Recht
Inleiding gezondheidsrecht
Waarom?
- Regels zorgen ervoor dat het menselijk handelen in goede banen wordt geleid.
- Het gezondheidsrecht is noodzakelijk voor een goede uitoefening van het beroep.
Het recht speelt een evidente rol.
Het gaat om de eigen rechtspositie en die van collega-beroepsbeoefenaren en de relatie tot
de patiënt en diens rechten. Houdt zich bezig met de gevolgen van handelen in de
gezondheidszorg en van het medisch handelen in zijn maatschappelijke context.
Gezondheidsrecht wordt toegepast op:
- De patiënt
- De zorgaanbieder
- De zorgverlener
- De kwaliteit
- De financiering en de organisatie van de gezondheidszorg
Doel
Als HBO-verpleegkunde is een inzicht in het gezondheidsrecht en de basiskennis
noodzakelijk. Recht is een onderdeel van alle CanMEDS rollen:
Rol 1: zorgverlener: Wet BIG, WGBO
Rol 2: communicator: Wet bescherming persoonsgegevens, WGBO (beroepsgeheim),
Wet BIG, tuchtrecht
Rol 3: samenwerkingspartner:
Wet bescherming persoonsgegevens, Meldcode huiselijk geweld,
Rol 4: reflectieve EBP professional: Wet medisch wetenschappelijk onderzoek
Rol 5: gezondheidsbevorderaar: Wet publieke gezondheid
Rol 6: organisator: BOPZ, IBS, RM, TBS, Meldingscode huislijk geweld
Rol 7: professional en kwaliteitsbevorderaar: Wkkgz, Wet BIG en tuchtrecht.
,Gezondheidsrecht
Twee grondslagen in het Gezondheidsrecht
1. Zelfbeschikkingsbeginsel
2. Recht op gezondheidszorg
In gezondheidszorg hoort patiënt centraal te staan.
Het recht is een van de middelen om de in kwetsbare positie verkerende patiënt te
beschermen.
Versnipperd in meerdere wetten, oa:
• WGBO
• Wet BIG
• BOPZ
• WMO
• WKKGZ
Wet BIG
Wet op de beroepen in de Individuele gezondheidszorg
Doel: Zorgen dat de kwaliteit van de gezondheidszorg hoog is en zo blijft. Ook beschermt de
Wet BIG-patiënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgverleners. Dit doet
de Wet BIG onder andere met het BIG-register.
Instrumenten wet BIG
- Titelbescherming
- Voorbehouden handelingen
- Bevoegdheidsregeling
- Toezicht en handhaving
- Tuchtrecht
Vroeger:
• 1865 Wet op de uitoefening geneeskunst
(Algemeen verbod op uitoefening geneeskunst)
• Beroep van arts, tandarts en verloskundige: beroepsbescherming
– Onbevoegd uitoefenen beroep strafbaar
• Verpleegkundigen, verzorgenden, paramedici: titelbescherming
– Onbevoegd uitvoeren van titel strafbaar
– Voor verpleegkundigen: de speld
, Doel wet BIG (sinds 1997)
• Bevorderen en bewaken kwaliteit van beroepsuitoefening
• Bescherming van publiek tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door
beroepsbeoefenaren.
Achterliggende gedachte:
• Uitoefening van geneeskunst is vrij, met uitzondering van voorbehouden handelingen
• Toezicht/handhaving van verantwoorde beroepsuitoefening.
Geneeskunst: “Alle verrichtingen - het onderzoeken en het geven van raad daaronder
begrepen - ertoe strekkende om iemand van een ziekte te genezen, hem voor het ontstaan van
een ziekte te behoeden of zijn gezondheidstoestand te beoordelen, dan wel deze
verloskundige bijstand te verlenen.”
Tegenwoordig: Geen beroepsverbod maar titelbescherming
Geen beroepsverbod: iedereen mag geneeskunst uitoefenen
- “Lichte” regeling: (bv. verzorgende, dietist, logopedist, mondhygienist)
• Beschermde opleidingstitel
• Geen BIG-register
• Geen tuchtrecht
- “Zware” regeling: (bv. artsen, verpleegkundigen, apothekers, verloskundigen)
• Beschermde beroepstitel
• BIG register
• Voorbehouden handelingen
• Tuchtrecht
Nieuw wetsvoorstel: sinds september 2017
Taakherschikking: capaciteitsprobleem
- Verpleegkundig specialist*, physician assistant, klinisch technoloog
- Zelfstandige bevoegdheden voor bepaalde voorbehouden handelingen
o Voorspelbare en routinematige medische handelingen
- Tuchtrecht (beperkt)
- Voordelen:
o Meer aandacht en tijd voor patiënt
o Arts heeft minder routinematige handelingen
o Arts heeft meer tijd voor specialistische zorg