Samenvatting artikelen over de grenzen (deeltoets 1)
Bos chapter 1: science
-1. introduction. Waardoor word je een goede onderzoeker? Hoe leer je te onderzoeken met
goede intenties en redenen? De wereld op een wetenschappelijke manier begrijpen betekend
zonder vooroordeel of vooringenomenheid en vrij van vooringenomen ideeën. Door de
wetenschappelijke revolutie (16de en 17de eeuw) zijn universiteiten veranderd en kunnen
onderzoekers op een vrije manier onderzoeken. Maar de wetenschap was nooit en zal nooit
onfeilbaar zijn, filosofen waarschuwden ons hiervoor. Wetenschappelijke verbeelding komt
dus met een verplichting: bedachtzaam en kritisch zijn tegenover ideeën van jezelf en van
anderen. Een manier om naar de wetenschap te kijken is om het te zien als een avontuurlijke
reis die van de ene ontdekking naar de volgende leidt. Wetenschappelijke vooruitgang hangt
af van of de nieuwe kennis bruikbaar is/ of het een praktische waarde heeft. In de 18de/19de
eeuw ontstond ook de sociale wetenschap, in de vorm van politieke economie, sociologie en
morele wetenschap (vroege vorm van psychologie). Vanaf het midden van de 19e eeuw zijn
verschillende disciplines in de sociale wetenschappen geïnstitutionaliseerd en tegelijkertijd
(en als gevolg daarvan) gefragmenteerd in verschillende subdisciplines. Voor elke discipline
of zelfs subdiscipline werden specifieke methoden voorgeschreven en gespecialiseerde
gemeenschappen en tijdschriften opgericht, die zich op verschillende doelgroepen zouden
richten. Aan het begin van de 20ste eeuw veranderde het beeld van wetenschap weer. Het werd
hard werken in laboratoria met strenge regels en procedures. Tegen het einde van de 20ste
eeuw begon de wetenschap haar relatieve soevereine positie te verliezen. Alhoewel het
abstracte idee van een netwerk sterk tot uiting komt in de geglobaliseerde kennisoverdracht
d.m.v. het internet, leeft het ‘old-school’ bureaucratische beeld nog steeds voort in onze
onderzoeksprocedures en technologieën.
-2. Roles and responsibilities. In de 21e eeuw veranderden academische instellingen echter in
grote bureaucratische, kostenefficiënte en concurrerende organisaties, en dit reflecteert op hun
curricula. Moderne onderwijsprogramma's aan universiteiten hebben vaak een instrumentele
kijk op kennis, waardoor de student wordt teruggebracht tot een passieve consument daarvan.
Ontevreden over een zo beperkt begrip van de rol van de student, heeft Etienne Wenger een
alternatieve route geprojecteerd. In praktijkgemeenschappen zijn mensen actief en met elkaar
betrokken en bouwen ze samen nieuwe kennis op. Participatie, delen en interactie in
praktijkgemeenschappen zijn essentiële elementen in het leren, omdat identiteit en praktijken
zich ontwikkelen door participatie. Als jouw rol op de universiteit het ‘co-construeren van
kennis’ is wat moet je dan ontwikkelen? Waar bestaat echte kennis uit? Wat kun je zeker
weten? In de filosofie worden dit epistemologische problemen genoemd (problemen m.b.t. de
aard van kennis zelf). Academische kennis wordt nauwe omschreven als (a) een geheel van op
discipline gebaseerde theorieën, concepten en methodieken, en (b) een aantal praktische
generalisaties en principes die van toepassing zijn op vakgebieden. Dus wat psychologen,
sociologen, pedagogen, antropologen etc. zeggen te weten is een resultaat van hoe zij de
wereld definiëren en hoe ze zich bezighouden met hun onderzoeksgebied. Ontologie: vragen
die gaan of de aard van het zijn. Methodologie: vragen die gaan over principes en procedures
van onderzoek op een bepaald kennisgebied.
Benjamin Bloom’s taxonomie van cognitief kennis-gebaseerd leren:
,De belangrijkste factor om een vertrouwd productief lid van de academische gemeenschap te
worden, is reflexiviteit (=het vermogen om kritisch te reflecteren op de
verantwoordelijkheden van uzelf en van anderen). Anthony Giddens stelt dat we steeds
afhankelijker zijn geworden van expertsystemen en dus is onze bezorgdheid over risico's ook
toegenomen, vooral nu onze samenleving afscheid neemt van het verleden, van traditionele
manieren om dingen te doen, en zich openstellen voor een problematische toekomst. Het
bewaken van risico’s is volgens Giddens een cruciaal aspect van de reflexiviteit van de
moderniteit. Individuele onderzoekers zullen ontdekken dat hun instellingen strikte naleving
van deze procedures eisen, maar ook dat financiering instanties zullen stoppen met het
verstrekken van de benodigde middelen en dat tijdschrift geen artikelen publiceert tenzij alle
noodzakelijke stappen zijn gezet.
-3. Science and society. Wetenschap moet niet dienen voor geïnteresseerde partijen en niet
beïnvloed worden door ideologische, politieke of commercieel geïnspireerde motieven. De
methoden en procedures van de wetenschap moeten transparant zijn, de studies repliceerbaar
en de resultaten voor iedereen toegankelijk. In het bekende artikel ‘A note on science and
democracy’ probeert socioloog Robert Merton te schetsen hoe de moderne wetenschap zou
moeten werken om onafhankelijk te blijven. Merons imperatieve vormen het ‘ethos of
science’, er zijn er 4: 1. Communism: wetenschap is voor iedereen. Bevindingen zijn een
vorm van gemeenschappelijk erfgoed. 2. Universalism: de acceptatie of afwijzing van
wetenschappelijke claims mag niet afhangen van persoonlijke of sociale kenmerken van de
onderzoeker. 3. Disinterestedness: de activiteiten van wetenschappers zijn onderworpen aan
streng toezicht, zodat de autonomie wordt gewaarborgd. 4. Organized skepticism: het oordeel
is uitgesteld totdat de feiten bekend zijn. Logische en empirische criteria laten een
ongecontroleerd onderzoek van de claims toe. Later kwam er nog een vijfde bij, namelijk
originality (onderzoekers moeten iets nieuws toevoegen aan wetenschappelijke kennis).
Acroniem van deze termen is CUDOS.
Peer review betekend dat auteurs hun werk voorleggen aan een forum van experts voordat het
wordt gepubliceerd. De imperatieven van Merton worden dus ingeroepen in academische
praktijken en worden nog steeds erkend in discussies over de verdiensten en waarden van
academisch onderzoek, maar universiteiten zijn sindsdien veranderd en in sommige opzichten
lijkt de vrije uitoefening van wetenschap weer in gevaar. Sinds niet de kwaliteit, maar het
aantal publicaties belangrijk is, willen wetenschappers zo veel mogelijk publiceren of de
resultaten manipuleren zodat ze significant zijn. Door kleine budgetten werden onderzoekers
geforceerd om alternatieven te vinden, moesten ze commerciële waarden benadrukken (ze
lieten anderen hun onderzoeksagenda bepalen). Om haar doelen te bereiken, moet de
wetenschap zich verhouden tot de samenleving, tot haar behoeften en wensen, tot haar
politiek, tot haar trends en tendensen, zelfs tot commerciële en politieke druk, maar
tegelijkertijd moet ze proberen haar autonomie te behouden.
Artikel The Two Cultures
In het artikel heeft Snow het over ‘the two cultures’ hiermee bedoelt hij de kloof tussen
, wetenschappers en niet-wetenschappers/literaire intellectuelen. Hij denkt dat het intellectuele
leven van de westerse wereld zich steeds verder opdeelt in twee groepen. De literaire
intellectuelen aan de ene kant en de wetenschappers aan de andere kant. Hierbij komt
vijandigheid en het niet begrijpen van elkaar, ze hebben een verkeerd beeld van elkaar. De
niet-wetenschappers hebben een diepgewortelde indruk dat de wetenschappers oppervlakkig
optimistisch zijn, zich niet bewust van de toestand van de mens. Aan de andere kant geloven
de wetenschappers dat de literaire intellectuelen totaal geen vooruitziende blik hebben, zonder
zorgen te maken over hun broeders, in diepe zin anti-intellectueel, die ernaar streven zowel
kunst als gedachten te beperken tot het existentiële moment. Een groot deel hiervan ontstaat
doordat ze elkaar verkeerd begrijpen. Het idee over het optimisme van wetenschappers wordt
verkeerd negatief begrepen. Ze zijn geneigd om ongeduldig te zijn om te zien of iets gedaan
kan worden en geneigd om te denken dat het gedaan kan worden, totdat het tegendeel
bewezen is. Dat is hun echte optimisme en dit heeft de rest van ons echt nodig. En zo
begrijpen de twee culturen elkaar verkeerd. De wetenschappelijk cultuur is ook echt een
cultuur, niet alleen op intellectueel gebied maar ook in de antropologische zin. Leden hiervan
begrijpen elkaar misschien niet altijd, maar er zijn gemeenschappelijke houdingen, normen,
gedragspatronen, benaderingen en vooronderstellingen. In hun werk en in veel van hun
emotionele leven staan hun houdingen dichter bij andere wetenschappers dan bij niet-
wetenschappers die dezelfde labels hebben op het gebied van politiek, religie of klasse.
Wetenschappers die alles gelezen hebben waar literaire mensen het over hebben komen
weinig voor. Het is niet zo zeer dat ze geen interesse hebben. Het is veel meer dan dat de hele
literatuur van de traditionele cultuur niet relevant lijkt te zijn voor die belangen. Ze hebben
het natuurlijk helemaal verkeerd. Als resultaat is hun verbeeldingskracht minder dan het zou
kunnen zijn. Mensen van de traditionele cultuur worden gezien als hoogopgeleid, maar toch
geloven ze en snappen ze de wetenschap niet. Als deze twee disciplines dichter bij elkaar
zouden staan zouden hier creatieve kansen uit komen. De culture splitsing bestaat in de hele
westerse wereld. In Engeland is dit erg sterk, ze geloven sterk in specialisatie en dit lijkt
alleen maar sterker te worden. In feite is de scheiding tussen de wetenschappers en niet-
wetenschappers is veel minder overbrugbaar onder de jongeren dan het dertig jaar geleden
was. Er is maar één uitweg: door onze educatie te heroverwegen. Bijna iedereen is het er wel
mee eens dat educatie te gespecialiseerd is. Alle lessen van onze educatieve geschiedenis
suggereren dat we alleen zijn in staat om specialisatie te vergroten, niet verminderen.
Artikel Koningsveld
-Wetenschap is de zoektocht naar de waarheid. Het gaat om de vorming van ware theorieën,
waarmee de empirische verschijnselen uit de wereld om ons heen verklaard kunnen worden
(waarheids- of verklaring perspectief). De wetten die achter de waarneembare verschijnselen
liggen moeten ontdekt worden.
-Theorieën zijn nu netwerken van natuurwetten voor een bepaald gebied en leveren ons dus
inzicht in de wereld om ons heen.
-Wetenschap is een rationele onderneming in tegenstelling tot andere verklaring pogingen als
openbaring, mystiek of intuïtie.
-Logica en feiten vormen de pijlers van de wetenschappelijke rationaliteit. De logica pijler
eist dat het wetenschappelijk redeneren of argumenteren volgens de regels van logica gaat.
Ook een theorie moet aan een logische eis voldoen, namelijk dat daarin geen tegenspraak
(contradictie) mag voorkomen. Een theorie moet consistent zijn. Ook moet een empirische
theorie opgetrokken zijn op een basis van feiten: datgene wat een ware uitspraak over de
werkelijkheid zegt. Een empirische theorie moet verifieerbaar zijn door een beroep op de
feiten. De waarheid van de theorie rust op de basis van waarneembare feiten.
-Maar de creatieve activiteit waardoor men op nieuwe verbanden, wetten en theorie komt, is
