Samenvatting over het boek samenwerkend leren. Hoofdstuk 1 t/m 6 in 17 pagina's in plaats van het hele boek. Zelf de samenvatting geleerd en voor mijn tentamen een 9,2 gehaald.
Samenvatting samenwerkend leren
Hoofdstuk 1: samenwerken en leren.
1.1 wat is samenwerkend leren?
Samenwerkend leren is veel meer dan je mag het samen doen. Samenwerkend leren is een
nauwkeurig beschreven onderwijsstrategie die, mits goed uitgevoerd, alle leerlingen actief
aan het leren zet met elkaar. We spreken van samenwerkend leren als er aan vijf kenmerken
is voldaan:
1. wederzijdse afhankelijkheid
2. individuele aanspreekbaarheid
3. directe interactie
4. ontwikkeling van sociale vaardigheden
5. aandacht voor het groepsproces
de eerste twee worden ook gezien als sleutelbegrippen van samenwerkend leren.
1. Positieve wederzijdse afhankelijkheid: dit wil zeggen dat leerlingen elkaar echt nodig
hebben om tot succes te komen, en dat leerlingen dat ook zo ervaren, zoals bij het
lopen van estafette. Bij positieve wederzijdse afhankelijkheid kan de ene leerling niet
zonder de andere en omgekeerd. Leerlingen moeten weten hoe die wederzijdse
afhankelijkheid is vormgegeven. Wanneer leerlingen dit ervaren en begrijpen weten
ze dat:
- Elk groepslid een inspanning moet leveren om een adequaat groepsresultaat in
het leren te behalen.
- Ieder groepslid een unieke bijdrage levert aan de gemeenschappelijke inspanning
vanwege de eigen bijdrage, eigen bronnen, of andersoortige
verantwoordelijkheden.
2. Individuele aanspreekbaarheid: dit wil zeggen dat de docent en de leerlingen elkaar
kunnen aanspreken op ieders inbreng en op het eindresultaat. Dat betekent dat elke
leerling bewust bijdraagt aan het groepsresultaat en dat resultaat ook zelf kan
verantwoorden door het uit te leggen of te presenteren. Het functioneert in
samenhang. Individuele aanspreekbaarheid is een van de vijf sleutelbegrippen om te
verzekeren dat alle groepsleden van het samenwerkend leren beter worden. Het
hang nauw samen met positieve wederzijdse afhankelijkheid.
3. Directe interactie: als docenten willen dat leerlingen samenwerken leren, moeten ze
ervoor zorgen dat leerlingen elkaar aankijken. Samenwerkend leren vereist directe
interactie tussen leerlingen opdat ze elkaars leren kunnen stimuleren. De opstelling is
daarbij van belang. Leerlingen moeten maximaal gestimuleerd worden om elkaar te
helpen, gedachten uit te wisselen, elkaar te ondersteunen, elkaar feedback te geven
en elkaar te prijzen.
4. Ontwikkeling van sociale vaardigheden: voor samenwerkend leren zijn vaardigheden
nodig. Vaardigheden in het omgaan met andere personen en in het leren in kleine
groepen. Dat zijn vaardigheden als:
, - Elkaar leren kennen en elkaar vertrouwen
- Helder en duidelijk communiceren
- Elkaar accepteren en ondersteunen
- Problemen effectief oplossen
Het gaat over gedrag op het grensvlak van vaardigheid en
persoonlijkheidskenmerken zoals afspraken nakomen. Docenten moeten de
leerlingen deze vaardigheden aanleren. Het aanleren van sociale vaardigheden gaat
het beste als de deelvaardigheid functioneel is in de context van de opdracht.
5. Aandacht voor het groepsproces: het wordt de leerlingen duidelijk dat
groepsprocessen niet zomaar gebeuren. Ze leren dat er redenen zijn waarom het
groepsproces gaat zoals het gaat. Daardoor krijgen ze grip op het proces van samen
leren en op de wijze waarop de verschillende groepsleden daar aan hebben
bijgedragen. Om dit te bereiken zal de docent regelmatig aandacht moeten besteden
aan de wijze waarop de groep samen heeft geleerd. Dit bestaat eruit dat groepsleden
met elkaar bespreken hoe goed ze hun doelen gehaald hebben en hoe eenieder
daaraan heeft bijgedragen.
1.2 waarom samenwerkend leren?
Er zijn vijf typen argumenten voor het gebruik van vormen van samenwerkend leren in de
klas. Deze argumenten betreffen:
1. het actief leren stimuleren
2. het leren zichtbaar maken
3. de klassenorganisatie en de handen ‘vrij’
4. ontwikkeling van het zelfstandig leren van leerlingen
5. maatschappelijke argumenten
1. actief leren stimuleren: leren doen leerlingen ook wanneer ze zelf actief zijn en zelf
betekenis kunnen geven aan hun eigen leren. Essentiële voorwaarden zijn een
actieve deelname van leerlingen, hardop denken en een zorgvuldig vormgegeven
, leerklimaat. Leren veronderstelt ten minste mentale activiteit: leerlingen moeten zich
de stof zelf eigen maken. Docenten moeten activiteiten koppelen om de leerlingen
de kans te geven de stof te verwerken.
2. Leren zichtbaar maken: veel docenten ervaren dat kennis overbrengen door alleen
maar te vertellen of te laten lezen een weinig effectieve manier van kennisoverdracht
is. De aangeboden informatie wordt beter verwerkt als de leerling er ook wat mee
doet. Pas als de kennis door de leerling zelf bewerkt, geoefend en toegepast wordt is
er sprake van het volledig eigen maken van kennis. Bij samenwerkend leren is er
sprake van zichtbare leeractiviteiten.
3. Klassenorganisatie en de handen ‘vrij’: deze argumenten komen direct uit de
lespraktijk. Informele samenwerking is vaak ongestructureerd. We noemen dat bij
elkaar zitten of ongestructureerd groepswerk. Samenwerking tussen leerlingen ofwel
leerlingen die elkaar effectief helpen bij het leren, maakt dat de docent vaker de
handen vrij heeft voor gerichte steun. Dat betekent niet dat hij de leerlingen aan hun
lot overlaat, maar dat hij gericht leerlingen naar elkaar kan verwijzen terwijl hij zelf
met de leerlingen kan werken die extra steun nodig hebben.
4. Ontwikkeling van het zelfstandig leren van leerlingen: door leerlingen op een
gestructureerde manier met elkaar samen te laten leren, kan de docent hen meer
verantwoordelijk maken voor hun eigen leerproces. Er zijn heel veel manieren om
leerlingen bij het eigen leerproces in te schakelen en hun geleidelijk meer
verantwoordelijkheid te geven voor onderdelen van het leerproces. Van zelfstandig
leren spreek je wanneer leerlingen hun eigen leren sturen. Ze moeten zich dan
bewust zijn van manieren van werken en leren. Het reflecteren van eigen werk met
medeleerlingen helpt hier bij
5. Maatschappelijke argumenten: het laatste argument is de maatschappelijke vraag
naar sociaal en communicatief vaardige mensen. Ervaring leert dat leerlingen door
ongestructureerde samenwerking nauwelijks enige sociale vaardigheid ontwikkelen.
1.3 samenwerkend leren en leeractiviteiten
We onderscheiden drie vormen van leren met bijhorende leeractiviteiten.
1. Leren gericht op wendbaar gebruik: creatief toepassen
2. Leren gericht op beklijving: integreren
3. Leren gericht op beheersing: onthouden en begrijpen.
De vier leeractiviteiten zijn:
4. Creatief toepassen: gericht op het gebruiken van de kennis in een nieuwe onbekende
situatie.
3. Integreren: gericht op het ophalen en activeren van bestaande kennis en of het
verbinden van nieuwe verworven kennis met deze reeds aanwezige kennis.
2. Begrijpen: gericht op het in eigen woorden weergeven wat de docent heft gesteld en
op het zien van de samenhang tussen de gegevens.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anneplat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.