Gezinnen Van Nu – Probleem 9
Literatuur: Bos & Parke + artikelen
Wat is de achtergrondinformatie van homoseksueel ouderschap?
Cijfers = uit recente gegevens van het Centraal Bureau voor Statistiek blijkt dat er in 2009 in
Nederland ongeveer 25.000 samenwonende vrouwelijke koppels zijn. Het aantal
samenwonende vrouwenparen is in Nederland in de afgelopen jaren geleidelijk
toegenomen. Bij 20% van de vrouwelijke paren zijn er kinderen onder de 18 jaar aanwezig.
Naar verwachting zal het aantal kinderen dat van het begin af aan wordt opgevoed door
twee moeders in de toekomst toenemen, oftewel de lesbische babyboom. Uit Nederlands
onderzoek onder 1.101 jonge meiden (16-25 jaar) die zichzelf lesbisch noemen of gevoelens
voor hetzelfde geslacht zeggen te hebben, bleek dat 60% een kinderwens heeft.
Geschiedenis = voor de jaren zeventig gingen homoseksuele vrouwen hun seksuele
gevoelens voor hetzelfde geslacht uit de weg door bijvoorbeeld met een man te trouwen en
kinderen te krijgen. Dankzij de emancipatie van homoseksuele mannen en vrouwen werd
het voor hen mogelijk om openlijk uit te komen voor hun seksualiteit. Na de scheiding van
hun echtgenoot was het echter lastig voor hen om de voogdij over hun kinderen te krijgen
en werden deze meestal aan de vader toegewezen. Deze gerechtelijke beslissingen werden
gedaan op basis van een aantal vermoedens (en niet empirisch onderzoek):
Er werd geloofd dat de heteroseksuele vaders van deze kinderen capabeler zouden
zijn als ouder dan de lesbische moeders van de kinderen. Zo werd gedacht dat zij een
losbandige levensstijl leiden met veel psychosociale problemen.
Jongens zouden een mannelijk rolmodel missen wanneer zij zonder vader moesten
opgroeien, waardoor zij zich niet kunnen ontwikkelen tot ‘echte mannen’.
Men was bang dat de kinderen zelf homoseksueel zouden worden doordat zij de
seksuele voorkeur van hun moeder als voorbeeld zouden zien.
Als deze kinderen bij hun moeders zouden blijven, zouden zij geconfronteerd worden
met pesterijen van leeftijdsgenoten om de seksuele oriëntatie van hun moeder. Dit
kan leiden tot meer psychosociale problemen bij de kinderen.
Vanaf de jaren tachtig begonnen ziekenhuizen hun diensten in infertiliteitsafdelingen open
te stellen voor lesbische vrouwen, zodat het voor hen mogelijk werd om kinderen te krijgen
en met een vrouwelijke partner een gezin te starten. Deze gezinnen worden ook wel
planned lesbian families genoemd. Deze term wordt gebruikt om hen te onderscheiden van
de gezinnen waarin lesbische moeders kinderen opvoeden die in een eerdere
heteroseksuele relatie van één van beiden of beide moeders zijn geboren. Op 31 oktober
2007 heeft de Commissie Kalsbeek gesteld dat het mogelijk moet worden voor een niet-
biologische moeder om het kind van haar vrouwelijke partner te erkennen. Bij deze bepaling
staan twee uitgangspunten centraal:
1) Het belang van het kind bij een stabiele opvoedingssituatie.
2) Het belang van het lesbische paar bij gelijke behandeling.
1
, Het wetsvoorstel om de adoptieregeling te versoepelen is op 1 januari 2009 in werking
getreden. Voor de adoptie door de niet-biologische moeder is niet langer vereist dat het
lesbische paar voorafgaand aan indiening van het verzoek enige jaren heeft samengewoond.
Daarnaast is het mogelijk om al voor de geboorte van het kind een verzoek tot adoptie in te
dienen. Bij inseminatie kunnen moeders kiezen tussen zaad van een anonieme of een niet-
anonieme donor. Er kan worden gekozen voor adoptie door de meemoeder of erkenning
door de bekende donor met ouderschapsintenties (family life), waardoor het kind twee
juridische ouders zal hebben. Hierbij kunnen problemen ontstaan wanneer er conflict is over
de toedeling van het ouderschap tussen de moeders en de donor of de moeders onderling.
Als er sprake is van een bekende donor kan het meerderjarige kind een verzoek doen tot de
gegevens van deze donor. Uit onderzoek blijkt dat de meeste kinderen met twee moeders
meer informatie wilden hebben over de donor met betrekking tot uiterlijk en
persoonlijkheid. Zij hadden echter niet de intentie om een familieband met hem op te
bouwen. Er zijn geen verschillen in het psychosociaal welbevinden van de kinderen die
verwekt zijn door zelfinseminatie met zaad van een bekende uit de omgeving van de
moeders en de kinderen die verwekt zijn in een ziekenhuis of kliniek met zaad van een
bekende of onbekende donor.
Routes naar ouderschap = homoseksuele partners hebben de mogelijkheid kinderen te
krijgen door middel van kunstmatige inseminatie, adoptie, pleegouderschap en
draagmoederschap. Een andere mogelijkheid is een meer-ouderschapssituatie, waarbij
sprake is van co-ouderschap tussen een lesbisch en homoseksueel stel. Hierbij kunnen
Nederlandse mannenparen sperma doneren aan een lesbisch stel of alleenstaande vrouw en
samen met de moeder(s) de opvoeding van het kind delen. Een voordeel is dat de stress en
drukte die gepaard kan gaan met het opvoeden van kinderen door meerdere volwassenen
gedeeld wordt. Er zijn daarentegen ook nadelen:
Het kan stressvol zijn om met meer dan twee volwassenen de opvoeding en
opvoedingsstijlen op elkaar af te stemmen.
Het kan voor het kind onrustig en verwarrend zijn om nu in het ene en dan weer in
het andere huishouden te verblijven.
Er zou sprake zijn van een generatieverschuiving, waarbij 96% van de lesbische moeders van
60 jaar en ouder door een eerdere heteroseksuele relatie kinderen hebben gekregen, terwijl
dit bij de moeders tussen 30-40 jaar maar 59% is. Alle routes naar ouderschap van
homoseksuele ouders worden echter gezien als een overtreding van de ideale familievorm.
Welke manieren van onderzoek naar homoseksueel ouderschap zijn er en welke invloed
heeft dit op de onderzoeksresultaten?
Een belangrijk resultaat van de lesbische babyboom is dat er steeds meer onderzoek
plaatsvindt naar de psychosociale ontwikkeling en probleemgedragingen van kinderen in
deze geplande lesbische gezinnen. Deze onderzoeken hebben zich in eerste instantie vooral
gericht op kinderen tussen 4-12 jaar oud. Longitudinale studies maken het mogelijk om de
ontwikkeling van de kinderen in kaart te brengen en daarnaast theorievorming rondom
lesbisch ouderschap verder te ontwikkelen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliaslab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.