Economie en maatschappij hoofdstuk 2: Overheid en sociale zekerheid samenvatting
2.1 Collectieve en particuliere sector
De rijksoverheid neemt beslissingen die gelden voor het hele land. Dat doet ze door wetten te
maken die in het hele land gelden. Bijvoorbeeld voor het onderwijs, de rijkswegen, de defensie. Elk
ministerie (of departement) heeft een eigen deel van de overheidstaken. Met het Rijk bedoelen we
alle ministeries bij elkaar. De Provincie (provinciale overheid) neemt beslissingen die gelden voor de
eigen provincie. De Gemeente (de gemeentelijke overheid) neemt beslissingen over zaken die de
eigen gemeente aangaan. Een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) is een organisatie die zelfstandig
een overheidstaak uitvoert. Er zijn ZBO's die goederen en diensten produceren, kwaliteitscontroles
uitvoeren, vergunningen of subsidies verlenen of toezicht houden. De sociale verzekerings- en
zorginstellingen (ook ZBO’s) voeren de sociale verzekeringswetten uit. Net als bij andere
verzekeringen moet daarvoor premie worden betaald. De collectieve of publieke sector bestaat uit
de overheid en de ZBO’s zoals de instellingen voor sociale zekerheid en zorg. De collectieve sector
dient het algemeen belang. Naast de collectieve sector bestaat de particuliere sector. De particuliere
of private sector bestaat uit gezinnen en particuliere bedrijven en instellingen. Deze zijn uit op het
eigen belang.
Collectivisatie is het overhevelen van taken van de particuliere sector naar de collectieve sector.
Privatisering is het overhevelen van taken van de collectieve sector naar de particuliere sector.
Bij regulering oefent de overheid met wetten en voorschriften invloed uit op de productie en
consumptie in de particuliere sector. Bij deregulering worden overheidsregels versoepeld of zelfs
afgeschaft.
2.2 Prinsjesdag en economische politiek
Elke derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Op deze dag leest de koningin de troonrede
voor en presenteert de minister van Financiën de rijksbegroting en de miljoenennota. In de
troonrede staan de regeringsplannen beschreven. De rijksbegroting is een overzicht van de
verwachte inkomsten en uitgaven van de rijksoverheid in het komende jaar. De miljoenennota is een
toelichting op de rijksbegroting.
Economische doelstellingen van de overheid zijn:
1. Bestrijding werkloosheid en gespannen arbeidsmarkt.
2. Bestrijding inflatie en deflatie.
3. Rechtvaardige inkomens- en vermogensverdeling.
4. Stabiele economische groei en een gezond leefmilieu.
5. Evenwichtige betalingsbalans.
6. Beheersing van de schuld van de collectieve sector.
Pagina 1 van 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper allesvoorschool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.