Inleiding
1. Staatsrecht :
̶ Staatsrecht is het recht dat betrekking heeft op de rol en structuur
van de organen van de staat, de instelling en functionering ervan,
hun bevoegdheden, hun verhouding tot elkaar en die tot de burgers.
‘organen’ = parlement , regering, en rechterlijke macht (rechtbanken en
hoven)
Om te spreken van recht of een rechtsregel, beperken we de grote groep
van relevante regels hierna tot de regels die afkomstig zijn van de
overheid.
- Ze kan je verplichten die regel na te leven desnoods door sancties of
dwang.
Rechtsregels worden vaak opgedeeld in 2 groepen:
1.publiekrecht regelt de situatie van de overheid en de relaties tussen
de overheid en de burger
2.privaatrecht regelt de situatie van de individuele burger en zijn
relaties met andere burgers.
Onderscheid tussen die 2 normaal zeer duidelijk, maar wat bv met
gerechtelijk recht? Die heeft van beide takken iets mee. Vaak is er
, dus bij 1 juridisch probleem bovendien tegelijk publiek- en
privaatrecht van toepassing.
2. België :
“België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa”
- Principe rechtstaat , niet enkel burger maar ook overheid is gebonden
aan het recht die het uitvaardigt.
- rechtstaat verrijst scheiding der machten
-meergelaagd, verschillende niveaus ( regionaal, federaal)
- democratisch.. Iedereen heeft stemrecht en vrije verkiezingen.
- België is een lid van europa. Je hebt langs ene kant europese unie ( 27
leden) , en continent Europa. Ook zijn we lid van Raad van Europa ( 46
leden).
Raad van Europa en Europese unie zijn niet het zelfde!!!
- Belgie is een staat, heeft rechtsmacht om regels af te vaardigen en af te
dwingen ( belastingen)
1. België:
̶ België als staat
o Juridische consequenties
o Om jezelf een staat te noemen moet er aan
verschillende voorwaarden worden voldaan
̶ (Internationale) rechtsverantwoordelijkheid
o Heeft ook gevolgen - uw land is soeverein + heeft
rechtsverantwoordelijkheid
̶ Verdragsbevoegdheid
o Kunnen verdragen maken/ joinen heeft grote impact op
bevolking ( bv. EVRM )
̶ Buitenlandse betrekkingen
̶ Gewapende macht
2. Rechtstaat :
̶ De staat ( overheid ) is gebonden door het recht waarvan
zij de toepassing verzekert
̶ Hiërarchie van de normen
, o Uitvoerende macht mag niets doen tegen besluiten
wetgevende macht
o Grondwet staat ook boven het recht
̶ Rechtsbescherming Nodig om van rechtstaat te spreken
o Bij ons is dit systeem redelijk sterk maar was niet altijd
zo. Idee dat wet de grondrecht kan schenden kon 40 jaar
geleden nog. Sinds 1980 hebben we grondwettelijk hof
dat bevoegd is om te zorgen dat geen enkele wet ingaat
tegen rechten van de mensen of de grondwet.
Tegen de wetgever (GwH)
Tegen het bestuur (RvS)
̶ Onafhankelijke rechters
o Rechtbanken en hoven moeten onafhankelijk zijn
̶ Fundamentele rechten en vrijheden
o Claims die je hebt als individu richting de overheid.
Bv. Vrijheid van meningsuiting: staat mag je niet zomaar
een boete geven om dingen die je zegt.
Bv: Staat moet ook recht op leven beschermen door bv.
Moord strafbaar te stellen.
3. Democratische :
Demos volk
Grates = macht
Macht ligt bij het volk
• Doen we door parlement samen te stellen vrije geheime
verkiezingen . parlement = cruciaal.
̶ “Parlementaire democratie”
̶ Verkiezingen
̶ Legaliteitsbeginsel = feit is niet strafbaar als er geen wettelijke
bepaling voor bestaat.
̶ Parlementaire controle op regering
o Macht ligt grotendeels bij parlement, die voeren controle
uit
o Regering moet vertrouwen genieten van meerderheid in
parlement.
Parlement kan onderzoekscommissies invoeren.
Parlement controleert dus regering
4. Meergelaagde :
̶ Staatshervorming
, o Sinds 1950 kennen we deelstaten gewesten en
gemeenschappen
Gemeenschappen en gewesten
Bevoegdheidsverdeling
o Vss overheden met eigen bevoegdheden.
( bevoegdheidsverdeling )
̶ Provincies en gemeenten
5. In Europa:
Naar boven zitten we ook in meergelaagd systeem.
̶ Europese Unie ( 27)
̶ Raad van Europa ( 47)
̶ Multilevel constitutionalism = bestuur wordt verdeeld onder
meerdere niveaus.
o Alle bevoegdheidslagen hebben allemaal element van
constitutionalisme in zich. Naar boven en naar onder toe
̶ Verhouding Belgisch (grondwettelijk) recht en
internationaal/Europees recht
o Doet vraag reizen naar hierarchie norm.
o Welk recht primeert??
o Moeilijk leerstuk
3. Wat ontbreekt?
Het woord grondwettelijke !!
België is een grondwettelijk meergelaagde
democratische rechtstaat in Europa.
o Materiële vs formele Grondwet
o Wijziging van de grondwet
In een decreet van 2017 dat een wet van 1886 heeft aangepast ( goeie
behandeling van dieren) stond er verbod op onverdoofd slachten.
Religieuze organisatie spraken dit tegen, ze wouden ze niet verdoven.
In plaats van federale overheid werden gemeenschappen bevoegd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannedeclerck2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,46. Je zit daarna nergens aan vast.