Gezinnen Van Nu – Probleem 11
Literatuur: Heireman (in Autrique) & Parke + artikelen Anthonijsz, Hetherington & Amato
Wat is de achtergrondinformatie van echtscheiding en nieuw-samengestelde gezinnen?
Echtscheiding = wanneer een burgerlijk huwelijk wordt beëindigd.
Cijfers = per jaar krijgen ongeveer 70.000 thuiswonende kinderen, van wie bijna 60.000
minderjarigen, te maken met de scheiding van hun ouders. Scheidingen komen zowel in de
stad als op het platteland voor, veel vaker in gezinnen zonder religieuze binding, en veel
vaker in gezinnen met een lager opleidingsniveau. Jeugdigen van alle leeftijden kunnen te
maken krijgen met scheidende ouders, dus ook heel jonge kinderen. Meestal hebben na de
scheiding beide ouders gezamenlijk ouderlijk gezag. Allochtone scheidingskinderen wonen
vaker dan autochtone scheidingskinderen in een moedergezin en hebben ook minder
contact met hun uitwonende vader.
Trends = 100 jaar geleden was er ongeveer één scheiding op de duizend mensen in de VS. in
1980 was dit toegenomen tot vijf scheidingen voor elke duizend mensen, en deze toename
was geassocieerd met een afname in de legale en morele beperkingen tegen scheiding en
een verschuiving in de focus van het gezinsleven van economische afhankelijkheid naar
economische voldoening. Sinds 1980 is de mate van scheiding echter afgenomen naar
minder dan vier scheidingen per duizend mensen vandaag de dag. Ondanks deze afname
zijn scheidingen in de VS frequenter dan van ieder ander land in de westerse wereld. Zo
eindigen meer dan 45% van de huwelijken nog steeds in scheiding in de VS.
Sinds 1980 heeft er ook een verschuiving plaatsgevonden weg van de aanname dat moeders
automatisch de beste ouder zijn en een toename in het aantal kinderen met gedeelde
voogdij door beide ouders. Uit een studie blijkt dat in 80% van de gevallen alleen de moeder
fysieke voogdij krijgt over de kinderen. De overige 20% betreft voogdij door de vader of
gedeelde voogdij. Het aantal vaders met voogdij is de laatste jaren toegenomen als een
gevolg van de groeiende vaderschapsbeweging en de groeiende erkenning dat vaders
significante ouderlijke figuren zijn. 65% van de vrouwen en 75% van de mannen hertrouwen.
Scheidingen komen echter vaker voor in hertrouwde paren.
Oorzaken = de kans op een scheiding neemt toe wanneer partners verschillende etnische
achtergronden hebben, geen religieuze overtuiging dat scheiding fout is, veel alcoholgebruik,
slechte communicatie skills of mentale gezondheidsproblemen. Ook neigen zij eerder te
gaan scheiden als ze hoge niveaus van stress ervaren door beperkte educatie, economische
moeilijkheden, te jong trouwen en overweldiging door de verantwoordelijkheid van het
hebben van kinderen. Voor de meeste familieleden is de periode na een scheiding stressvol:
1) Tijdens het eerste jaar na de scheiding nemen gevoelens van ongelukkigheid bij de
ouders toe en verslechtert het sociale en emotionele welzijn van de kinderen.
2) Tijdens het tweede jaar ervaren veel ouders een verbetering in hun welzijn,
interpersoonlijk functioneren en familierelaties.
1
, Nieuw-samengestelde gezinnen = een gezin met een kind dat maar met één van de
volwassen partners een biologische band heeft. In Nederland heet dit een stiefgezin.
Cijfers = steeds meer kinderen ervaren na een scheiding van hun ouders de complexiteit van
het wonen in een gezin in een nieuwe samenstelling. In de VS betreft het momenteel een
derde van de kinderen jonger dan 18 jaar. Zes jaar na de scheiding is 75% van de mannen
en 50% van de vrouwen in de VS hertrouwd. Ook is 50% van alle huwelijken in feite een
hertrouw voor minimaal één van beide ouders. In Nederland is één op de tien gezinnen een
stiefgezin en één op de twaalf kinderen leeft in een stiefgezin. Nieuw-samengestelde
gezinnen zijn duidelijk in opkomst en groeien langzamerhand uit tot de meest voorkomende
gezinsvorm in de westerse maatschappij.
Vormen = een typisch samengesteld gezin bestaat niet, aangezien talrijke combinaties van
verschillende gezinsleden mogelijk zijn. Stiefvader- en stiefmoedergezinnen zijn gezinnen
waar men met de biologische ouder en een stiefvader of -moeder samenwoont. Slechts 15%
van alle kinderen die leven in een stiefgezin, leeft in een gezin met de biologische vader en
een moeder. Deze kinderen ervaren meer stress dan kinderen in stiefvadergezinnen.
Onderscheid kan worden gemaakt tussen simpele en complexe samengestelde gezinnen:
Simpel samengesteld gezin: kinderen zijn afkomstig van slechts één van de partners.
Complex samengesteld gezin: een gezin waarin beide partners kinderen hebben uit
een vorige relatie, plus eventueel samen één of meer kinderen. Ongeveer de helft
van de hertrouwders heeft binnen twee jaar een kind met hun nieuwe partner.
Het leven van het gezin wordt sterk beïnvloed door de omgangsregelingen die er voor de
kinderen zijn. In Nederland was in 1998 sprake van een wetswijziging rondom gezamenlijke
verantwoordelijkheid van ouders in belangrijke beslissingen rondom hun kind. Vaak werken
de ouders zelf regelingen uit voor de kinderen via de procedure van echtscheiding met
onderlinge toestemming (EOT). Er zijn tegenwoordig veel gezinnen waarin sprake is van co-
ouderschap, en hierbij zijn kinderen afwisselend in het gezin van hun vader en het gezin van
hun moeder aanwezig. Een frequent fenomeen is echtscheiding na hertrouw. Ongeveer 60%
van deze huwelijken eindigt met een echtscheiding, en dit vooral binnen de eerste vijf jaren
na de hertrouw en bij een groter aantal stiefkinderen. De beste tijd om te hertrouwen blijkt
voor het tiende levensjaar van de kinderen en na het zestiende levensjaar.
In de loop der jaren kan het samengestelde gezin naar een van de volgende evolueren:
a. Het neotraditionele samengestelde gezin dat meest overeenkomt met het kerngezin.
b. Het matriarchale samengestelde gezin waar de stiefvader geen ouderrol aanneemt.
c. Het romantische samengestelde gezin.
De eerste twee gezinstypen houden meestal stand, terwijl het romantische stiefgezin vaak
stukloopt. Dit heeft te maken met de onrealistische verwachtingen en het toedekken van de
moeilijkheden. Het eerste type samengestelde gezin besteedt veel aandacht aan de uitbouw
van de gezinsidentiteit, terwijl in het tweede type de moeder de eenouderrol weer
opneemt en de relatie tussen de nieuwe partner en de kinderen niet is gedefinieerd als een
ouder-kindrelatie. De stiefvader wordt hier eerder gezien als vriend of mentor.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliaslab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.