Mondverzorging:
Plaque: bacteria, eiwitten, voedselresten zouten en water
Streptococcus mutans is een bacterie die suikers omzet in zuren.
deminaliseren = ontkalking
Remineraliseren = herstellen
Zure omgeving = lage ph waarde
Neutrale omgeving = hoge ph waarde
Het gisting proces = omzetten van suikers in zuur of in alcohol zonder dat daar zuurstof
bij te pas komt.
Voorkeursplaatsen: = preditlectieplaatsen
Interdentaal
Fissuren
Tandvlees randen
basisadvies=
7 eetmomenten
3 hoofdmaaltijden
4 tussendoortjes
Een uur voor het tandenpoetsen geen zuur
Geen voeding naar het tandenpoetsen
cariës: bacterie omzetten in zuren (indirecte werking)
Tanderosie: slijtage van het glazuur die ontstaat door zuren die direct met het glazuur in
contact komen. Zuren zijn afkomstig van voeding en dranken. Of ze komen uit de maag
• Alcoholisme
• Boulemie
• Anorexia
Erosie is niet omkeerbaar
Glazuur wordt dunner, kortere doorschijnende elementen, randen van elementen zijn
rafelig, op de plaats van erosie gelere kleur, vullingen kunnen uitsteken
Voorkeurplaatsen erosie:
= buccale/labiale zijde: dof en glad, vooral door frisdranken
= occlusale vlakken: vooral door frisdranken en zure voedingsmiddelen.
= incisive randen van de voortanden: frisdranken/citrusfru it
= Palatinate zijde van de voortanden: overgeven
Erosie is te zien op schone elementen.
Preventie erosie =
• Water, milk en gewone thee, yogurt en karnemelk door calcium ook veilig voor het
gebit.
• Optimale mondhygiëne
• Eetmomenten beperken
• Tanden niet direct poetsen naar het eten of drinken van iets zuurs.
Tandenpoetsen:
1x zorgvuldig is voldoende, maar liever 2 keer
,Een harde tandenborstel kan beschadiging veroorzaken
Borstel haren afgerond (multitufded borstel)
Oscillerende-roterende = heen en weer+ ronddraaiend
Sonische = zijwaarts
Rolmethode: 45 graden draaiende beweging
Bas- methode: vibrerende beweging/ voor en achterwaarts
Schobmethode: heen en weer bewegend
Kinderen
6 maanden -> beginnen met tandenpoetsen
0-1 jaar 1 keer per dag
2-3-4 jaar 2 keer per dag peutertandpasta
5+ 2 keer per dag 1.000/15000 ppm tandpasta.
Halitose = slechte adem
Bacterie die leeft met zuurstof = aerobe bacterie
Zonder zuurstof = anaërobe bacterie = vies ruikende gassen.
Xerostomie=
• zeer droge mond
Speeksel:
• Beschermende werking
• Reinigende werking
• Smerekende werken
• Rol bij de spijsvertering
Factoren xerostomie
Medicijnen/ meestal voor antihypertensive, hart ritme stoornissen of antidepressiva, slaap
en plas middelen ,Deze medicijnen remmen de speekselafgifte.
Ziekten: aids, ziekte van sjorren = chronische ontsteking van de traan- en speekselklieren
en bij nierziekten meestal sprake van een droge mond.
Bestraling: speekselklieren kunnen door stralingen onherstelbaar beschadigd worden.
Blijvende ernstige monddroogheid.
Klachten:
• Moeilijk eten, doorslikken, lippen en tong is plakkerig. Problemen met spreken.
Gevolgen:
• Kan leiden tot aantasting van het gebit
• Tandplak ontstaat sneller-> eerder gaatjes.
• Meer zuren eten cariës/ erosie
• Lossen pijnlijke kunstgebit, pijnlijke plekken wang/tong/gehemelte of tandvlees.
• Makkelijker ontstekingen/ infecties optreden.
Behandeling =
• Veel drinken - suikervrije kauwgom - kunstmatig speeksel
Langdurige behandelingen:
• Stimuleren speekselafgifte
• Verandering medicijnen
• Speekselvervangers
Parodontologie:
Gingiva = tandvlees
,Ligamentum parodontose = wortelvlies
Wortelcement
Processus alveolar
Parodontaal probleem wordt vaak veroorzaakt door tandplaque.
De gingiva=
Vrije gingiva: ligt tegen gebitselementen loopt tot sulcus
Vaste gingiva: vanaf gingival groef tot mucosa door netwerk vezels stevig.
Gingivale groef loopt tot bodem van de sulcus
Ligamentum parodontale= wortelvlies
Door vezels zijn gebitselementen bewegelijk zijn ook elastisch zo schokdemper als een
een grote kracht op het gebitselement komt.
Door bloedvaten worden het kaakbot, wortelcement en de gingiva van voedingsstoffen
voorzien.
De zenuwen registreren en regelen de kauwdruk.
Wortelcement
Cementoblasten, blijven in leven, wortelcement is dun, ligt snel bloot dit geeft
pijnklachten bij warm koud zoet en zuur.
Glazuur vormende cellen
Ameloblasten, blijven niet in leven
Kaakbot
Verhoging tandvlees in de bk en ok = processus alveolaris
Hier zitten tandkassen in (alveole) = plaats waar de wortels van de gebitselementen in
passen.
Buitenste laag = compact bot
Binnenste laag = songieusbot
gingivitis=
Tandvleesontsteking: gezwollen tandvlees, bloedt makkelijk
Bij gingivitis is nog geen kaakbot verloren dit is nog te genezen.
Parodontitis:
Als de ontsteking niet wordt verholpen kan het parodontium betrokken raken, dan gaat er
een gedeelte verloren hierbij is er geen herstel mogelijk.
ANUG= acute nectrotiserende ulcerende parodontitis. Hierbij koorts, ernstige pijn, korte
tijd veel verlies van steunweefsel rond de gebitselementen.
Afsterven van weefsel = necrose
Juveniele parodontitis = op een jonge leeftijd voor 20e levensjaar veel kaakbot verloren.
Oorzaken parondontale problemen:
1 slechte voeding
2 slechte mondverzorging
4 omgevingsfactoren
5 medicijnen
, 2 soorten tandsteen:
1 supragingivaal= boven het tandvlees, gemakkelijk waar te nemen
2 subgingivaal tandsteen = in de sulcus, onder het tandvlees, heeft bruin-zwarte kleur en
moeilijk te verwijderen. Dit tandsteen ontstaat door vloeistof dat in de sulcus
Pocket = sulcus + 3 mm
Supra- bony pocket = kaakbot verloren, bodem van de pocket ligt nog boven de rand van
het bot.
Infra- bony pocket = pocket bodem ligt onder het bot niveau van het kaakbot.
DPSI- index = toestand van het tandvlees verkrijgen
= dutch periodontal screening index
Parodontoloog = uitsluitend bezighoud met behandelingen van paro-patiënten
Horizontale verwijzing = naar collega ta
Verticale verwijzing = naar een specialiste.
Plaque score:
0 = geen plaque
1 = weinig, niet met oog zichtbaar
2 = matig, wel met het oog te zien
3 = veel
Plaque test: aantal score 1 : aantal elementen x 100 =….%
0: geen pockets dieper dan 3 mm, bloedt niet geen tandsteen.
1: gelijk als 0 maar wel een bloeding bij aanraken
2: gelijk aan 0 maar bloed bij aanraking + tandsteen
3-: bloedt bij aanraking, tandsteen, pockets 4-5 mm geen recessies
3+: bloedt bij aanraking, tandsteen, pockets 4-5 mm wel recessies = terugtrekkend
tandvlees
4: gelijk aan 3 6 mm pockets.
Kaakchirurgie:
Hartklepafwijking: geen verdoving met adrenaline, wonden moeten gehecht worden.
Geelzucht: let op besmetting hepatitis
Acuut reuma: bij bloedige ingrepen, antibioticum toedienen.
Suikerziekte: slechte wondgenezing.
Angst -> kalmerende middelen, algehele anesthesie bij kaakchirurg. Patient plat
neerleggen + ans toedienen.
Zwangerschap: eerste 3 maanden geen extracties, mondhygiëne extra belangrijk. Bij
meer dan 3 maanden een halfzittende houding toepassen in de stoel.
Risico Patienten:
Suikerziekte: verminderde weerstand tegen infectie, goed gereguleerd-> geen penicilline
en geen bezwaar tegen extracties.
Afspraak maken dat zijn normale eetpatroon niet verstoord wordt. Niet vlak voor een
maaltijk of erna.
