Aantekeningen van de hoorcolleges van Grondslagen van de Psychologische Diagnostiek en Test Theorie. Het gaat om aantekeningen van de colleges over diagnostiek en test theorie, en niet de instructiecolleges! Succes met leren
Hoorcolleges Grondslagen van
Psychologische Diagnostiek en
Testtheorie
Hoorcollege 1 – 3 september 2019
Het bedrijven van de psychologische diagnostiek betreft een van de kernkenmerken
van het zijn van een psycholoog. Er zijn 5 doelstellingen binnen de diagnostiek:
1. Beschrijven van gedragspatronen.
a. Wat is er met X aan de hand?
2. Verklaren van gedragspatronen.
a. Waar komt het gedrag/gevoel van X vandaan?
3. Indiceren wat iemand nodig heeft of wat goed zou werken.
a. Wat heeft X wel of niet nodig om beter te functioneren?
4. Voorspellen van gedrag of bepaalde gedragsuitkomsten.
a. Hoe verwachten we dat X in de toekomst zal functioneren?
5. Evalueren hoe het met iemand gaat.
In de vraagstelling die wordt gebruikt, kunnen de verschillende doelen worden
geïndiceerd. De diagnostiek kan een enorme impact hebben op het individu.
In sommige gevallen van diagnostiek is er sprake van informatie die op heel
onzorgvuldige wijze is verkregen door middel van slechte en onsystematische manieren
van informatieverzamelingen en hanteringen van onderzoek. De conclusies die aan de
hand van deze informatie worden getrokken, zijn onvoldoende onderbouwd en wordt in
sommige gevallen zelfs beïnvloed door persoonlijke gevoelens over iemand en de eigen
ervaringen. Deze conclusies zeggen helemaal niets over de competentie van het
individu! Een valkuil hierbij is dat de vragen die aanvankelijk werden gesteld helemaal
niet zijn beantwoord. Mensen zijn van nature net zo goed in het bedrijven van goede
psychologische diagnostiek. Mensen hebben last van “valkuilen” in de oordeelsvorming,
ook wel cognitive biases genoemd (heuristieken). De evolutie heeft ervoor gezorgd dat er
snelle beslissystemen bestaan bij mensen. Dit zijn mentale shortcuts bij het oplossen van
problemen, welke niet perfect zijn, maar wel erg snel. Deze shortcuts zijn overgevoelig
voor gevaar vanuit het principe van “better safe than sorry” en ongevoelig voor kansen.
Deze shortcuts zijn vaak zeer effectief in bedreigende situaties, maar ze zijn
problematisch en staan in de weg als er iets zorgvuldigs moet gebeuren, zoals in het
geval van diagnostiek.
Het principe van het Halo/Horn effect is dat als er iemand binnenkomt die heel
aardig is en waar men een heel goed gevoel over heeft, dan denkt men dat deze persoon
ook heel vaardig is op andere gebieden; als je aardig bent, ben je dus ook goed in
cognitief handelen. De representativiteitsbias geldt dat als iemand voldoet aan bepaalde
kenmerken, dan concluderen we heel snel dat iemand dus ook heel snel zo’n persoon is
of een dusdanige motivatie heeft. De confirmation bias houdt in dat op het moment dat
als mensen een bepaald idee hebben over wat er aan de hand is, er vooral wordt
gekeken naar informatie die dit vooroordeel bevestigd. De causale actor-observator
attributie stelt dat wanneer men negatief gedrag ziet bij een ander deze sneller wordt
geattribueerd aan die persoon, maar wanneer dit gedrag door jezelf wordt uitgeoefend
dan ben je sneller geneigd om de verklaring buiten jezelf te leggen. De availability bias
houdt in dat wanneer men een geval vaker heeft gezien, dan is men gevoeliger voor dit
specifieke geval. De base-rate fallacy houdt in dat mensen vaak geneigd zijn om de
beschrijvingen met meer informatie (meer eisen waaraan moet worden voldaan) sneller
aan te nemen. Anchoring houdt in dat de basislijn die mensen hebben van binnen is
geankerd.
pg. 1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissa_vg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
