Volledige samenvatting van thema 5 van het blok Start tot Arts. Bevat de theorie van alle hoorcolleges, de belangrijkste literatuur en de leerdoelen uit het blokboek.
Competentie: kan ik het (nog) wel
Ethiek: wat is het goede om te doen?
Wetenschap: wat is betrouwbare kennis?
à Klinisch: wat is goede zorg?
Competentie
• Grip à onzekerheid kan ontstaan bij een verlies aan houvast
• Klinisch à bij verlieservaringen kunnen patiënten verschillende reacties hebben:
boosheid, of zich vastgrijpen aan jou of aan hun naaste
Concluderend:
• Het gedrag van patiënten kan bestaan uit het omgaan met onzekerheid
• Om met onzekerheid om te gaan, kan je:
o De grip versterken
o Accepteren dat je nog geen grip hebt.
• Gezondheid volgens Huber:
o ‘Je eigen regie voeren’ à grip versterken
o ‘Vermogen je aan te passen’ à verlies aan grip accepteren
Morele onzekerheid (ethiek)
Morele onzekerheid speelt in de zorg altijd een rol:
1. Er zijn geen vaststaande morele kaders
2. Het is niet altijd duidelijk hoe morele kaders/principes toe te passen zijn
De vier medisch-ethische principes bieden een beetje grip, maar er is nooit een zwart-wit
oplossing. We moeten vervolgens altijd wegen: welk principe weegt het zwaarst?
Het is niet altijd duidelijk hoe morele kaders/principes toe te passen (bijvoorbeeld respect
voor autonomie).
Autonomie interpreteren:
• Redelijkheid à kunnen beredeneren, consequenties kunnen overzien, redenen
geven voor keuze
• Keuzevrijheid à in vrijheid een keuze kunnen maken. De autonomie van een
beslissing is dus belangrijker dan de inhoud ervan
• Zelfverwerkelijking à vormgeven aan het leven zoals dat bij je past (een vrouw met
dementie moet muziek kunnen maken, mocht zij dat willen)
Concluderend:
• Morele kaders staan niet altijd vast (welk moreel principe moet het zwaarst wegen?)
, • Het is niet altijd duidelijk hoe je een moreel principe moet interpreteren, vaak zijn er
meerdere interpretaties nodig?
• Grip hebben/houden/versterken
o Morele kaders helpen om grip te krijgen op wat goed en kwaad is
o Morele kaders helpen om elkaar uit te leggen waarom we doen wat we doen
in de zorg en waarom we dat als goed zien
o In een aantal gevallen is er wel (voorlopige) consensus
• Het accepteren van (nog) geen grip hebben
o Is nodig om kaders (enigszins) te kunnen relativeren
o Helpt bij mensen met een andere culturele achtergrond
Wetenschappelijke onzekerheid
• Descartes: “Cogito ergo sum” à ik kan aan alles twijfelen, maar niet aan het feit dat
ik twijfel.
• Socrates: “Ik weet dat ik niets weet” à op veel wetenschappelijke vragen is nog
geen antwoord
Hoe gaat een samenleving, en in het bijzonder de wetenschap Geneeskunde, om met
onzekerheid?
Naturalisme en constructivisme
Naturalisme heeft als beginpunt het biologisch disfunctioneren.
Constructivisme heeft als beginpunt de onwenselijkheid van een situatie.
Deze begrippen kunnen beide ervaren worden op sociaal-maatschappelijk niveau:
Een aanzienlijk deel van een samenleving ervaart iets al een probleem, we labelen
bijvoorbeeld iemand als ‘ziek’ en zoeken daarvoor oorzaken, behandelmogelijkheden, et
cetera.
Constructivistische vragen hiervoor zijn:
• Waarom noemen we hem ziek?
• Wie bepaalt dat?
• Voor wie is de zogenaamde ziekte een probleem?
• Welke consequentie heeft het dat we zeggen dat hij ziek is?
Risico medicalisering: fenomenen/situaties worden als ziekte gezien en als medisch
probleem behandeld (bijvoorbeeld homoseksualiteit)
Conclusie:
• Medische wetenschap bestudeert ziekte en gezondheid. Echter kan er een groot
verschil zijn tussen wat vanuit naturalistisch en constructivistisch verstaand wordt
onder ziek/gezond.
• In de definitie van Huber is veel constructivisme aanwezig: “Gezondheid is het
vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke,
emotionele en sociale uitdagingen van het leven.”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathalievanlangen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.