra kosten die je er voor moet maken. Het producentensurplus is het verschil tussen de feitelijke
marktprijs en de minimale prijs die producenten willen ontvangen om de extra kosten te dekken.
1.3 Volledige mededinging
Een concrete markt is een zichtbare of aanwijsbare manier waarop kopers en verkopers producten
verhandelen. Een abstracte markt is het geheel van de vraag naar en het aanbod van één bepaald
product. De ideale markt is volgens veel economen een volkomen en vrije markt met veel
concurrentie. De kenmerken van deze markt met volledige mededinging zijn:
1. Veel concurrentie: er zijn veel vragers en aanbieders op de markt.
Pagina 1 van 5
, 2. Volkomen markt: gelijksoortige producten worden op soortgelijke wijze verhandeld,
waardoor de markt doorzichtig is.
3. Vrije markt: je bent volstrekt vrij of en hoe je een product wilt kopen, produceren of
verkopen. Er is ook geen overheidsbemoeienis met de markt.
Een markt is in evenwicht als de vraag precies gelijk is aan het aanbod. De prijs en de verhandelde
hoeveelheid waarbij de vraag precies gelijk is aan het aanbod worden de evenwichtsprijs en
evenwichtshoeveelheid genoemd.
Als de gevraagde hoeveelheid bij elke prijs toeneemt spreken economen van een toename van de
vraag. Dat zie je aan een verschuiving van de prijsvraaglijn naar rechts. Oorzaken van een
toenemende vraag zijn bijvoorbeeld:
1. Toename van het aantal vragers/kopers/consumenten.
2. Toename van het besteedbare inkomen van de kopers/consumenten.
3. Toename van de behoefte aan het goed door bijvoorbeeld reclame.
4. Verbetering van de kwaliteit van het product.
5. Stijging van de prijs van concurrerende producten.
6. Daling van de rente, waardoor sparen minder aantrekkelijk en lenen goedkoper wordt. Als bij
elke prijs de vraag afneemt, verschuift de prijsvraaglijn naar links.
Als het aanbod toeneemt, verschuift de prijsaanbodlijn naar rechts. De aangeboden hoeveelheid
neemt bij elke prijs toe. Oorzaken van een verschuiving van de aanbodlijn naar rechts zijn
bijvoorbeeld:
1. Toename van het aantal aanbieders/verkopers/producenten;
2. Toename van productiviteit. Met dezelfde productiemiddelen kan meer worden
geproduceerd en aangeboden;
3. Daling van de loonkosten en grondstofkosten per product. Dezelfde productie is haalbaar
met minder kosten. Met dezelfde kosten kun je dus meer produceren.
Als de aangeboden hoeveelheid bij elke prijs afneemt, verschuift de prijsaanbodlijn naar links.
Prijzen veranderen voortdurend onder invloed van vraag en aanbod. producten worden schaarser als
de vraag groter wordt dan het aanbod. In dat geval stijgen de prijzen. Het omgekeerde geldt ook. Als
het aanbod groter wordt dan de vraag, worden producten minder schaars. In dat geval dalen de
prijzen.
1.4 Markt, macht en overheid
Ondernemers proberen de concurrentie te verminderen door een machtspositie op te bouwen of
door niet te concurreren met andere aanbieders, maar met elkaar samen te werken. Dat leidt tot
andere marktvormen dan volledige mededinging.
De kenmerken van monopolie zijn:
1. Geen concurrentie tussen bedrijven. Er is maar één aanbieder (de monopolist). Wel zijn er
veel vragers.
Pagina 2 van 5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper allesvoorschool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen