Een overzichtje van de volgende modellen en theorieën die in het vak aanbod zijn gekomen:
-RNR
-GLM
-Biopsychosociale modellen
-Dual taxonomy
-GST
-Sociale controle theorie
-Intergenerationele overdacht of aangeleerde hulpeloosheid
-Sociale cognitieve theorie
-Ontwikkelings-ecologisch model
-Antis...
Modellen en theorieën
Verklaringen antisociaal gedrag
Risk-Need-Responsivity (RNR)
Dit model was een reactie op ‘niets werkt’ houding (jaren 70/80) harder straffen. Denk aan filmpje
van college mensen op straat die denken dat het toch allemaal niet werkt om te behandelen. Reactie
was toen in de jaren 70/80 we moeten harder straffen. Met als gevolg dat veel meer mensen in de
gevangenis kwamen.
We weten nu wat niet werkt, maar wat werkt dan wel? Op basis van hun analyse hebben Andrews en
Bonta drie principes bedacht:
-Risicoprincipe (Risk): Behandeling moet aansluiten op risiconiveau van de dader (bv. als iemand een
appel steelt en dan geef je 10 jaar tbs dat is niet proportioneel en zal waarschijnlijk meer schade aan
richten dan dat het iets goeds doet). Dus kijk naar het delict en besluit dan de intensiteit van de
behandeling. Daarnaast moet je kijken naar het recidiverisico van de dader.
-Behoefteprincipe (Needs): Behandelen van ‘criminogene needs’. Het stukje behandelen wat
gerelateerd is aan het delict gedrag.
Criminogene factoren/needs:
-Antisociaal gedragspatroon als dit bv. gelinkt is aan impulsiviteit dan kun je een
behandeling geven zodat de impulsiviteit verminderd.
, -Responsiviteitsprincipe (Responsivity): Aansluiting bij capaciteiten van de dader. Er wordt gekeken
naar algemene (bepaald gedrag levert een beloning op of een straf, algemeen geldend voor
iedereen, bv. socialiteit) en specifieke (past een behandeling bij de capaciteiten van de patiënt, i.v.m.
bv. intelligentieniveau) responsiviteit. Bv. een hele complexe behandeling bij iemand met een
verstandelijke beperking zal niet werken, dus je moet goed kijken per patiënt wat bij degene past en
wat werkt. Het aanslaan van interventie is afhankelijk van relatieprincipe en structuurprincipe.
Dit moet gestructureerd en systematisch ingevoerd worden. De staf moet getraind zijn. De
hoofdfocus moet zijn het terugdringen van criminogene needs. Dus het reduceren van dynamische
risicofactoren. Dit is erg belangrijk voor risiciotaxatie. Of een behandeling of interventie aanslaat is
afhankelijk van de responsiviteit.
Bij behandelingen die geen gebruik maken van dit model neemt het recidiverisico zelfs toe.
Naarmate instellingen meer gebruik maken van een twee of drie van dit model gaat het recidiverisico
sterk naar beneden. Echter is er ook kritiek op dit model:
-Pure focus op risicofactoren en niet op de kwaliteiten van mensen. Het is dus probleemgericht.
-Weinig focus op responsiviteit van patiënt en motivatie voor therapie.
-Te weinig focus op relatie patiënt-therapeut.
-‘One-size fits all’ benadering.
Good lives model (GLM) reactie op RNR
Als reactie op RNR is GLM ontwikkeld, omdat ze vonden dat RNR teveel focust op wat er mis is. GLM
komt uit de positieve psychologie benadering. Het is een constructieve benadering, gebaseerd op de
kracht van iemand. Seligman: ‘amplify strengths of clients rather than repair their weakness’.
Forensische patiënten zijn net zoals wij, we willen dingen bereiken in het leven, we willen status we
willen aardig gevonden worden enz. Maar forensische patiënten bereiken hun doelen niet zoals ons,
ze gebruiken andere middelen/wegen om die status te krijgen. Bv. door fysiek geweld. Dus zelfde
doelen maar het gaat mis op de weg er naar toe.
Verbeteren vaardigheden voor het verkrijgen van primaire sociale goederen (affectie, status enz.)
alles wat bijdraagt aan je subjectief welbevinden. Dit model heeft vier pijlers:
-Positieve benadering gebaseerd op sterke punten van daders.
-Risicofactoren (criminogene needs): verstoring in de interne en externe voorwaarden voor
verwezenlijken (psychosociale) goederen.
-Geeft aan welke vaardigheden en capaciteiten nodig zijn voor het starten met behandeling
(treatment readiness). Bv. als iemand niet autonoom kan zijn in het innemen van medicatie, is hij of
zij ook nog niet klaar om begeleid te gaan wonen.
-Houding van therapeut naar patiënten en patiënt-therapeut relatie. De relatie tussen behandelaar
en patiënt is heel belangrijk. De ene patiënt is de andere niet en de ene behandelaar is de andere
niet. Er kan ook een mismatch zijn en dan is het prima om een patiënt door iemand anders te laten
behandelen.
Het GLM bouwt eigenlijk voor op het RNR met een positieve benadering. Steekt iets meer in op
relatie tussen behandelaar en patiënt en of iemand al klaar is voor een behandeling. In hoeverre deze
benadering effectief is, is moeilijk te toetsen en is nog niet veel getoetst. Als instellingen vast houden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shpnnbrws. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
