Samenvatting
Samenvatting Een vreemde wereld - Martine Delfos
Samenvatting van de hoofdstukken 2, 3, 4, 5, 8, 9, 11, 12, 13 en 14
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: idabuijinck • 2 jaar geleden
Door: sannesuijker1 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Een vreemde wereld – Martine F. DelfosHoofdstuk 2
Wanneer het gedrag voornamelijk door de omgeving is ontstaan en ook in stand gehouden wordt,
bijvoorbeeld door opvoeding of doordat het kind een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt, is
het gedrag in principe om te buigen en te veranderen naar ander gedrag dat in feite meer bij een kind
past en bij zijn of haar mogelijkheden.
Autisme valt onder het cluster neurodevelopmental disorders en is dus geen stoornis of syndroom,
maar een atypische ontwikkeling.
Het is voor de ontplooiing van een kind belangrijk om te weten welke ontwikkelingen binnen zijn of
haar mogelijkheden ligt, zodat je weet of je een kind moet leren omgaan met een gemis, of dat je het
kind moet stimuleren nieuw gedrag aan te leren.
Kinderen met autisme onontwikkeld empathisch vermogen inschatten van sociale interactie is
lastig
Ontwikkelingspsycholoog Vygotsky (1934/1996) de zone van naaste ontwikkeling (in dit gebied
bevinden zich de mogelijkheden die het kind nog niet zelfstandig kan uitvoeren). Wanneer een kind
daar rijp voor is, kan een mogelijkheid omgezet worden in een vaardigheid die zelfstandig uitgevoerd
kan worden. De vaardigheid bevindt zich dan in de zone van actuele ontwikkeling.
Verschillen tussen een hersenafwijking en een atypische ontwikkeling
Belangrijke hersenafwijking: Atypische ontwikkeling:
Syndroom van down Autisme
Afwijken uiterlijk, afwijkend functioneren Normaal uiterlijk afwijkend functioneren
Structureel probleem: levenslang Kan mogelijk, met veel inzet, in ontwikkeling
omgezet worden
Gedrag dat niet direct verward kan worden met Gedrag dat direct verward kan worden met
opvoedingsproblematiek, bijvoorbeeld tong die opvoedingsproblematiek, bijvoorbeeld in de rede
uit de mond hangt vallen
Herkenbaar als moeilijk op te voeden, een Niet direct herkenbaar als moeilijk op te voeden,
zware last wordt eerder geïnterpreteerd als slecht
opgevoed
Vaak verschillende zichtbare handicaps Vaak verschillende niet-zichtbare
rijpingsstoornissen
De rijping van het centrale zenuwstelsel is een belangrijk aspect van de ontwikkeling van mensen.
Wanneer we over stoornissen speken, hebben we in feite vaak te maken met een afwijkende,
vertraagde of beperkte rijping van het centrale zenuwstelsel. Bij kinderen met autisme gaat het om
een atypische ontwikkeling met de rijping als centraal onderwerp en is er sprake van een vertraagde
én tegelijk een versnelde rijping van het centrale zenuwstelsel. Elk kind wordt in feite veel te vroeg
geboren, het ventrale zenuwstelsel doet er nog zo’n vijfentwintig jaar over om te rijpen. Een treffend
voorbeeld daarvan is het corpus callosum, een zenuwbalk midden in de hersenen, deel van de
‘telefooncentrale’ van de hersenen. Dit orgaan verbindt gebieden van de hersenen met elkaar, recht
met links. Het cingulum verbindt voor met achter. Tussen de geboorte en de leeftijd van één jaar
neemt het corpus callosum met 42 procent toe en nog eens met 110 procent tussen één jaar en
achtentwintig jaar. Kinderen met autisme zouden een kleiner dan gemiddeld corpus callosum hebben.
Een kleiner corpus callosum betekent minder ‘schakelmogelijkheden’ van links naar rechts. Onder
andere daardoor ontstaat er meer moeite om nieuwe informatie te verwerken.
Lateraliseren: specifieke functies worden links of rechts in de hersenen ontwikkeld.
,De droomslaap (REM-slaap) speelt een belangrijke rol bij de rijping van het centrale zenuwstelsel. De
slaap kent verschillende fasen (inslaapfase, diepe slaap, droomslaap, doorslaap). Kinderen binnen
het autismespectrum vertonen vaak slaapproblemen, zowel moeilijk slapen (inslapen en doorslapen).
Rijpingsstoornissen
- Primaire enuresis (bedplassen);
- Primaire encopresis (broekpoepen);
- Rusteloze benen;
- Onwillekeurige spierbewegingen;
- Tics;
- Dyspraxie (coördinatieproblemen);
- Tandenknarsen;
- Praten gedurende de slaap;
- Stotteren;
- Slaapwandelen;
- Met open ogen slapen;
- Pavor nocturnus (nachtelijke paniek);
- Stereotiepe bewegingen: bonken, wiegen;
- ADHD;
- Taalontwikkelingsstoornis.
Wanneer kinderen moeilijkheden ondervinden bij hun ontwikkeling, is er een aantal basissignalen die
dat aangeeft: angst, agressie, hyperactiviteit en psychosomatische klachten, SOLK (Somatisch
Onverklaarbare Lichamelijke Klachten).
Onderzoek naar de motoriek van baby’s laat zien dat de baby in principe een ‘dansende’, vrij soepele
motoriek heeft. Wanneer de motoriek meer houterig en schrikachtig is, kan dit een mogelijke afwijking
zijn voor een stoornis. We zien dit signaal van een niet-vloeiende motoriek duidelijk terug in het
autismespectrum. De motoriek van kinderen binnen het autismespectrum is vaak niet vloeiend,
houterig, ze ‘fladderen’ soms met de handen en hebben soms een vreemde loop.
Aandachtspunten hoofdstuk 2
- Gedrag dat in aanleg gegeven is, kan niet zo gemakkelijk omgebogen worden.
- Iemand met een autistische ontwikkeling heeft in het begin moeite met het inschatten van sociale
interactie.
- Een hulpverleningsstrategie moet aansluiten bij de bron van de problematiek, aanleg of
rijpingsgestuurd dan wel omgevingsgestuurd.
- Alleen wanneer mogelijkheden in een zone van naaste ontwikkeling aanwezig zijn, kan opvoeding
zorgen voor de actualisering van deze mogelijkheden, anders niet.
- We hebben moeite om aanlegfactoren te accepteren als deze niet in lichamelijke kenmerken
uitgedrukt worden.
- Opvoeding van een kind met een niet-zichtbare problematiek is een zwaardere taak.
- De rijping van het centrale zenuwstelsel is van fundamenteel belang van de ontwikkeling, nog vele
jaren na de geboorte.
- Een goede slaap en nachtrust zijn voor de rijpping van het centrale zenuwstelsel.
- Kinderen met rijpingsproblemen hebben voor slaapproblemen.
- Kinderen met autisme hebben een atypische rijping van het centrale zenuwstelsel.
- Rode draden bij stoornissen en atypische ontwikkeling zijn: weerstand tegen veranderingen en
een problematisch empathisch vermogen.
- Deze rode draden kunnen we vertaald terugvinden in de basissignalen van een niet-vloeiende
motoriek en moeite in de omgang met leeftijdsgenoten.
, Hoofdstuk 3
Door vorderingen in de genetica wordt de rol van de erfelijke aanleg in het gedrag steeds duidelijker.
De xx- en xy- chromosomenparen dragen de genetische, erfelijke informatie die aanzet tot een scala
aan zowel lichamelijke als geestelijke verschillen tussen mannen en vrouwen en deze beperken zich
niet tot wat zichtbaar is. We bespreken in dit hoofdstuk een paar van die verschillen, gebaseerd op
een bio psychologisch model van gedragsproblematiek, oorspronkelijk uit 1997. Kern daarbij is dat de
Geschwind-hypothese die stelt dat het hormoon testosteron invloed uitoefent op de ontwikkeling van
de foetus in de baarmoeder, waardoor een mannelijk of vrouwelijk kind ontstaat.
Een hoog testosteronniveau tijdens de zwangerschap zorgt voor:
- Een verminderde werking van het immuunsysteem. In het verlengde hiervan is er bij de man
onder andere sprake van een minder sterk zelfbesef.
- Een remming van de – talige – linkerhersenhelft ten behoeve van een stimulatie van de
rechterhersenhelft. In het verlengde hiervan is er bij de man onder andere sprake van meer
abstract en technisch denken, minder talige gerichtheid en minde bewustzijn van gedachten en
gevoelens.
- Een hogere testosteronniveau ná de geboorte. In het verlengde hiervan is de man onder andere
meer gericht op agressie en seksualiteit.
Deze drie factoren worden tezamen de Geschwind-hypothese genoemd. daarnaast kan een vierde
factor genoemd worden die als gevolg van de invloed van testosteron een mannelijk of vrouwelijk
patroon veroorzaakt. Deze vierde betreft de ontwikkeling van de autonome reactie.
- Remmende invloed op het autonome zenuwstelsel. Hierdoor wordt de reactie op gevaar
getemperd. Als compensatoire reactie kan hierdoor een verscherping van de zintuigelijke
waarneming ontstaan.
De meeste stoornissen komen meer bij jongens dan bij meisjes voor. Dit hangt onder meer samen
met het feit dat veel afwijkingen zich bevinden op het X-chromosoom. Bij een ‘fout’ op een X-
chromosoom kan deze ‘gecorrigeerd’ worden door een tweede X-chromosoom in het paar, xx, bij een
meisje, bij jongens met een x-chromosomenpaar kan een ‘fout’ op x niet gemakkelijk gecorrigeerd
worden, omdat de ander in het paar een Y-chromosoom is.
Temple Grandin (1995), een manifest begaafde vrouw met autisme, gaat uit van een onrijpheid van
het centrale zenuwstelsel bij mensen met autisme, waardoor ze zowel ongevoelig (bijvoorbeeld voor
pijn) als overgevoelig kunnen zijn voor sommige prikkels (met name geluid en lichte aanraking).
Asperger (1944) noemde als eerste zowel de overgevoeligheid (hypersensiviteit) als de
ondergevoeligheid (hyposensiviteit) bij kinderen met een autistische ontwikkeling.
Loevinger (1990) heeft een uitgebreid model opgezet van de ontwikkeling van het ego. Deze
ontwikkeling, in negen stadia (egostadia van E-1 tot E-9) vindt plaats in het kind als gevolg van een
groeiend inzicht in de omringende wereld.
E-1 Presociaal stadium: komt nauwelijks voor, geen sociaal georiënteerd gedrag/.
E-2 Impulsief stadium: volgt eigen behoeften en wil dat wensen onmiddellijk vervuld worden.
E-3 Zelf-beschermend stadium: begrip van regels, gericht op eigenbelang en niet gestraft willen
worden.
E-4 Conformistisch stadium: eigenbelang wordt geïdentificeerd met belang van anderen,
bijvoorbeeld een groep.
E-5 Zelf-bewust stadium: begrip van persoonlijke gevoels- en gedachtewereld, ervaren van
afwijkend gedrag in zichzelf en anderen.
E-6 Principieel stadium: verantwoordelijkheid en tolerantie ten opzichte van eigen gevoelens en
gedachten.
E-7 Individualistisch stadium: besef van individuele verschillen en acceptatie van verschillen.
E-8 Autonoom stadium: gericht op individuele ontplooiing en maatschappelijke
verantwoordelijkheid.
E-9 Integratief stadium: besef en verantwoordelijkheid van de plaats van eigen individualiteit in het
maatschappelijk bestel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannevanwagenberg97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen