100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting vwo4 thema's maatschappijleer h3 €2,99   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting vwo4 thema's maatschappijleer h3

 3 keer bekeken  0 keer verkocht

Een samenvatting van hoofdstuk 3 van het boek thema's maatschappijleer.

Voorbeeld 2 van de 7  pagina's

  • 8 augustus 2024
  • 7
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (996)
avatar-seller
isapeeters8
Parlementaire democratie
3.1 – Wat is democratie?
Soevereine staat = een staat die op een bepaald, duidelijk begrensd gebied het hoogste gezag uitoefent
en het geweldsmonopolie heeft  bepaalt wetten en wie de macht heeft
Thomas Hobbes: er moet 1 soevereine staat zijn die alles bepaalt, anders oorlog
Politiek = het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden
 meestal keuzes van algemeen belang
 groot dilemma: moet het snel en efficiënt zijn of wil je meer participatie?
Directe democratie: volk stemt direct over politieke keuzes
Representatieve democratie: het volk kiest vertegenwoordigers die de beslissingen nemen en aan de
bevolking verantwoording moeten afleggen over hun beleid
- individuele vrijheid: je mag je mening uiten en zelf bepalen
- politieke grondrechten: iedereen mag stemmen en volksvertegenwoordiger worden
- politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
- onafhankelijke rechtspraak: rechters hebben niks te maken met het parlement
- persvrijheid: de media hebben de taak om ons goed te informeren
Parlementair stelsel: het parlement is de baas en daarboven staat een staatshoofd
Constitutionele monarchie: een parlementair stelsel waarbij het staatshoofd een koning is
Presidentieel stelsel: de president wordt gekozen en die bepaalt alles
Nederland = parlementaire democratie met een constitutionele vorst
Tekens van een democratie in onze grondwet:
- de macht van de 3 politieke machten staat vast  ze mogen niet alles
- iedereen boven de 18 heeft stemrecht en mag zich politiek verkiesbaar stellen
- de regels voor politieke besluitvorming staan vast  bijv. de regering bepaalt wetten
- de media is vrij en moet juiste informatie hebben
Dictatuur = strengste vorm van autoritair regime  1 iemand heeft alle macht
Autoritair regime = de drie machten zijn niet van elkaar gescheiden, maar in handen van een kleine
groep mensen  kenmerken:
- geen onafhankelijke rechtspraak  rechters moeten naar de overheid luisteren
- grondrechten worden niet gerespecteerd
- oppositiepartijen zijn vaak verboden  je mag het niet oneens zijn met de politiek
- er is overheidsgeweld  de overheid en de politie zijn hard
- er is veel kiezingsfraude, manipulatie en geweld
- er is geen persvrijheid  de media staat onder censuur
Ideologisch regime: er is 1 ideologie en daar moet iedereen het mee eens zijn
 indoctrinatie = de bevolking krijgt de ideologie met de paplepel ingegoten
Religieus regime: de godsdienst is de ideologie, de priesters/paus/etc. hebben de macht
Militair regime: het leger heeft de macht, de leider is een militair

, 3.2 – Politieke stromingen
Ideologie = een geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de samenleving
 welke normen en waarden staan centraal?
 wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
Ontideologisering = het verdwijnen van ideologie als leidraad van hoe de samenleving wordt ingericht
Links: iedereen moet dezelfde kansen hebben en alles moet eerlijk verdeeld worden
Rechts: mensen zijn zelf verantwoordelijk, ongelijkheid is onvermijdelijk
Liberalisme: individuele vrijheid, verantwoordelijkheid en tolerantie  iedereen moet individueel
kunnen groeien  vrije markteconomie: overheid moet het noodzakelijke doen  VVD en D66
Socialisme: gelijke kansen, mensen moeten solidair zijn  rijken betalen meer  2 groepen:
1) communisten: arbeiders moeten door een revolutie alle macht overnemen
2) sociaaldemocraten: verkiezingen, indirect macht uitoefenen
 kennis, inkomen en macht moeten eerlijk verdeeld worden  PvdA, GroenLinks en SP
Confessionalisme: iedereen is afhankelijk van elkaar, samenwerken  volgers = christendemocraten:
1) rentmeesterschap: zorgen voor de planeet
2) solidariteit: zorgen voor de kwetsbare groepen, naastenliefde
 maatschappelijk middenveld = scholen, sportverenigingen, etc. moeten bepalen  ChristenUnie,
CDA, SGP
Ecologisme: mensen maken deel uit van een groter ecosysteem  wederzijds afhankelijk van de
natuur  duurzaamheid en milieu  GroenLinks en Partij voor de Dieren
Populisme: de stem van het volk  de kwetsbaren moeten beschermd worden, nationalistisch  JA21

3.3 – Politieke partijen
Politieke partij = een groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een ideale samenleving
 one-issuepartijen: staan voor 1 doelgroep of 1 issue  bijv. BBB en 50plus
 niet-democratische partijen: standpunten die in strijd zijn met de rechtsstaat
- integratie van ideeën: alle ideeën van het volk worden gebundeld
- articulatie: verwoorden van problemen
- informatie: vertellen wat hun standpunten zijn aan het volk
- participatie: zorgen dat mensen zelf aan de politiek deelnemen
- selectie van kandidaten: bepalen wie de burgemeesters en ministers etc. zijn
Zwevende kiezers = laten de keuze voor een partij afhangen van het moment

Alle leden van 1 partij die in de kamer zitten (een zetel
hebben) vormen samen een fractie  fractiediscipline:
iedereen in de fractie moet dezelfde mening hebben
Eigenlijk is er nog een derde dimensie:
- Nationalistisch: alles moet binnen het land blijven
 geen immigratie, geen rekening houden
- Kosmopolitisch: voor globalisering  heel de
wereld moet samenwerken

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isapeeters8. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€2,99
  • (0)
  Kopen