Scheikunde NOVA
VWO 5 Hoofdstuk 11 Reactiemechanismen
Paragraaf 11.1 Reactiemechanismen
Reactiemechanisme = beschrijft op microniveau in detail wat er gebeurt tijdens elke stap
van chemische energie
- welke atoombindingen worden er verbroken en in welke volgorde?
- welke atoombindingen worden er gevormd en in welke volgorde?
- hoe zien de moleculen van de tussenproducten eruit?
Uit de lewisstructuur is vaak te zien hoe stabiel het tussenproduct is.
- tussenproduct waarbij niet alle atomen aan octetregel voldoen: instabiel
- octetregel = atomen hebben 8
elektronen in de valentieschil
De vorming van een instabiel deeltje kost
meer energie dan bij stabiel deeltje
vorming verloopt trager
Omdat atoombindingen uit elektronen
bestaan, zijn het de verplaatsingen van elektronen die bepalen weke verbindingen worden
verbroken en welke bindingen worden gevormd.
in reactiemechanisme: verplaatsing van elektronen is een kromme lijn.
Polaire reacties
Atoombindingen in organische stoffen zijn polair doordat atomen in een atoombinding in
elektronegativiteit verschillen atomen zijn niet symmetrisch over het atoom verdeeld
ontstaat ladingsverdeling. Bij verbreking zal binding vaak in één geheel naar één van de
twee atomen springen: ene atoom negatief, andere atoom positief.
Positieve atoom kan binding aangaan met vrije elektronenpaar van ander atoom = polaire
reactie
Nucleofiel en elektrofiel
Een gevolg van partiële of gehele lading kan er een elektronentekort of -overschot
ontstaan.
Een partiële lading ontstaat doordat het ene atoom bij een binding harder aan het
elektronenpaar trekt dan het andere atoom. Het atoom met de grootste elektronegativiteit
trekt het hardst. Het atoom dat harder trekt krijgt zo een kleine negatieve lading, omdat de
elektronen dichterbij zijn, terwijl het andere atoom een kleine positieve lading krijgt. Je geeft
partiële landing aan met: 𝛿-- en 𝛿+
nucleofiel deeltje = deeltje met elektronenoverschot die zich aangetrokken voelt tot
positieve landingen
- negatieve landing / 𝛿-- lading / dubbele binding
elektrofiel deeltje = deeltje met elektronentekort (houdt van elektronen)
- positieve lading / 𝛿+ lading
Polaire bindingen hebben vaak een + en – kant, kan zowel als nucleofiel als elektrofiel
deeltje reageren
, In reactiemechanismen van koolstofverbindingen
komen vaker tussenproducten voor met positief
geladen koolstofatomen. Zo’n deeltje heet een
carbokation.
Radicaalreacties
Bij niet-polaire atoombinding is het bindend
elektronenpaar in het midden van beide
elektronen. Als de binding wordt verbroken
nemen beide atomen 1 elektron: radicaal =
ongeladen deeltjes met 1 ongepaard elektron.
radicaalreacties komen niet vaak voor, omdat
elektronen bij voorkeur gepaard zijn. Daarom zijn radicalen zeer reactief. Er vindt een
kettingreactie plaats waarbij allerlei nieuwe radicalen ontstaan. Wanneer 2 radicalen
reageren met elkaar stopt de kettingreactie.
Paragraaf 11.2 Radicaalreacties
Radicaalreactie heeft 3 fasen:
1. Initiatie
vormging van radicalen uit niet-radicalen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnvdwielen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.