Samenvatting Energie economie ('23-'24) (Handelsingenieur) (14/20)
10 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Energie-economie (D0S35A)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een samenvatting van het vak (inclusief handboek) Energie economie gegeven door prof Guido Pepermans. Hierbij zitten zowel nota's, extra delen zelfstudie verwerkt en gastlessen.
HOOFDSTUK 1: Geschiedenis en toekomstig energiegebruik:
1. Belangrijkste invloed factoren energiegebruik vraag naar energie:
De vraag naar energie = afgeleide vraag = energie op zichzelf is voor ons niet zo interessant maar wat
we er mee kunnen doen maakt het interessant voor ons (en dus in combinatie met technologie)
We kunnen iets produceren dat ons interesseert als consument
Om de vraag naar energie op een macroniveau te kunnen begrijpen hebben we inzicht nodig naar
de vraag voor energiediensten op een microniveau
2 belangrijke economische agenten:
1. Huishoudens
2. Bedrijven
Door hun gedrag zal de vraag naar energie ontstaan
beiden hebben 2 drivers voor hun energiegebruik:
1. Inkomen per capita (= koopkracht voor huishoudens) / productievolume (bedrijven)
𝑒𝑛𝑒𝑟𝑔𝑖𝑒𝑝𝑟𝑖𝑗𝑠
2. 𝑒𝑓𝑓𝑖𝑐𝑖ë𝑛𝑡𝑖𝑒 = prijs van de energiedienst
Voorbeeld les: 1 kg kool kan 2kWh aan elektriciteit genereren waarbij een ton kool 100 euro kost
100/1000 = 10 cent per kilogram kool 10 cent/ 2 = 5 cent = prijs voor geproduceerde elektriciteit
Extra voorbeeld les: wagenkm vereist brandstof ( 1,5 euro per l) waarbij men met 1 l brandstof 15 km
kan afleggen prijs energiedienst: 1,5/15 = 10 cent per km
Opmerking: de prijs van energie en die van energiediensten hoeven niet in dezelfde richting te
evolueren !!
1.1 BEDRIJVEN
Productiefunctie = analytische beschrijving productieproces waarbij in dat proces inputs worden
omgezet in een bepaald outputvolume Y
𝑌 = 𝐹( 𝜌, 𝜃, 𝐾, 𝐿, 𝐸, 𝐴)
Y = output, K = kapitaal, L = arbeid, A = land, E = energie, 𝜌 = technologieniveau, 𝜃= institutionele
kwaliteit (vb. democratisch land, wegenkwaliteit, corruptieniveau…)
onder bepaalde assumpties kan dit herschreven worden als 𝑦 = 𝐹(𝑘, 𝑒) = KT per capita
productiefunctie
valt makkelijker grafisch voor te stellen
2 extreme gevallen:
1. Leontieve productiefunctie
geen substitutie van inputs mogelijk (tussen k en e)
vaste verhouding gebruiken
als we de pijl volgen kunnen we dit zien als een
wandeling doorheen de tijd met links vanboven t =
oneindig => in het begin: hoe hoger we gaan hoe meer
we in staat zijn om een hogere y te bekomen
MAAR bepaald punt (A) waarachter het niet meer
mogelijk is om y te verhogen (verder omhoog op de pijl
heeft weinig zin)
WAAROM? Door gebrek aan substitueerbaarheid!!
, 2. Lineair: Perfecte substitutie
elke eenheid energie kan aan een constante ratio
worden omgezet naar een bijkomende input kapitaal
zelfde proces waarbij we een wandeling doorheen
de tijd maken : je zal telkens op een hogere y
terechtkomen (door substitueerbaarheid) en je kan
dus telkens maar blijven groeien
technisch gezien zou je vanaf een bepaald punt zelf
zonder energie verder kunnen blijven groeien
uit de eerste orde voorwaarde kan je de verschillende vragen afleiden:
Kenmerken vraagfuncties:
Substitutiemogelijkheden zitten erin verwerkt
Negatieve helling (vraag energie in functie van prijs)
LT <-> ST
Belangrijkste conclusies:
Energieprijsveranderingen induceren substitutie tussen energie en andere inputs
Twee orde effecten kunnen voorvallen
1.2 HUISHOUDENS
2 soorten goederen:
1. Consumptiegoederen x1 (= volume dat we consumeren) verkocht aan een unitprijs p1
2. Energiediensten x2 verkocht aan een unitprijs p2 (= pe / k) (met k = efficiëntie)
nutsfunctie: U(x1,x2) waarbij U toeneemt bij een stijging van een van (of beide) argumenten
Waarbij het maximalisatieprobleem leidt tot volgende twee vraagfuncties:
Gegeven p2 = pe / k:
I = indifferentiekromme = alle combinaties die leiden
tot eenzelfde nutsniveau
op basis van I en budgetcurve (gele curve) kunnen we
optimale prijs bepalen
STEL: vergroten/verkleinen budget ruimte: rotatie om
horizontale as naar buiten/binnen toe (hoger kruispunt
met x-as)
, hoe budget vergroten?:
1. Daling pe toename vraag energiediensten toename vraag naar energie
2. Stijging k meer diensten produceren maar niet noodzakelijk meer energie
2 situaties met verschillende consequenties!!
1.3 ENERGIEGEBRUIK OP MACRONIVEAU
Belangrijke factoren:
Populatie omvang (huishoudens) en economische schaal (bedrijven)
Energiegebruik door heen de tijd
o Populatiegroei
o Institutionele veranderingen
o Veranderingen in economische structuur
Zodat energie identiteit:
Met E/GDP = energie-intensiteit = volume aan energie die je nodig hebt om 1 dollar aan output te
produceren in een land
algemene trends:
landen die later starten met stijgende trend : pieken
vroeger en lager
elk land: omgekeerde U vorm door verschuiving in
structuur van de economie: eerst landbouw (weinig
energie intensief) daarna industriële economie (veel
intensiever) en nu eerder diensten georiënteerde
economie + technologie innovatie (opnieuw iets minder
intensief)
convergentie: meer en meer evolueren we naar een globale
economie
snellere verspreiding innovaties = reden waarom latere landen ook
vroeger pieken
2. Energie in een historisch perspectief:
2.1 ECOLUTIE GDP PER CAPITA EN POPULATIE:
eerste twee termen van de energie identiteit kennen een sterk positieve trend
we verwachten dat de vraag naar energie ook fors toeneemt (en na verloop van tijd dus tekorten)
MAAR dit merken we niet in de praktijk
, Onderzoek: energie prijzen kunnen in de toekomst stijgen door een toename in
energieconsumptie (en dus mogelijke schaarste) MAAR er is geen bewijs dat er ooit een lange termijn
trend is geweest in prijsstijging
waarom?: markten reageren op prijssignalen => innovatie substitutie => schaarste wordt
weggewerkt (mogelijks naar een andere markt waar eenzelfde scenario zich opnieuw voordoet)
voorbeeld verwarming:
Algemene samenvatting van het onderzoek:
prijs van de dienst kent veel spectaculairdere
dalingen !!
2.2 TOEKOMST ENERGIEMARKT
Toe
ko
mst
ige
tren
ds:
3
mogelijke scenario’s
accelerated = co2 emissie terug gebracht om
globale gemiddelde temperatuur te beperken tot 2
graden boven pre-industriële niveau
net zero = een daling van 95% (nog altijd emissies
omdat je ze niet kan vermijden maar compenseren
door bv “carbon capture”)
new momentum = zoals nu verder
CONCLUSIE
Energieresources zijn cruciaal om economische groei en welvaart te genereren
De vraag naar energie is een afgeleide vraag die wordt beïnvloed door verschillende factoren
Energieprijzen zijn de sleutel tot het begrijpen naar energiedienstenvraag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariewillemen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,18. Je zit daarna nergens aan vast.
