Biologie Samenvatting H2
DNA
Paragraaf 2.1: Wat kun je doen met DNA?
DNA (desoxyribonucleïnezuur) bevat informatie voor erfelijke eigenschappen van een
organisme en zorgt voor de zelforganisatie en zelfregulatie van een organisme tijdens zijn
levensloop. Met kennis over de functie van genen kunnen we eigenschappen van
organismen aanpassen. Dit heet genetische modificatie. Hierbij wordt een gen van een
bepaald organisme overgebracht naar het DNA van een ander. Een organisme waarbij dar
gebeurt is noem je een transgeen, ggo of gmo. Bij gentherapie brengt men gezonde genen
in bij een patiënt, op de plek waar hij een afwijkend of ontbrekend gen heeft.
Paragraaf 2.2: De bouw en functie van DNA
DNA levert de instructies waardoor ribosomen verschillende soorten eiwitten (proteïnen)
kunnen synthetiseren. Het genoom is het geheel aan erfelijke informatie in een cel van een
organisme. Alle cellen van een organisme hebben hetzelfde genoom. Mitochondriën en
chloroplasten bevatten hun eigen DNA. Voor Mitochondriën heet dat mtDNA. Deze
celorganellen functioneren onafhankelijk van de rest van de cel.
Een DNA-molecuul is een nucleïnezuur dat bestaat uit twee ketens van aan elkaar
gekoppelde nucleotiden. In DNA zijn nucleotiden opgebouwd uit desoxyribose, een
fosfaatgroep en een stikstofbase (adenine (A), thymine (T), cytosine (C) of guanine (G)).
In een DNA-molecuul zitten aaneensluitend nucleotiden. Deze zijn als volgt met elkaar
verbonden:
, In deze reactie gaat het 3e C-atoom van desoxyribose door een condensatiereactie (een
reactie waarbij H2O ontstaat) een binding aan met de fosfaatgroep van de volgende
nucleotide. Zo worden nucleotiden aan elkaar gebonden. Aan het ene einde (bovenin de
plaatjes hierboven) bevind zich een fosfaatgroep (het 5'-uiteinde). Aan het andere einde
(onderin het plaatje hierboven) bebindt zich een OH-groep die aan het 3 e C-atoom van
desoxyribose vastzit (het 3'-uiteinde). DNA wordt altijd in de richting van het 3'-uiteinde
naar het 5'-uiteinde afgelezen of gekopieerd.
De stikstofbasen maken geen deel uit van de keten, ze steken er aan de zijkant uit en kunnen
door basenparing twee nucleotidenketens aan elkaar verbinden. Adenine vormt altijd een
paar met thymine en guanine met cytosine. Door deze vaste basenparing noemen we de
twee nucleotideketens complementair. De twee basenparen blijven bij elkaar door
waterstofbruggen. De twee ketens hebben samen een helix-structuur (spiraalvorm). De
ketens lopen in tegengestelde richting.
Bij eukaryoten komt DNA in een compacte vorm voor. De DNA keten is dan rond eiwitten
(histonen) gewikkeld. Een aantal histonen met eromheen gewikkeld DNA vormt een
nucleosoom. Een DNA keten lijkt onder de microscoop op een kralenketting (zie hieronder)
omdat nucleosomen verbonden zijn via koppelings-DNA.
Voorafgaand aan de deling van een cel wordt deze kralenketting opgerold tot een spiraal.
Deze spiraal wordt daarna opgerold tot dikke draad.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pietervandendries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.