SAMENVATTING LICHAMELIJK FUNCTIONEREN 4
, Zellman pagina 124-133 en pagina 11 uit Syllabus
Plasma:
Plasma bestaat uit water, met nutriënten, ionen, hormonen, bloedplaatjes, eiwitten albumine en
antilichamen. Albumine zorgen er voor dat water blijft kleven.
Rode bloedcellen:
Zijn de helft van het bloedvolume. Rode bloedcellen hebben geen celkern en hebben een eiwit
hemoglobine wat zorgt dat zuurstof blijft kleven. Rode bloedcellen leven maar 120 dagen en daarna
worden ze weggehaald door de lever en worden geproduceerd in het rode beenmerg. Dit noem je
erytropoëse.
Witte bloedcellen:
Daaronder vallen de neutrofielen, eosinofiele, basofielen, monocyten en lymfocyten. Het is een
afweersysteem voor infecties
Bloedplaatjes:
Zijn belangrijk voor het stollen van bloed. Samen met fibrine en de stollingsfactor uit de lever vormen
ze een stolsel voor een wond.
Aandoeningen van rode bloedcellen:
Anemie:
Anemie is een vorm van een veel te laag gehalte rode bloedcellen in je bloed. Dat lijdt tot slechte
levering van zuurstof en mineralen naar de weefsels. Oorzaken kunnen zijn een bloeding, en een
chronische ziekte en een overmatige vernietiging van rode bloedcellen bijvoorbeeld. De symptomen
zijn hypoxie (te laag zuurstofgehalte). Acuut bloedverlies leidt vaak tot een shock. De meeste mensen
ontwikkelen anemie langzaam. De klachten zijn vaak verminderde inspanningstolerantie,
hartkloppingen en vermoeidheid.
IJzertekort anemie:
IJzertekort is de meest voorkomende factor voor anemie. IJzertekort kan komen door bloedverlies,
menstruatie, zwangerschap of een snelle groei in de pubertijd. Vegetarische mensen krijgen sneller
anemie omdat ze veel minder ijzer binnenkrijgen. De eerste stap is een negatieve ijzerbalans. De
tweede stap is dat de ijzervoorraden in het lichaam uitgeput raken waardoor de synthese van
hemoglobine wordt aangetast en de rode bloedcellen zich gaan vervormen. De symptomen zijn
zwakheid en vermoeidheid. De behandeling hiervoor is een ijzertablet of injecties. Preventie kan
door ijzerrijke maaltijden te geven aan risicogroepen.
Anemie door chronische ziekte:
Bloedarmoede komt voor bij patiënten als gevolg van een chronische ontstekingsziekte, infecties en
auto-immuunziekten. Het komt vaak door een fout in de productie van de rode bloedcellen. De ernst
van de bloedarmoede is afhankelijk van de primaire ziekte. Anemie van een chronische ziekte zou
allen verholpen kunnen worden als de ziekte wordt behandeld. In sommige gevallen wordt er een
therapie gedaan met erythropoietin en dat kan de aanmaak van rode bloedcellen stimuleren.
Anemie door nierziekte
Nierfalen resultaat in een matige tot ernstige bloedarmoede wat af hangt van de ernst van een
nieraandoening. Dit komt door dat de nieren niet meer erythropoietin kunnen aanmaken. Door de
beoordeling van de ijzer status kan je erachter komen.
Megaloblastische anemie:
,De megaloblastaire anemie worden veroorzaakt door verminderde DNA-synthese. Megaloblastische
rode bloedcellen zijn meestal groot en bevatten een verhoogde verhouding van RNA tot DNA. De
onderliggende oorzaak van verminderde erytropoëse bij Megaloblastische anemie is een tekort aan
vitamine b12 en of foliumzuur, die nodig zijn voor de productie van rode bloedcellen.
Vitamine B12 te kort anemie:
Vitamine B12 kan niet gemaakt worden door het lichaam en moet binnenkomen via voedsel. Je moet
per dag ongeveer 2,5 microgram daarvan binnekrijgen. Het zou 3-6 jaar duren als absorptie zou
stoppen voordat je pas tekort hebt. De oorzaak ligt bij een inadequate absorptie of inname van
vitamine B12 of een fout in het eiwit intrinsieke factor of een verhoogde vraag of een verhoogde
afgifte. Dit eiwit wordt gemaakt in de maag en is van belang voor de absorptie van vitamine b 12 uit
de dunne darm. Zonder vitamine B12 scheuren de wanden van onrijpe rode bloedcellen gemakkelijk
in het bloed. De symptomen zijn: buikpijn, misselijkheid en braken, verbranding van de tong.
Gevoelloosheid, zwakte en gele en blauwe kleurenblindheid. Je kan dan geen tabletten slikken dit
moet via een injectie. Alleen vegetarische mensen en degene die leiden aan chronische darmziekten
of een stuk maag hebben verwijderd.
Foliumzuur te kort anemie
Foliumzuur zit in veel fruit en groente en je moet er 50 microgram per dag van. De opname van
foliumzuur kan aangetast zijn door ontstekingen van de darm. Mensen die alcohol gebruiken en
zwanger en zogende vrouwen zijn hier gevoelig voor.
(De mogelijkheid om vitamine b12 te absorberen verminderd naarmate je ouder wordt maar je hebt
er medicijnen voor die zorgen dat de absorptie wat wordt vergemakkelijkt
Hemolytische anemie:
Hemolytische anemie is een vermindering van circulerende rode bloedcellen die wordt veroorzaakt
door een versnelde vernietiging van rode bloedcellen.
Overgeërfde afwijkingen zoals hemoglobinedefecten, enzymdefecten en membraandefecten
beïnvloeden de optimale overleving van rode bloedcellen. Infectieuze agentia, bepaalde medicijnen
en immuunziekten kunnen ook de overleving van rode bloedcellen verminderen. Aanzienlijke
vernietiging van rode bloedcellen veroorzaakt symptomen die vergelijkbaar zijn met die van andere
anemieën. In tegenstelling tot andere anemieën produceert hemolytische anemie verhoogde
serumspiegels van bilirubine die het gevolg zijn van afbraak van heem in vernietigde rode
bloedcellen. Ophoping van bilirubine veroorzaakt een geelzucht of geeloranje uiterlijk in de weefsels,
urine en ontlasting. Vaak wordt dan de milt verwijderd of bloedtransfusie of antibiotica.
Hemoglobinopathieën:
Zijn aandoeningen die de structuur, functie of productie van hemoglobine beïnvloeden. Deze
aandoeningen zijn meestal erfelijk en variëren in ernst van de symptomen. De meest voorkomende
Hemoglobinopathieën zijn sikkelcelanemie en Thalassemie
Sikkelcelanemie:
SIchle-celanemie is een genetische aandoening gekenmerkt door ernstige hemolytische anemie,
pijnlijke episoden die sikkel cel crisis worden genoemd en een verhoogde vatbaarheid voor infecties.
Hoewel het is geërfd, zijn er twee vormen van de ziekte. Degenen die heterozygoten zijn, hebben
sikkel cel eigenschappen, een milde ziekte. Degenen die homozygoten zijn, hebben de ernstige vorm
die bekend staat als sikkelcelanemie. Bij sikkelcelziekte bevatten rode bloedcellen een abnormale
vorm van hemoglobine of hemoglobine S. Naarmate de rode bloedcellen de zuurstof bevatten,
verknopen hemoglobine S met andere hemoglobine S-moleculen en ontwikkelen zich lange
kristallen. Kristallen blijven zich vormen terwijl zuurstof vrijkomt en de rode cellen een sikkelvorm
aannemen.
,Rode bloedcellen zijn inflexibel en stijf en belemmeren kleine arteriolen en haarvaten, wat leidt tot
pijn en ischemie. Sikkelcellen zijn ook kwetsbaarder dan normaal, wat leidt tot hemolyse. Patiënten
met sikkelcelziekte lijden aan hemolytisch anema. Weefselsterfte veroorzaakt door ischemie
veroorzaakt veel pijn en kan leiden tot orgaan falen met herhaalde hemolytisch-episodes. De
diagnoses kan bekeken worden onder een microscoop en het kan niet worden genezen. De
behandeling is erop gericht om sikkel cellen te voorkomen en het verwijderen van pijnlijke
symptomen. Bloedtransfusie en verdovende middelen zijn de medicijnen.
Thalassemie
Thalassemie is een erfelijke bloedaandoening waarbij er een tekort is aan synthese van een of meer
van de eiwitketens die nodig zijn voor de juiste vorming en optimale prestaties van het
hemoglobinemolecuul. Verschillende categorieën Thalassemie veroorzaken milde tot ernstige
symptomen. Thalassemie zijn de meest voorkomende genetische aandoeningen ter wereld. De
ernstigste vormen van Thalassemie veroorzaken ernstige, lift bloedarmoede, hyperactiviteit van het
beenmerg, vergroting van de milt, groeiachterstand en botafwijkingen. Bloedtransfusies zijn vereist
en de levensverwachting verminderd. De diagnose van de meeste vormen van Thalassemie wordt
gesteld tijdens kindertumoren als kinderen met symptomen van ernstige bloedarmoede. De rode
bloedcellen van ernstige bloedarmoede door ijzertekort. Het is beschikbaar door onderzoek van
foetaal DNA verkregen door vruchtwaterpunctie of vlokkentest.
Aandoeningen van bloedplaatjes
Aandoeningen van hemostase die algemeen bekend staan als bloedingsstoornissen, omvatten een
reeks medische problemen die leiden tot slechte bloedstolling en een voortdurende bloeding.
Bloedingsstoornissen zijn het gevolg van een abnormale bloedplaatjesfunctie of aantal, vitamine K-
tekort, stollingsfactortekorten welke allemaal van belang zijn voor een goede hemostase.
Trombocytopenie
Te weinig bloedplaatjes is trombocytopenie. Het komt door te weinig productie of slechte opbouw
van de bloedplaatjes. Chemotherapie en radiotherapie zijn voorkomende oorzaken want die zorgen
dat de aanmaak onder druk komt te staan doordat ze het beenmerg vernietigen. Zelfs klein trauma
kan ernstige bloedingen veroorzaken. Spontane bloedingen zijn vaak zichtbaar op de huid als kleine,
platte, rode vlekken die petecchiae worden genoemd of als grotere paarsachtige paden die
ecchymose worden genoemd. Het kan meestal worden behandeld door de onderliggende oorzaak te
behandelen.
Idiopathische trombocytopenische purpura
Is een auto-immuunziekte wat overmatig veel bloedplaatjes vernietigd. Je ziet het aan het komen van
petecchiae. Kinderen herstellen binnen een paar weken maar bij volwassenen is het chronisch. De
milt kan verwijderd worden of het kan in de hand gehouden worden door corticosteroïden.
Stollingsstoornissen
Komen vaak door defecte synthese, erfelijke ziekte of verhoogde afbraak van stollingsfactoren. En
door vitamine K tekort kan dat tot stolsel leiden.
Dissiminerende intravasculaire coagulatie (DIC)
Gedissemineerde intravasculaire coagulatie is een potentieel levensbedreigende aandoening die de
afbraak van de bloedplaatjes en de consumptie van stollingsfactoren omvat. DIC treedt op tijdens
sepsis of bloedinfectie, endo beschadiging zoals in shocktoestanden, obstetrische complicaties bij de
bevalling van een kind en sommige soorten kanker. De pathogenese van DIC omvat de overblijfselen
van trombine in de systemische circulatie, waardoor systemische coagulatie en onderdrukking van
normaal fysiologisch anticoagulatiemechanisme wordt veroorzaakt. Uitgebreide stolling produceert
,weefsel-ischemie-orgaanschade en uitputting van bloedplaatjes en stollingsfactoren ook bekend als
consumptieve coagulatie, resulteert in uitgebreide bloedingen. De diagnose van DIC is gebaseerd op
de aanwezigheid van klinische tekenen van bloeding bij een patiënt met een klinische aandoening
waarvan bekend is dat deze wordt geassocieerd met DIC. Klinisch wordt DIC meestal
gediagnosticeerd op basis van de onderliggende ziekte, waargenomen lage aantallen bloedplaatjes
op een perifere bloedtest, toename van bloedingstijden en de aanwezigheid van afbraakproducten in
het bloedplasma. Behandeling van de onderliggende aandoening is vereist voor DIC.
Ondersteunende medische behandeling omvat bloedplaatjestransfusies, toediening van
concentraten van stollingsremmers en toediening van een intraveneuze anticoagulatie.
Aandoeningen aan de witte bloedcellen:
Neutropenie
Neutropenie is een vermindering van circulerende neutrofielen, die het risico op bacteriële
schimmelinfecties verhoogt Omdat neutrofielen veel van de tekenen van een acute infectie
veroorzaken, kunnen de klassieke symptomen zoals zwelling en pusvorming opkomen. Neutropenie
is een frequente complicatie van chemotherapie bij kanker of medische onderdrukking van het
immuunsysteem, omdat deze medicijnen cellulaire proliferatie in het beenmerg onderdrukken.
Infectieuze complicaties zijn afhankelijk van de ernst van neutropenie en zijn meestal diepgaand en
ernstig bij kankerpatiënten. Immuun vernietiging van neutrofielen vindt plaats bij reumatoïde artritis
of als een primaire aandoening met onbekende oorzaken. Neutropenie kan mild of ernstig zijn en
infectieuze complicaties zijn variabel. Chronische en ernstige gevallen vereisen medische
behandeling met medicijnen die de proliferatie van neutrofielen verhogen of medicijnen die de
immuun functie onderdrukken. Het gaat gepaard met koorts, huidontsteking, leverabcessen en
septikemie of infectie in het bloed. Het gaat wel eens vanzelf over en soms wordt er antibiotica
toegepast.
Witte bloedcelaandoeningen, bloedplaatjesaandoeningen en immuundeficiëntie zijn vaak te wijten
aan kwaadaardige ziekte. Neutropenie, trombocytopenie en voedingsanemieën ontwikkelen zich
secundair aan de maligniteit en kankerbedreigingen.
Leukemie
Er worden te veel witte bloedcellen aangemaakt waardoor de productie van andere bloedcellen in
gevaar komt. Gevolgen zijn bloedarmoede, gevoeligheid voor infecties en bloedingen.
, Zellman pagina 90-95, 95-104, 106,107
Slagaderen pompen het bloed van het hart af naar de weefsels en aderen pompen het bloed terug
naar het hart. De wanden van binnen naar buiten in het hart is endo, myo, pericardium. De
tricuspidalis klep zit aan de rechter kant van het hart en de mitralisklep aan de linkerkant van het
hart. Diastole is als het hart zich vult met bloed en systole is wanneer het hart het bloed weg gaat
pompen dit wordt samen de hartcyclus genoemd. De contractie van het hart gaat via de Sinusknoop
naar de AV-knoop en dan vervolgens naar de purkinjevezels. Dit wordt in werking gezet door het
autonome zenuwstelsel en het hormoon epinefrine. Acetylcholine zorg ervoor dat de hartslag
vertraagd door de vagus nerve en noradrenaline en epinefrine zorgen ervoor dat het hart sneller gaat
kloppen. Je hebt een grote en een kleine bloedsomloop. De kleine begint aan de rechterkant van je
hart en gaat zo naar je longen. Vervolgens pakt het daar zuurstof op en dat komt dan in de linkerkant
van je hart waarbij het gepompt wordt naar je hele lichaam. Aderen hebben kleppen die ervoor
zorgen dat het bloed terugkomt bij het hart.
Ziektes van de slagaders
Arteriosclerose
De wanden van de slagaderen worden hard en inflexibel door calcium afzetting. En geïnfecteerde
slagaderen zijn niet in staat om uit te rekken en zich weer te hervormen aan de hand van de druk van
het bloed. Als resultaat leidt het tot hypertensie. Roken leidt tot arteriosclerose.
Artherosclerose
Is een dikke, harde, nauwe slagader ziekte. Hypercholesterose, roken, hypertensie en diabetes zijn
risicofactoren. Het begint vaak in jongvolwassenen. De simpelste vorm van deze ziekte zijn de vettige
strepen die in slagaderen voor kunnen komen.
Slagaderen kunnen vezelachtige arterie plaatsjes ontwikkelen wat vaak het begin is van
atherosclerose en het wordt gekenmerkt door ophoping van lipiden en vorming van littekenweefsel.
Zodra de plak groter wordt kunnen de arteriën dicht gaan zitten en zo wordt het bloed geblokkeerd.
Atherosclerose kan je niet altijd te symptomen zijn en soms pas als het vat echt dicht it. Bij een
opstopping in de coronaire slagaderen krijg je pijn op de borst en kortademigheid. Bij een opstopping
in de halsslagader krijg je geen bloed in je hersenen en bij een perifere vasculaire ziekte krijg je pijn in
de spieren van je benen. De diagnose kan gesteld worden door middel van een elektrocardiogram,
een CT en een coronaire angiografie. De behandeling kan bestaan uit antihypertensie en
cholesterolverlagende medicatie.
Peripheral Arterial(vasculair) Disease/ perifere arterie ziekte (in de benen)
Deze ziekte zorgen voor ischemie. Ischemie is te weinig bloedtoevoer en zuurstoftoevoer,
verslechterde functie en weefselafsterving. Artherosclerose is een belangrijke oorzaak van de
perifere arterie ziekte. De slagaderen in je benen worden het vaakst aangetast. Het gebeurt het vaak
bij oudere mensen. De risicofactoren zijn dezelfde als bij die van artherosclerose maar ook fysieke
inactiviteit en hoog vet dieet.
Het belangrijkste symptoom bij perifere arterie ziekten is etalagebenen, of pijn met het lopen. Maar
ook een dunne huid en dunne subcutane weefsels van het onderbeen ook kan de voet koud voelen.
Wanneer het bloed zodanig gehinderd wordt kan het ook zijn dat er zelfs pijn is bij rust. De diagnoses
kan gesteld worden door een angiografie en ultrasound. De behandeling is het voorkomen van
verdere complicaties. Sloom wandelen zorgt voor onder druk rond de plak en voorkom wonden want
dat is moeilijk te helen.
