Week 1
Filosofen:
-Hobbes: natuurtoestand: oorlog van ieder tegen ieder, zonder recht en gezag sociaal contract om
uit natuurtoestand te komen: burgers komen overeen zich te onderwerpen aan gezag, en leveren
dus een stukje vrijheid in, in ruil voor rust geboden door overheid gezag komt dus niet van God,
maar van de burger, dit is een vorm van voorwaardelijk gezag, maar de burger kan weinig aan het
gezag veranderen
-Locke: natuurtoestand kent natuurrechten: iedereen heeft recht op leven, vrijheid en eigendom
gekregen van God overheid kan deze natuurrechten beschermen, maar moet niet te vergaand
gezag hebben; burgers kunnen taken overheid inperken middels sociaal contract kritiek op
Hobbes: om burgers tegen natuurtoestand te beschermen sluit je ze op bij almachtige overheid
-Rousseau: natuurtoestand is van nature niet slecht, er komen pas problemen wanneer er sprake is
van eigendom je bent vrij in een staat zolang de regels de algemene wil (volonté générale)
uitdrukken en deze de wil van het volk is proces om algemene wil vast te stellen: politieke
besluitvorming; iedereen doet mee, informeren en discussiëren over voor-en nadelen, distantiëren
van eigen belang regels gelden voor iedereen en zijn voor iedereen gelijk, individu moet zich
hieraan schikken
Beperking grondrechten:
Soorten grondrechtsbepalingen:
1. Absoluut geformuleerd:
-geen beperkingsmogelijkheden beperking vormt schending van grondrecht
-bijv. verbod van foltering
2. Duidelijk omschreven uitzonderingen in bepaling:
-inperking van de reikwijdte van het grondrecht
3. Bepalingen met clausulering (beperking onder voorwaarden):
-formele voorwaarden: competentie-of procedure voorschriften competentie: wie mag
grondrecht beperken? procedure: onder welke procedurele voorwaarden mag grondrecht
beperkt worden?
-materiële voorwaarden: doelcriteria, noodzakelijkheids-of proportionaliteitseis en
kernrecht: kern van het grondrecht mag niet aangetast worden
Clausulering EVRM:
1. Bij wet voorzien:
-al het recht wordt gezien als wet (dus ook lagere wetgeving en common law)
-beperking moet toegankelijk en voorzienbaar zijn (Sunday Times criteria) publicatie is
bijv. vereist
2. Legitiem doel:
-bijv. bescherming van de openbare orde opsomming in bepaling
3. Noodzakelijk in democratische samenleving:
-redenen voor beperking moeten ‘relevant and sufficient’ zijn (Sunday Times)
-er moet een ‘pressing social need’ voor beperking zijn (Refah Partisi)
-proportionaliteit en subsidiariteit margin of appreciation (veel overeenstemming tussen
lidstaten kleinere margin of appreciation en dus minder ruimte voor nationale rechters
om te interpreteren en andersom)
, Grondwettelijk beperkingssysteem:
Competentievoorschriften:
-grondrecht beperken bij wet in formele zin (democratische legitimatie)
-formele wetgever kan bevoegdheid delegeren (‘bij of krachtens’) bij ‘specifiek formeel
wettelijke grondslag’
Leer van de redelijke uitleg:
Voor 1983: leer der algemene beperkingen:
-algemene beperking: beperking die als neveneffect voortvloeit uit regelgeving, zonder dat
die regelgeving gericht is op de beperking van een grondrecht
-bijzondere beperking: maatregelen die ertoe strekken een grondrecht te beperken
algemene beperkingen hoeven niet aan het grondwettelijk beperkingssysteem te voldoen
(alle beperkingen als algemeen formuleren, zodat beperkingssysteem omzeild kan worden)
Na 1983: leer van de redelijke uitleg: (bij algemene beperking)
-bij vaststelling van de beperking dient het grondrecht redelijk uitgelegd te worden
grondrechten reiken niet zover dat de uitoefening ervan ten alle tijden, op elke plaats en op
iedere wijze geoorloofd is; een ongrondwettigverklaring van bepaalde beperkingen zou
buiten de grenzen van de redelijkheid vallen (bijv. het pand van een drukkerij moet aan
bepaalde brandveiligheidvereisten voldoen, dit is geen inbreuk op de vrijheid van
meningsuiting)
-Art. 120 Gw: wetten in formele zin mogen niet getoetst worden aan de Grondwet
-Art. 94 Gw: wetten in formele zin mogen wel aan verdragen getoetst worden (indien eenieder
verbindend)
Week 2
Recht op eigendom:
Art. 1 EP EVRM: definitie eigendomsrecht:
Recht op ongestoord eigendomsgenot
Bescherming tegen ontneming eigendom
Mogelijkheid van regulering eigendom publiekrechtelijke inmenging in ongestoord genot
eigendom
Beperking:
1. Inmenging bij wet voorzien
2. Inmenging dient algemeen belang
3. Inmenging is proportioneel fair balance tussen algemeen belang en bescherming
fundamenteel recht (bijv. indien compensatie indien ontneming, volledige schade
vergoeden)
-fair balance toets in abstracto: heeft regeling disproportionele effecten? (niveau
regelgeving)
-fair balance toets in concreto: is er sprake van een disproportionele last in individueel geval?
(individueel niveau)
Art. 14 Gw: Onteigening…
1. dient algemeen belang
2. op basis van wet in formele zin
3. met vooraf verzekerde schadeloosstelling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NathalieRechten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,54. Je zit daarna nergens aan vast.