samenvatting van Inleiding Strafrecht jaar 1 UU Rechtsgeleerdheid week 1 t/m 8 met bijhorende jurisprudentie en stappenplan voor het beantwoorden van casusvragen.
Het strafrecht gaat over het bestraffen van personen die een strafbaar feit hebben gepleegd.
Het formuleren van strafbare feiten
Welk gedrag is wel/niet strafbaar?
Wie is wel/niet strafbaar?
Welke uitzonderingen zijn er (strafuitsluitingsgronden)?
Het opsporen van strafbare feiten
Wie mag opsporen?
Wie/wat mag het onderwerp van opsporing zijn?
Op welke manier en met welke middelen mag dat?
Welke rechten en plichten hebben de partijen?
Vervolgen van verdachten van strafbare feiten
Wie mag vervolgen?
Op welke manieren mag dat?
Welke rechten en plichten hebben de partijen?
Berechten van verdachten
Hoe ziet de procedure voor de rechter eruit?
Welke rechten en plichten hebben de partijen?
Executeren van straffen en maatregelen
Wat is strafrecht?
rechtsbescherming en instrumentaliteit
Geeft de overheid instrumenten om op te treden, op te sporen en om te vervolgen,
maar ze moeten ook begrensd worden.
Bescherming van fundamentele rechten van zowel verdachte en veroordeelde als
slachtoffers.
Bevoegdheid toekenning en bevoegdheid bescherming.
Belangrijk basisbegrip: het strafbare feit
Een gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving,
wederrechtelijk is en verwijtbaar is aan de verdachte.
Doelen van straffen:
Vergelding: degene die kwaad heeft opgeroepen over de samenleving, kan dat ook
terugkrijgen. Er is sprake van leedtoevoeging om zo te zorgen van een morele
genoegdoening.
Preventie: als er bepaalde gevolgen zitten verbonden aan het schenden van
strafrechtelijke normen, zullen mensen proberen deze gedragingen zo veel mogelijk
te voorkomen.
- Speciale preventie: gericht tot de dader om recidive te voorkomen.
- Generale preventie: ziet op andere mensen dan de dader zelf en houdt in dat ook
andere mensen in de samenleving strafbare gedragingen willen voorkomen. Ook
zij leren van de gevolgen die verbonden worden aan het schenden van een
strafrechtelijke norm.
,Onderverdeling binnen het strafrecht:
1. Materiële strafrecht: bepaalt welke gedragingen niet zijn toegestaan en welke
personen daarvoor kunnen worden gestraft. Vaak te vinden in het Wetboek van
Strafrecht.
Vb: diefstal, moord, mishandeling
2. Formele strafrecht: ook wel strafprocesrecht of strafvordering genoemd. Bepaalt
welke regels moeten worden gevolgd wanneer een norm van het materiele recht is
geschonden. Vaak te vinden in het Wetboek van Strafvordering.
Vb: bevoegdheden van de politie, voorlopige hechtenis
3. Sanctierecht: betreft de voorwaarde waaronder bepaalde straffen mogen worden
opgelegd en ten uitvoer gelegd.
Het strafrecht kan verdeeld worden onder commune strafrecht, dit omvat de wetboeken.
Hierin staan het algemene deel van het strafrecht en strafprocesrecht. Het bijzondere
strafrecht omvat de bijzondere wetten die buiten de wetboeken zijn opgenomen. Denk aan
Wegenverkeerswet, de Opiumwet, de Wet Wapens en Munitie.
Aard en functies van het strafprocesrecht
Functies van het strafproces:
• Hoofddoel van het strafproces is de juiste toepassing van het materiële strafrecht op
daders mogelijk te maken.
• Nevendoelen van strafprocesrecht: (speciale en generale) preventie
(schandpaaleffect) – voorkomen eigenrichting – orde scheppen – genoegdoening
Een eigen functie voor het strafprocesrecht:
• Het strafprocesrecht stelt (behoorlijkheids-)eisen (geregeld fatsoen) aan de wijze
van opsporing, vervolging en berechting en schept juridische waarborgen voor de
justitiabele.
• Garandeert daarmee een zekere rechtsbescherming tegen de overheid; noemen we
ook wel: secundaire controle
Bronnen van strafprocesrecht
1. Het Wetboek van Strafvordering (WvSv)
Zes boeken
2. Bijzondere wetten
3. Internationale rechtsinstrumenten
Mensenrechtenverdragen: EVRM
Recht van de EU: richtlijnen, Grondrechtenhandvest
4. Lagere wetgeving en beleidsregels
5. Jurisprudentie
6. Ongeschreven recht Beginselen van een goede procesorde
Opbouw Wetboek van Strafrecht:
I. Algemene bepalingen
, II. Misdrijven
III. Overtredingen
Opbouw Wetboek van Strafvordering:
I. Algemene bepalingen
II. Strafvordering in eersten aanleg
III. Rechtsmiddelen
Een strafbeschikking is een eenzijdige beslissing van de OvJ dat meneer x een strafbaar feit
heeft gepleegd en die krijgt deze straf, is nooit een gevangenisstraf.
Een Procesafspraak spreken beide partijen af wat de straf wordt en daarna kijkt de rechter
of die daar in mee gaat.
Strafvorderlijk legaliteitsbeginsel
art. 1 Sv, hierin staat dat de strafvordering alleen mag plaatsvinden op de wijze bij wet
voorzien, dit geeft aan dat het om een wet in formele zin gaat. Dit artikel verbiedt delegatie
niet. Het overdragen van een bepaalde bevoegdheden aan lagere wetgevers is dus mogelijk.
Hierdoor kunnen strafvorderingen worden geregeld door middel van een AMvB.
Hoe wordt de kwaliteitsgarantie van de wetten in formele zin toch beschermd bij delegatie?
Wetsmatigheidtoetsing en Rechtmatigheidstoetsing:
1. Is er een specifieke grondslag?
Zo nee, dan 2
2. Meer dan in beperkte inbreuk? -> inbreuk criterium
Min of meer compleet beeld van bepaald aspect van het leven.
- Duur (hoe lang)
- Intensiteit (hoe storend is het voor mensen)
- Frequentie (hoe vaak)
- Toestemming van de OvJ
- Machtiging RC
3. Integriteit en beheersbaarheid opsporing -> integriteit criterium
4. Subsidiariteit en proportionaliteit (HR Braak bij binnentreden)
Inbreuk criterium: is er sprake van een geringe of een meer dan geringe inbreuk op de
persoonlijke levenssfeer van de burgers? De algemene opsporingsbevoegdheid biedt enkel
voldoende wettelijke grondslag, als er sprake is van een geringe inbreuk.
Integriteitscriterium: integriteit verwijst naar de kwaliteit van volledigheid, eerlijkheid en
consistentie. Het impliceert dat iets ongeschonden is en in overeenstemming met de
normen of principes blijft. Beheersbaarheid heeft betrekking op het vermogen om iets te
beheersen, controleren en reguleren. Het suggereert dat een systeem, proces of situatie kan
worden beheerd en gemanipuleerd volgens bepaalde normen of doelstellingen.
Uitgangspunten en beginselen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bjorkvanveluw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
