Ik heb voor het vak criminologie het boek Actuele Criminologie samengevat. Ik heb alle verplichte literatuur hierin verwerkt en hiervan niets overgeslagen. Van tabellen staan er foto's in zodat mensen die het boek niet hebben ook een overzicht hebben. Ik heb 6 hoofdstukken samengevat. Dit vak volg ...
Hoofdstuk 1 Criminologie: een terreinverkenning
1.1 De opdracht van de criminologie
Iedereen heeft zijn eigen mening over criminaliteit. Bij de aanpak over het probleem lopen
de emoties ook vaak hoog op. Het laat niemand onverschillig omdat men zich er emotioneel
bij betrokken voelt. Hier komen ook angstgevoelens bij kijken.
Ernstige misdrijven roepen ook gevoelens van afschuw en woede op. Veel mensen hebben
een vergeldingsbehoefte - de daders moeten gestraft worden.
Durkheim noemde dat criminaliteit ook een positieve sociale functie vervult, doordat mensen
hun gevoelens met elkaar delen. → gezamenlijke afwijking zorgt voor saamhorigheid.
Sommigen identificeren zich met de dader. Dit kan leiden tot schuldgevoelens en gevoelens
van mededogen.
In NL is al in de negentiende eeuw doelbewust gekozen voor een exclusief professionele
strafrechtspleging. Dit is om ervoor te zorgen dat de emoties op crimineel gedrag worden
beheerst.
De criminologie levert ook een bijdrage aan een evenwichtige en humane reactie op
criminaliteit. Zij probeert zoveel mogelijk informatie over emotionele kwesties te verzamelen
en deze te ordenen. → koele oog van de strafrechtspleging.
Een criminoloog is iemand die zich beroepshalve toelegt op de bestudering van misdaad en
straf, maar daarbij, net als de rechter, juist wanneer de emoties hoog oplopen, het hoofd
koel probeert te houden. → objectiviteit.
,Actuele Criminologie. ISBN: 9789012402279
1.2 Wat is criminologie?
Definitie criminologie:
“De criminologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van de aard en
achtergronden van menselijke gedragingen die door de wetgever strafbaar zijn gesteld en
van de wijze waarop de overheid en de overige maatschappij daarop reageert”.
Het wetenschappelijk object wordt dus bepaald door de inhoud van de strafwet.
De criminoloog is gericht op het verzamelen van kennis over een bepaald maatschappelijk
beleidsveld, het tegengaan en voorkomen van criminaliteit.
Er is binnen de criminologie sprake van een veelheid van theoretische gezichtspunten;
economisch, sociologisch, psychologisch en biologisch.
Misdaadkunde brengt tot uitdrukking dat de criminologie een praktijkgerichte tak van
wetenschap is. Het is nu crimineel of delinquent, niet meer misdadiger.
De relativiteit van het begrip criminaliteit verschilt. De aard van strafbaar gesteld gedrag
verschilt van tijd tot tijd en van land tot land. In Italië zijn dingen strafbaar die het in
Nederland niet zijn, en andersom. Denk aan bordeel.
Er verdwijnen niet alleen strafbepalingen, er komen ook nieuwe strafbepalingen bij. Denk
aan de milieuwetten en betrekking tot seksueel gedrag.
Nieuwe strafbepalingen zijn vaak gebaseerd op internationale verdragen, witwassen
bijvoorbeeld is over onder de VN strafbaar.
Criminologen noemen dat criminalisering en decriminalisering, waarbij criminalisering het
strafbaar maken van gedrag en decriminalisering het niet meer strafbaar maken van gedrag
inhoudt.
1.3 - geschiedenis
Van de klassieke oudheid tot de middeleeuwen
De criminologie als wetenschappelijke discipline bestaat pas 150 jaar. Het begon circa 1750
voor Christus waarbij geschriften over misdaad en straf werden opgesteld.
Denken over misdaad en straf vinden we bij de oude Grieken. Deze hebben een sterke
invloed gehad op de cultuur van het Romeinse rijk. Het huidige recht is hierop gebaseerd.
Wel was dit beperkt tot misdrijven tegen de staat. Dit stelsel, was net als die van de
Germanen, gericht op het oplossen van conflicten tussen stammen of leven van een stam
(schadevergoeding).
Bij het feodale stelsel kwamen leenmannen. Hierdoor ontstonden standen. Criminele
gedragingen zijn inbreuken op de rechten van de leenheer. Hierdoor kwam er een
verschuiving in de rechtvaardiging van het bestraffen van misdaad. Het ging hier meer om
de autoriteiten.
Op het Europese continent verschoof het strafproces van een accusatoir naar een inquisitoir
systeem. In een accusatoir systeem worden misdrijven beschouwd als particuliere
aangelegenheden waarvan de oplossing door overheidsbemiddeling tot stand komt. In een
inquisitoir systeem worden misdrijven gezien als schendingen van het vorstelijke
vredesgebod waartegen dus de overheid met inzet van alle middelen dient op te treden.
,Actuele Criminologie. ISBN: 9789012402279
Van de Renaissance naar de Verlichting
In de Renaissance kwamen nieuwe humanistische denkbeelden. Coornhert vond de
doodstraf niet afschrikkend genoeg. Hij deed een pleidooi voor werkstraffen. Hij wilde
hiermee afschrikken.
Revolutionair voor zijn tijd was dat hij pleitte voor de bouw van gevangenissen om ze daarin
te laten leren en werken.
De klassieke school
Aan het einde van de zeventiende eeuw ontstond de Verlichting. Ze hadden en niet-
deterministisch mensbeeld en zagen de mens als homo economicus; een op grond van de
vrije wilsbeschikking handelde mens die voor- en nadelen van gedragsalternatieven
afweegt. Beccaria vond criminaliteit een overtreding van dat contract en zou alleen in de
mate van de inbreuk hierop moeten worden bestraft. Dit was het
proportionaliteitsbeginsel. Strafzekerheid was belangrijk, maar de straf moest wel op
maar zijn - gelijkheidsbeginsel, het moet op basis van wetten zijn opgelegd -
legaliteitsbeginsel en het moet niet willekeurig zijn. Deze drie zijn nog steeds pijlers van
ons strafrechtsysteem.
De positivistische school
De negentiende eeuw keek meer naar de natuurwetenschappen. Dit leidde tot een meer
deterministisch mensbeeld: de vrijheid van handelen van mensen wordt sterk beperkt
door mogelijkheden en omstandigheden. Menselijk gedrag wordt bepaald door factoren
waarop ie mens zelf weinig invloed heeft.
Dit heet positivistisch omdat men dacht dat menselijk gedrag met methoden van de
natuurwetenschappen bestudeerd kon worden. Het valt waar te nemen en te verklaren.
De Italiaanse antropologieschool
Dit is de studie van de mens. Deze stroming zocht de oorzaken van crimineel gedrag in de
mens zelf en was sterk beïnvloed door de medische wetenschap. Ze waren op zoek naar ‘de
criminele mens’.
Lombroso beweerde dat criminaliteit zijn oorsprong vindt in het feit dat de criminele mens
berust op een terugval in het evolutieproces en biologisch gedetermineerd is om delicten te
plegen.
De stroming is in diskrediet gekomen door de latere ontwikkelingen in nazi-Duitsland. Het
paste goed in de rassenideologie; dat bepaalde mensen getermineerd zijn tot crimineel of
asociaal gedrag en op uiterlijkheden herkenbaar zijn. → de Holocaust.
Door ontwikkelingen in de medische wetenschap wordt onderzoek naar mogelijke
biologische factoren die samenhangen met crimineel gedrag meteen gezien als
veelbelovend.
De Franse milieuschool
Napoleon heeft veel aspecten ingevoerd die we vanzelfsprekend vinden, politie, OM etc.
Quetelet stelde vast dat de aantallen gepleegde misdrijven in een gebied betrekkelijk stabiel
, Actuele Criminologie. ISBN: 9789012402279
waren. Dit deed jem verondersstellen dat hieraan niet de vrijw wilsbesluiten van individuen
ten grondslag lagen, maat maatschappelijke wetmatigheden. → Het is de sociale omgeving
die iemand tot criminaliteit brengt.
Socialistisch criminologie
De strijd binnen de posititivsicthe criminologie tussen de antropologieschool en de
milieuschool leidde tot studies die inzichten uit beide richtingen integreerden en oorzaken
van crimineel gedrag zochten in zowel biologische als sociologische factoren.
Criminologen kregen aandacht voor economische (machtsverhoudingen in de samenleving.
Communistische denken en criminologische volgers voorspelden dat de criminaliteit zou
verdwijnen binnen een samenleving met een grotere sociale gelijkheid en minder
onderdrukkend justitieel overheidsapparaat.
Nieuwe Richting en kritische criminologie
Hierin zijn de in de criminologie opgekomen inlichtingen en oorzaken van criminaliteit
geïntegreerd. Dit leidde tot diverse hervormingen van het strafrecht. Een delinquent moest
als mens worden gerespecteerd; de wijze van bejegening zou van grote invloed zijn op de
kans van recidive.
De sleutelbegrippen van de kritische criminologie waren machtsongelijkheid, labeling of
stigmatisering van delinquenten en secundaire deviantie.
Niet de misdaad en de oorzaken staan centraal, maar de problematische kanten van de
strafrechtspleging als reactie op criminaliteit. Ook was het gericht op normatieve,
maatschappijkritische analyses.
Veramerikanisering van de criminologie
Richtten zich op de snelle ontwikkelingen binnen de Amerikaanse samenleving. Chicago-
school; criminaliteit in bepaalde buurten in grote industriële steden. De verklaring werd
gezocht in de maatschappelijke omgeving.
De Amerikaanse criminologie met zijn sociologie oriëntatie heeft een sterke invloed gehad
op de criminologie in Europa.
Nieuwe zakelijkheid
Met de wederopbouw van de economie na de WOII en de stijging van de welvaart, gingen
ook criminaliteitscijfers stijgen. Ze wilden methoden vinden om de criminaliteitsproblemen in
kaart te brengen, zoals enquêtes. Criminaliteitspreventie kwam centraal te staan.
De jaren tachtig en negentig hebben een terugkeer laten zien naar de ideeën uit de klassiek
school; rationele keuzetheorie
Ook de Franse milieuschool beleefden een renaissance; beleid om te beveiligen etc.
Conclusie
De criminologie heeft zich de afgelopen anderhalve eeuw ontwikkeld van een hobby tot een
zelfstandige wetenschappelijke discipline. Als tegenwicht tegen het vaak sterk ideologisch
gekleurde beeld over misdaad en straf wordt binnen de criminologie sterk de nadruk gelegd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper malou-sjd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
