Toets stof culturele antropologie.
College 1 Inleiding en landen van herkomst & cultuur.
Wat is antropologie?
Wetenschap van de mens en haar omgeving.
Perspectief vanuit de mens.
Altijd opzoek naar de “waarheid” van de realiteit
‘The truth lies in the eye of the beholder’
(E. Leyton, 1997)
Wat is cultuur?
1. Slaat op menselijk aangeleerd (en niet aangeboren) gedrag.
2. Grotendeels overgenomen of geleerd van voorgaande generaties.
3. Complex van gedragingen, maar de afzonderlijke gedragingen vertonen onderlinge
samenhang.
4. Het gaat om de samenhang van leden in een groep.
Definitie.
“Het geheel van voorstellingen, opvattingen, waarden en normen dat mensen als lid van een
samenleving overdragen en verwerven d.m.v. bewuste en onbewuste leerprocessen.”
Cultuur geeft antwoord op…;
Hoe leven wij samen? (waarden/normen)
Wat verwachten wij van elkaar? (rolpatronen)
Wat is onze visie op leven en dood? (religie)
Hoe verklaren we problemen die ons overkomen? (attributies)
Uitingen van cultuur:
Rituelen, gebruiken, artefacten, symbolen, literatuur en kunst.
Perspectieven op cultuur (martin, J 2002)
1. Integratie perspectief.
2. Differentiatie perspectief.
3. Fragmentatieperspectief.
Integratie perspectief:
Gedeelde en consistente interpretaties van fenomenen.
Duidelijke normen en waarden.
Alles wat niet gedeeld word is geen cultuur.
Metafoor: een eiland van helderheid in een oceaan van ambiguïteit.
Eigen woorden: er is één geldende cultuur.
Differentiatie perspectief:
Cultuur bestaat uit subculturen.
Gedeelde interpretaties van fenomenen binnen subculturen.
Subculturen bestaan in harmonie, onafhankelijk of in conflict met elkaar.
Metafoor: verschillende eilanden in een zee van ambiguïteit.
Eigen woorden: cultuur bestaat uit verschillende subculturen.
,Fragmentatie perspectief:
Er bestaat geen consistente en duidelijke interpretaties van fenomenen.
Cultuur bestaat niet.
Interpretatiekaders verschillen en veranderen constant en afhankelijk van het onderwerp.
Geen gezamenlijk of gedeeld kader, maar afhankelijk van belang bij een thema.
Belang van individu is leidend, niet gemeenschappelijke cultuur.
Metafoor: geen eiland in een zee van ambiguïteit.
Eigen woorden: cultuur bestaat niet.
Cultuur is dynamisch.
Cultuur wordt voortgebracht door mensen, en dus ook veranderd door mensen.
Veranderingsstromingen: (uitleg bijvoegen)
• Commercialisering
• Modernisering
• Globalisering
• Urbanisatie en industrialisatie
• Individualisering
Cultuur dimensies (Hofstede, G 1991)
1. Machtsafstand (verwachting en acceptatie van ongelijke macht)
2. Collectiviteit vs. Individualisme (groep vs. Individu)
3. Masculiniteit vs. Feminiteit (overlapping rol van man en vrouw)
4. Onzekerheidsvermijding (mate van behoefte aan (in)formele regels)
5. Langetermijngericht (mate van gerichtheid van toekomst of verleden)
Ontmoeting met de “ander”…., is een confrontatie met je eigen cultuur.
4 benaderingen van cultuur. (aanvullen met info)
1. Etnocentrisme.
2. Cultureel relativisme.
3. Universalisme.
4. Pluralisme.
Creolisering.
Een proces waarin verschillende (sub)culturen een eigen nieuwe (sub)cultuur gevormd wordt
(samensmelting!)
Voorbeelden:
• straattaal
• muziek,
• kleding enz.
• Surinaamse Creolen
• Afro- Amerikanen
Culturen “indelen”:
• Hokjesgeest
• Labelen
Valkuilen …:
Generalisaties
Stereotyperingen
Stigmatisering
Wees je bewust van diversiteit binnen cultuur!
,Cultuur verschillen.
• Ik- en wij cultuur
individualisme vs. collectivisme, eer/schaamte, positioneel gedrag (opvoeding!)
• In- en outgroup (intimi en buitenstaander)
Binnen(vrouw) en buitenwereld (man)
• Patronage en cliënt
asymmetrische (ongelijk!) persoonlijke transactie (wederzijdse diensten!) biedt bescherming
Aandachtspunten contact.
(tips voor hulpverlening)
1. Positie belangrijk (verwantschap, leeftijd, geslacht, prestige)
2. Is de situatie binnen of buiten?
3. Contacten hiërarchisch: hierdoor positioneel (aangepast, sociaal wenselijk) gedrag
4. Rolgedrag!
Resumeren (samenvattend)
• Cultuur is een dynamisch begrip
• Er zijn verschillende perspectieven (Integratie, differentiatie en fragmentatie)
• Er zijn verschillende benaderingen (Etnocentrisme, Pluralisme, Universalisme, Relativisme)
• Er zijn verschillende dimensies (Machtsafstand, Masculiniteit, Individualiteit)
• Valkuilen in nadenken over cultuur (Generaliseren, Stereotyperen en Stigmatiseren)
College 2 Komst en herkomst van migranten & minderheden beleid.
Het woord “allochtoon” is bedacht om beleid te maken.
Definitie CBS: “Van wie ten minste een ouder in het buitenland is geboren”
Definitie Van der Werf: 1. zelf of ouder(s) gastarbeider / koloniaal verleden/ vluchteling
2. niet-westers cultuurpatroon (religie, gewoonten, gebruiken)
3. maatschappelijke achterstandspositie
Verklaring van groei migranten.
• Gezinshereniging/vorming.
• Samenstelling gezinnen (meer kids)
• Minder remigratie (armoede)
Nederland immigratieland?
• NL wilde nooit een immigratieland zijn. (itt Canada, Nieuw-Zeeland, Australië)
• Eigenlijk al jaren gesloten grenzen. Maar in kader van geinshereniging en –vorming en de
internationale verplichting asiel te verlenen, komen er wel migranten binnen.
• Gevolg? minderheidenbeleid.
Push en Pull factoren.
• Economische factoren (werkloosheid/lage verdiensten)
• Psychologische factoren (familie spanning/familie conflicten)
• Politiek-sociologische factoren (politieke conflicten, etnisch-religieuze conflicten)
Het minderheden beleid:
Doel: allochtonen een volwaardige plaats in de samenleving te geven.
, Acculturatie (John Berry 2006)
(plaatje)
De maatschappelijke positie wordt beïnvloed door:
• Positie verwerving wat doet iemand zelf?
• Positie toewijzing welke kansen en mogelijkheden krijgt hij?
= Minderhedenbeleid.
Hoe hoger de maatschappelijke positie, hoe positiever de beeldvorming !
Analyseschema Pennix.
(uitleg)
Factoren van invloed op immigratiebeleid.
• Omvang en zichtbaarheid (Afwijzende gevoelens zonder dat men ‘ze ziet’)
• Economische functionaliteit! (Wanneer ze ‘nodig’ zijn, wordt er positiever gereageerd! vb.
Poolse bouwvakker, Indiase ICT’er)
• Economische groei (Wanneer het slecht gaat met economie, houding t.o.v. allochtoon
negatiever vb. rechts kabinet!)
5 fasen minderhedenbeleid.
1. Naweeën Indische dekolonialisatie (1950-1961)
Molukkers konden niet integreren: tijdelijk verblijf, geen beleid
2. Tijdelijke immigratie (1961-1975)
Gastarbeiders, Surinamers, verantwoordelijkheid bij werkgevers
3. Overgangsfase (1975-1980)
‘levenslange tijdelijkheid’ , remigratiebeleid geen succes (oprotpremie)
4. Fase van vestiging (1980-2000)
Beleid gericht op: emancipatie, rechten, achterstand aanpakken
5. De nieuwe eeuw (vanaf 2000)
Remmen immigratie. Verplicht integreren. Repressief inburgeringsbeleid
Huidig minderhedenbeleid.
• Verantwoordelijkheid voor integratie ligt alleen bij de immigrant
• Specifiek beleid wordt afgeschaft
• Generiek beleid wordt de standaard
• Het ministerie van Integratie is verdwenen
• Nederlanderschap is een norm… die moet je verdienen. Haal je die niet, dan voldoe je niet
(Universalistisch & Tweederangs burgerschap)
Beleidsvragen.
• Hoe ga je om met nieuwe immigranten (Oostblok, Spanjaarden, Italianen) zonder
integratiebeleid?
• Hoe houd je als samenleving zicht en grip op integratieproces van immigranten?
• Hoe open moeten de grenzen zijn? (Vluchtelingen, gezinsvorming / importbruiden)
• Genoeg aandacht voor diversiteit?
(Goed) beleid veranderd continue, want de samenleving verandert ook!
